Қазақстан сүтқоректілері тізімі

Қазақстан сүтқоректілері тізімі — Қазақстан Республикасы аймағында табылған сүтқоректілер тізімі. 164 биологиялық түрдің 2 жойылып кету шегінде тұр, 6 -жойылып бара жатқан түрлер, 7 осал, 10 сирек кездесетін түрлер.

Қазақстанда нағыз аңдардың (ұрықжолдастылардың) 8 отрядына жататын 178 түрі белгілі.<ref>Қазақстан фаунасы сүтқоректілерінің тізімі : Список видов млекопитающих фауны Казахстана. Источник: Книга генетического фонда фауны Казахской ССР. Ч. 1. Позвоночные животные.- Алма-Ата: Наука, 1989.- 215 с.. авторы раздела «Млекопитающие» - A. Б. Бекенов, Ю. А. Грачев, В. Н. Мазин, B. И. Шубин.</ref> Олардың 40 түрі Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.

Мазмұны

1 Кеміргіштер отряды (Үлгі:Lang-la)
2 Қоянтәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)
3 Кірпітәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)
4 Жертесертәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)
5 Жарқанаттар отряды (Үлгі:Lang-la)
6 Жыртқыштар отряды (Үлгі:Lang-la)
7 Тақтұяқтылар отряды (Үлгі:Lang-la)
8 Жұптұяқтылар отряды (Үлгі:Lang-la)
9 Дереккөздер
10 References
11 Тағы қараңыз

Кеміргіштер отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:Bobak-drawing.jpg

Дала суыры

Сурет:Pallas Sicista betulina 1778-79.png

Орман тышқаны

Сурет:Chomik europejski.jpg

Аламан тышқаны

Сурет:Phodopus sungorus 2 - Colour corrected.jpg

Жоңғар атжалманы

Сурет:Rötelmaus I.jpg

Европалық орман тоқалтісі

Сурет:TundraVole23.jpg

Су тоқалтісі

Hystricognathi суботряды
- Тұқымдас: Жайралар (Үлгі:Lang-la)
  - Тегі: Жайра (Hystrix)
    - Үнді жайрасы - Hystrix indica LR/lc
Суботряд: Sciurognathi
- Тұқымдас: Тиінтәрізділер (Sciuridae)
  - Тұқымдас тармағы: Sciurinae
    - Tribe: Sciurini
      - Тегі: Sciurus
        
        Тиін - Sciurus vulgaris
    - Tribe: Ұшарлар (Үлгі:Lang-la)
      - Тегі: Pteromys
        
        Кәдімгі ұшар - Pteromys volans
  - Тұқымдас тармағы: Xerinae
    - Tribe: Xerini
      - Тегі: Spermophilopsis
        
        Тараққұйрык - Spermophilopsis leptodactylus LR/lc
    - Tribe: Суырлар - Marmotini
      - Тегі: Суыр - Marmota
        
        Сұр cуыр - Marmota baibacina LR/lc
        
        Дала суыры - Marmota bobak LR/cd
        
        Мензбир суыры - Marmota menzbieri VU
        
        Қызыл суыр - Marmota caudata ?
      - Тегі: Сарышұнақтар - Spermophilus
        
        Қызылұрт сарышұнақ - Spermophilus erythrogenys LR/lc
        
        Зорман - Spermophilus fulvus LR/lc
        
        Балпақ - Spermophilus major LR/nt
        
        Кіші сарышұнақ - Spermophilus pygmaeus LR/lc
        
        Реликт сарышұнақ - Spermophilus relictus LR/lc
        
        Қызғылт жирен сарышұнақ - Spermophilus undulatus LR/lc
      - Тегі: Tamias
        
        Борша тышқан - Tamias sibiricus LR/lc
- Тұқымдас: Қарақастар Gliridae
  - Тұқымдас тармағы: Leithiinae
    - Тегі: Dryomys
      - Орман қарақасы - Dryomys nitedula LR/nt
    - Тегі: Selevinia
      - Жалман - Selevinia betpakdalaensis EN
- Тұқымдас: Қосаяқтар Dipodidae
  - Тұқымдас тармағы: Allactaginae
    - Тегі: Allactaga
      - Кіші қосаяқ - Allactaga elater LR/lc
      - Үлкен қосаяқ - Allactaga major LR/lc
      - Северцов косаяғы - Allactaga severtzovi LR/lc
      - Секіргіш қосаяқ - Allactaga sibirica LR/lc
      - Vinogradov's jerboa - Allactaga vinogradovi LR/lc
    - Тегі: Pygeretmus
      - Житков қосаяғы - Pygeretmus platyurus LR/lc
      - Тікқұлақ қосаяқ - Pygeretmus pumilio LR/lc
      - Greater fat-tailed jerboa - Pygeretmus shitkovi LR/nt
  - Тұқымдас тармағы: Cardiocraniinae
    - Тегі: "Cardiocranius"
      - Бессаусақты ергежейлі қосаяқ - Cardiocranius paradoxus VU
    - Тегі: Үш жынысты ергежейлі қосаяқ Үлгі:Lang-la
      - Үшсаусақты ергежейлі қосаяқ - Salpingotus crassicauda VU
      - Гептнер ергежейлі қосаяғы - Salpingotus heptneri LR/nt
      - Ергежейлі боз қосаяқ - Salpingotus pallidus LR/lc
  - Тұқымдас тармағы: Dipodinae
    - Тегі: Dipus
      - Жүндес қосаяқ - Dipus sagitta LR/lc
    - Тегі: Eremodipus
      - Лихтенштейн қосаяғы - Eremodipus lichtensteini LR/lc
    - Тегі: Paradipus
      - Тарақжүндес косаяқ - Paradipus ctenodactylus LR/lc
    - Тегі: Stylodipus
      - Тақылдағыш қосаяқ - Stylodipus telum LR/lc
  - Тұқымдас тармағы: Sicistinae
    - Тегі: Sicista
      - Орман тышқаны - Sicista betulina LR/nt
      - Алтай тышқаны - Sicista napaea LR/lc
      - Сұр тышқан - Sicista pseudonapaea DD
      - Дала тышқаны - Sicista subtilis LR/nt
      - Тянь-шань тышқаны - Sicista tianschanica LR/lc
- Тұқымдас: Spalacidae
  - Тұқымдас тармағы: Myospalacinae
    - Тегі: Myospalax
      - Бұраубас - Myospalax myospalax LR/lc
  - Тұқымдас тармағы: Spalacinae
    - Тегі: Spalax
      - Алып көртышқан - Spalax giganteus VU
- Тұқымдас: Аламантәрізділер Cricetidae
  - Тұқымдас тармағы: Cricetinae
    - Тегі: Allocricetulus
      - Эверсман атжалманы - Allocricetulus eversmanni LR/lc
    - Тегі: Cricetulus
      - Ұзынқұйрық атжалман - Cricetulus longicaudatus LR/lc
      - Дауыр атжалманы - Cricetulus barabensis
      - Сұр атжалман - Cricetulus migratorius LR/nt
    - Тегі: Cricetus
      - Аламан тышқаны - Cricetus cricetus LR/lc
    - Тегі: Phodopus
      - Роборовский атжалманы - Phodopus roborovskii LR/lc
      - Жоңғар атжалманы - Phodopus sungorus LR/lc
  - Тұқымдас тармағы: Arvicolinae
    - Тегі: Alticola
      - Жалпақбасты тоқалтіс - Alticola strelzowi LR/lc
    - Тегі: Clethrionomys
      - Европалық орман тоқалтісі - Clethrionomys glareolus LR/lc
      - Қызыл тоқалтіс - Clethrionomys rutilus LR/lc
    - Тегі: Соқыртышқан Ellobius
      - Кəдімгі соқыртышқан - Ellobius talpinus LR/lc
      - Шығыс соқыртышқаны - Ellobius tancrei LR/lc
    - Тегі: Eolagurus
      - Сары алақоржын - Eolagurus luteus LR/cd
    - Тегі: Lagurus
      - Дала алақоржыны - Lagurus lagurus LR/lc
    - Тегі: Microtus
      - Шабындық тоқалтісі - Microtus agrestis LR/lc
      - Қырғыз тоқалтісі - Microtus kirgisorum LR/lc
      - Су тоқалтісі - Microtus oeconomus LC
      - Табанды тоқалтіс - Microtus socialis LR/lc
- Тұқымдас: Muridae
  - Тұқымдас тармағы: Gerbillinae
    - Тегі: Құмтышқан (Meriones )
      - Қызылқұйрық құмтышқан - Meriones libycus LC
      - Кіші құмтышқан - Meriones meridianus LR/lc
      - Жыңғыл құмтышқаны - Meriones tamariscinus LR/lc
    - Тегі: Rhombomys
      - Үлкен құмтышқан - Rhombomys opimus LR/lc
  - Тұқымдас тармағы: Murinae
    - Тегі: Apodemus
      - Apodemus uralensis LR/lc
      - Орман қаптесері - Apodemus sylvaticus
      - Азия орман қаптесері - Apodemus peninsulae
      - Дала қаптеcepi - Apodemus agrarius

Қоянтәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)

Тұқымдас: Қояндар (Үлгі:Lang-la)
- Тегі: Қоян
  - Ор қоян - Lepus europaeus LC
  - Құм қоян - Lepus tolai LC
  - Ақ қоян - Lepus timidus

Тұқымдас: Шақылдақтар (Үлгі:Lang-la)
- Тегі: Ochotona
  - Алтай шақылдағы - Ochotona alpina LR/lc
  - Қалқанқұлақты шақылдақ - Ochotona macrotis LR/lc
  - Дала шақылдағы - Ochotona pusilla VU
  - Қызыл шақылдақ - Ochotona rutila LR/lc
  - Моңғол шақылдағы - Ochotona pallasi

Кірпітәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:AB001 Hedgehog from Rajasthan.jpg

Brandt's hedgehog

Тұқымдас: Кірпітәрізділер - Erinaceidae
- Тұқымдас тармағы: Кірпітәрізділер - Erinaceinae
  - Тегі: Еуразия кірпісі - Erinaceus
    - Оңтүстік кірпісі - Erinaceus roumanicus
  - Тегі: Құлақты кірпі - Hemiechinus
    - Құлақты кірпі - Hemiechinus auritus
  - Тегі: Paraechinus
    - Қара кipпi - Paraechinus hypomelas LR/lc

Жертесертәрізділер отряды (Үлгі:Lang-la)

Тұқымдас: Жертесерлер (Үлгі:Lang-la)
- Тұқымдас тармағы: Crocidurinae
  - Тегі: Crocidura
    - Crocidura gueldenstaedtii LR/lc
    - Crocidura serezkyensis LR/lc
    - Кішi ақтісті жертесер - Crocidura suaveolens LR/lc
  - Тегі: Diplomesodon
    - Ала жертесер - Diplomesodon pulchellum LR/lc
  - Тегі: Көптісті
    - Көптісті жертесер - Suncus etruscus LC
- Тұқымдас тармағы: Soricinae
  - Tribe: Nectogalini
    - Тегі: Neomys
      - Су жертесері - Neomys fodiens LR/lc
  - Tribe: Soricini
    - Тегі: Қоңыр тістілер - Sorex
      - Тянь-шань жертесері - Sorex asper LR/lc
      - Орташа жертесер - Sorex caecutiens LR/lc
      - Кіші жертесер - Sorex minutus LR/lc
Тұқымдас: Көртышқандар (Үлгі:Lang-la)
- Тұқымдас тармағы: Talpinae
  - Tribe: Desmanini
    - Тегі: Desmana
      - Жұпартышқан - Desmana moschata VU
  - Tribe: Talpini
    - Тегі: Көртышқан - Talpa
      - Алтай көртышқаны - Talpa altaica

Жарқанаттар отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:GreaterNoctule.JPG

Greater Noctule bat

Тұқымдас: Жалтыртұмсықтылар (Үлгі:Lang-la)
- Тұқымдас тармағы: Myotinae
  - Тегі: Myotis
    - Үш құлақты жарқанат - Myotis blythii LR/lc
    - Брандт жарқанаты - Myotis brandti LR/lc
    - Тоған жарқанаты - Myotis dasycneme VU
    - Үш түсті жарқанат - Myotis emarginatus VU
    - Мұртты жарқанат - Myotis mystacinus
    - Иконников жарқанаты - Myotis ikonnikovi
    - Су жарқанаты - Myotis daubentoni
- Тұқымдас тармағы: Vespertilioninae
  - Тегі: Eptesicus
    - Бобринский жарқанаты - Eptesicus bobrinskoi LR/lc
    - Шөл жарқанаты - Eptesicus bottae LC
  - Тегі: Hypsugo
    - Жарғақты жарқанат - Hypsugo savii LR/lc
  - Тегі: Nyctalus
    - Greater noctule bat - Nyctalus lasiopterus LR/nt
    - Түн жарқанаты - Nyctalus leisleri LR/nt
    - Қызғылт жарқанат - Nyctalus noctula LR/lc
  - Тегі: Pipistrellus
    - Жерорта теңізі жарқанаты - Pipistrellus kuhlii LC
    - Ергежейлі жарқанат - Pipistrellus pipistrellus LC
    - Тоғай жарқанаты - Рipistrellus nathusii
  - Тегі: Вarbastella
    - Азия жалпаққұлақты жарқанаты - Вarbastella leucomelas
  - Тегі: Құлақты жарқанат
    - Қоңырқұлақты жарқанат - Plecotus auritus
    - Сұрқұлақты жарқанат - Plecotus austriacus LR/lc
Тұқымдас: Тағатұмсықтылар (Үлгі:Lang-la)
- Тұқымдас тармағы: Rhinolophinae
  - Тегі: Rhinolophus
    - Үлкен тағатұмсықты жарқанат - Rhinolophus ferrumequinum LR/nt
    - Кіші тағатұмсықты жарқанат - Rhinolophus hipposideros LC
    - Бұхар тағатұмсықты жарқанаты - Rhinolophus bocharicus
Тұқымдас: Бульдогты жарқанаттар (Үлгі:Lang-la)
- Тегі: Rhinolophus
  - Кеңқұлақты жарқанат - Тadarida teniotis

Жыртқыштар отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:Lightmatter snowleopard.jpg

Барыс

Сурет:Vulpes vulpes sitting.jpg

Түлкі

Сурет:Canis lupus laying in grass.jpg

Қасқыр

Сурет:Suffolk-stoats.jpg

Ақкіс

Сурет:Marbled polecat.jpg

Шұбар күзен

Суботряд: Мысықтәрізділер (Үлгі:Lang-en)
- Тұқымдас: Мысықтәрізділер (Үлгі:Lang-la)
  - Тұқымдас тармағы: Felinae
    - Тегі: Acinonyx
      - Қабылан - Acinonyx jubatus venaticus CR
    - Тегі: Caracal
      - Қарақұлақ - Caracal caracal LC
    - Тегі: Мысық Felis
      - Қамыс мысығы - Felis chaus LC
      - Шағыл мысығы - Felis margarita thinobia NT
      - Мәлін - Felis silvestris ornata LC
      - Сабаншы - Felis manul NT
    - Тегі: Lynx
      - Сілеусін - Lynx lynx isabellinus NT
  - Тұымдас тармағы: Pantherinae
    - Тегі: Пантералар (Panthera)
      - Жолбарыс - Panthera tigris virgata EX
    - Тегі: Uncia
      - Барыс - Uncia uncia EN
Суботряд: Иттәрізділер Үлгі:Lang-la
- Тұқымдас: Ит тұқымдастар (Үлгі:Lang-la)
  - Тегі: Vulpes
    - Қарсақ - Vulpes corsac LC
    - Түлкі - Vulpes vulpes LC
  - Тегі: Canis
    - Қасқыр - Canis lupus LC
    - Шиебөрі - Canis aureus
  - Тегі: Cuon
    - Қызыл қасқыр - Cuon alpinus hesperius EN
- Тұқымдас: Аюлар (Үлгі:Lang-la)
  - Тегі: Аюлар Үлгі:Lang-la
    - Қоңыр аю - Ursus arctos LR/lc
- Тұқымдас: Жанаттар (Үлгі:Lang-la )
  - Тегі: Жанаттар
    - Жанат - Рrocyon lotor
- Тұқымдас: Сусарлар (Үлгі:Lang-la)
  - Тегі: Күзендер (Mustela)
    - Сарғыш күзен - Mustela altaica LR/lc
    - Ақкіс - Mustela erminea LR/lc
    - Сасықкүзен - Mustela eversmannii LR/lc
    - Еуропа қара күзені - Mustela lutreola EN
    - Аққалақ - Mustela nivalis LR/lc
  - Тегі: Шұбар күзен
    - Шұбар күзен - Vormela peregusna LR/lc
  - Тегі: Сусарлар - Martes
    - Тас сусары - Martes foina LR/lc
    - Орман сусары - Martes martes
  - Тегі: Meles
    - Борсық - Meles leucurus LR/lc
  - Тегі: Мellivora
    - Итаю - Мellivora capensis
  - Тегі: Lutra - құндыз
    - Құндыз - Lutra lutra NT
- Тұқымдас: Нағыз итбалықтар (Phocidae)
  - Тегі: Pusa
    - Каспий итбалығы - Pusa caspica VU

Тақтұяқтылар отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:Prezewalsky 26-9-2004-2.JPG

Керқұлан

Тұқымдас: Жылқылар (Үлгі:Lang-la)
- Тегі: Жылқылар (Үлгі:Lang-la)
  - Керқұлан - Equus ferus przewalskii EN
  - Құлан - Equus hemionus EN
    - Mongolian wild ass - Equus hemionus hemionus EN
    - Түрікмен құланы - Equus hemionus kulan EN

Жұптұяқтылар отряды (Үлгі:Lang-la)

Сурет:Saiga.jpg

Ақбөкен

Тұқымдас: Бұғылар (Cervidae)
- Тұқымдас тармағы: Нағыз бұғылар (Cervinae)
  - Тегі: Cervus
    - Кермарал - Cervus elaphus LR/lc
      - Тоғай кермаралы (Бұхар бұғысы) - Cervus elaphus bactrianus
- Тұқымдас тармағы: Capreolinae
  - Тегі: Alces
    - Бұлан - Alces alces LR/lc
  - Тегі: Capreolus
    - Елік - Capreolus pygargus LR/lc
Тұқымдас: Қуысмүйізділер (Bovidae)
- Тұқымдас тармағы: Bovinae
  - Тегі: Bos
    - Жабайы өгіз - Bos primigenius EX
- Тұқымдас тармағы: Бөкендер (Antilopinae)
  - Тегі: Газел (Gazella)
    - Қарақұйрық - Gazella subgutturosa VU
  - Тегі: Procapra
    - Жайран - Procapra gutturosa LC
  - Тегі: Saiga
    - Ақбөкен - Saiga tatarica CR
- Тұқымдас тармағы: Caprinae
  - Тегі: Тау текелері (Capra)
    - Таутеке - Capra sibrica LR/lc
  - Тегі: Ovis
    - Арқар - Ovis ammon VU
      - Алтай арқары - Ovis ammon ammon
      - Қызылқұм арқары - Ovis ammon severtzovi
      - Қазақстан арқары - Ovis ammon collium
      - Тянь-Шань арқары - Ovis ammon karelini
      - Қаратау арқары - Ovis ammon nigrimontana
    - Азия муфлоны - Ovis orientalis (Ovis vignei)
      - Үстірт арқары - Ovis orientalis arkal

Дереккөздер

Үлгі:Дереккөздер

References

Тағы қараңыз

Сүтқоректілердің жіктелуі