Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Қазақ хандары"

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

(Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> =...)
Жол нөмірі 1: Жол нөмірі 1:
 
{{Тексерілмеген мақала|date=шілде 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ!  -->
 
{{Тексерілмеген мақала|date=шілде 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ!  -->
 +
 +
'''Қазақ хандары''' — [[Қазақ хандығы|Қазақ Хандығы]]ның, [[Ұлы жүз]]дің, [[Орта жүз]]дің, [[Кіші жүз]]дің және [[Бөкей Ордасы]]ның хандары, Қазақ әскерінің бас қолбасшылары.
 +
 +
Қазақ хандарының барлығы Шыңғыс ханның ұрпақтары, яғни Шыңғыс әулетіне жатады. Қазақ Хандығы өз заманындағы ең қуатты елдерінің бірі болатын. [[Қасым хан]] тұсында Қазақ әскерінде жауынгерлер саны 300 мыңға жетті, ал [[Есім хан]] тұсында олардың саны 400 мыңнан асты. Осы хандар тек саясатпен ғана емес, әскери істермен, заңнамамен, тіпті ғылыммен де айналысқан.
 +
 +
[[Қасым хан]] дәуірінде "[[Қасым ханның қасқа жолы|Қасқа жол]]", [[Есім хан]] тұсында "[[Есім ханның ескі жолы|Ескі жол]]" және [[Тәуке хан]] заманында "[[Жеті жарғы]]" атты заңдар жинақтары жарық көрді.
 +
 +
[[Жәңгір-Керей хан]] өз заманындағы алған білімі аса зор болған. Ол бес тілді, яғни қазақ, араб, парсы, орыс және татар тілдерін меңгерген. Ағартушылық ісін жүргізу үшін орыс басылымдарын, кітаптарды, газеттерді және журналдарды жинап, бай кітапхана қорын жинақтады.
  
 
==Қазақ Хандығы хандарының тізімі==
 
==Қазақ Хандығы хандарының тізімі==
Жол нөмірі 122: Жол нөмірі 130:
 
|}
 
|}
  
−
==Бөкей Орда хандарының тізімі==
+
==Бөкей Ордасы хандарының тізімі==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
Жол нөмірі 131: Жол нөмірі 139:
 
| 2 || Шығай хан || Нұралы хан || 1815-1823
 
| 2 || Шығай хан || Нұралы хан || 1815-1823
 
|-
 
|-
−
| 3 || [[Жәңгір-Керей хан|Жәңгір хан]] || Бөкей хан || 1824-1845
+
| 3 || [[Жәңгір-Керей хан]] || Бөкей хан || 1824-1845
 
|-
 
|-
−
| 4 || Сайыпкерей хан || Жәңгір хан || 1845-1847
+
| 4 || Сайып-Керей хан || Жәңгір хан || 1845-1847
 
|}
 
|}
  

20:56, 2016 ж. шілденің 17 кезіндегі түзету

Үлгі:Тексерілмеген мақала

Қазақ хандары — Қазақ Хандығының, Ұлы жүздің, Орта жүздің, Кіші жүздің және Бөкей Ордасының хандары, Қазақ әскерінің бас қолбасшылары.

Қазақ хандарының барлығы Шыңғыс ханның ұрпақтары, яғни Шыңғыс әулетіне жатады. Қазақ Хандығы өз заманындағы ең қуатты елдерінің бірі болатын. Қасым хан тұсында Қазақ әскерінде жауынгерлер саны 300 мыңға жетті, ал Есім хан тұсында олардың саны 400 мыңнан асты. Осы хандар тек саясатпен ғана емес, әскери істермен, заңнамамен, тіпті ғылыммен де айналысқан.

Қасым хан дәуірінде "Қасқа жол", Есім хан тұсында "Ескі жол" және Тәуке хан заманында "Жеті жарғы" атты заңдар жинақтары жарық көрді.

Жәңгір-Керей хан өз заманындағы алған білімі аса зор болған. Ол бес тілді, яғни қазақ, араб, парсы, орыс және татар тілдерін меңгерген. Ағартушылық ісін жүргізу үшін орыс басылымдарын, кітаптарды, газеттерді және журналдарды жинап, бай кітапхана қорын жинақтады.

Қазақ Хандығы хандарының тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Керей хан Болат хан 1465-1474
2 І Жәнібек хан Барақ хан 1474-1480
3 Бұрындық хан Керей хан 1480-1511
4 Қасым хан І Жәнібек хан 1511-1518
5 Мамаш хан Қасым хан 1518-1523
6 Тахир хан Әдік сұлтан 1523-1533
7 Хақназар хан Қасым хан 1538-1580
8 Шығай хан Жәдік сұлтан 1580-1582
9 Тәуекел хан Шығай хан 1582-1598
10 Есім хан Шығай хан 1598-1628
11 ІІ Жәнібек хан Есім хан 1628-1643
12 Жәңгір хан Есім хан 1643-1652
13 Батыр хан Бөлекей сұлтан 1652-1680
14 Тәуке хан Жәңгір хан 1680-1715
15 Қайып хан Қысырау сұлтан 1715-1718
16 Болат хан Тәуке хан 1718-1729
17 Абылай хан Уәли сұлтан 1771-1781
18 Кенесары хан Қасым сұлтан 1841-1847

Қазақ Хандығының ханаралық заманында билеген хандарының тізімі

Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
Ахмет хан Жаныс сұлтан 1533-1535
Тоғым хан Жәдік сұлтан 1533-1537
Бұйдаш хан Әдік сұлтан 1533-1538

Ұлы жүз хандарынің тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Жолбарыс хан Тұрсын сұлтан 1715-1718
2 Есім хан Сәмеке хан 1750-1778
3 Әбілпейіз хан Әбілмәмбет сұлтан 1771-1783

Орта жүз хандарынің тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Сәмеке хан Тәуке хан 1719-1734
2 Әбілмәмбет хан Болат хан 1729-1771
3 Абылай хан Уәли сұлтан 1771-1781
4 Уәли хан Абылай хан 1781-1819
5 Шыңғыс хан Бөкей хан 1819-1822
6 Ғұбайдолла хан Уәли хан 1821-1824

Кіші жүз хандарынің тізімі

Ресей патшасы тағайындаған Кіші жүз хандарынің тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Әбілқайыр хан Қажы сұлтан 1718-1748
2 Нұралы хан Әбілқайыр хан 1748-1786
3 Жармұхаммет хан Әбілқайыр сұлтан 1786-1791
4 Ералы хан Әбілқайыр хан 1791-1794
5 Есім хан Нұралы хан 1796-1797
6 Айшуақ хан Әбілқайыр хан 1797-1806
7 Жантөре хан Айшуақ хан 1806-1810
8 Шерғазы хан Айшуақ хан 1812-1824

Халық сайлаған Кіші жүз хандарынің тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Батыр хан Қайып хан 1800-1815
2 Әбілғазы хан Батыр хан 1815-1823
3 Қаратай хан Нұралы хан 1824-1845
4 Арынғазы хан Әбілғазы хан 1845-1847

Бөкей Ордасы хандарының тізімі

№ Аты Әкесінің аты Билеген жылдары
1 Бөкей хан Нұралы хан 1800-1815
2 Шығай хан Нұралы хан 1815-1823
3 Жәңгір-Керей хан Бөкей хан 1824-1845
4 Сайып-Керей хан Жәңгір хан 1845-1847

Сілтемелер

«http://kk.encyclopedia.kz/index.php?title=Қазақ_хандары&oldid=582» бетінен алынған