Ұжымдық қауіпсіздік келісімі
Ұжымдық қауіпсіздік келісімі - тәуелсіз мемлекеттер достастығының әскери-саяси ұйымы. 1992 жылы 15 мамырда Ташкент қаласында Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстанмен құрылды. Кейіннен ҰҚК ұйымына Әзірбайжан, Белоруссия және Грузия қосылды. Келісім 1994 жылы 20 сәуірде ратификация процесі аяқталғаннан кейін, 5 жыл мерзімге күшіне енді. Келісімді тағы 5 жылға ұзарту жөніндегі Хаттамаға Армения, Белоруссия, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей Федерациясы және Тәжікстан президенттері 1999 жылы 2 сәуірде қол қойды. Бұл Хаттамамен Келісімнің мерзімін өздігінен 5 жыл өткен сайын ұзартып отыру қарастырылған. Әзірбайжан, Грузия және Өзбекстан Келісімнің мерзімін ұзартпады. \ Мүше-мемлекеттердің қызметіндегі басым бағыттар: жаңа трансұлттық айбаттар мен қауіптерге қарсы тұру; орын алып отырған немесе ықтимал аймақтық немесе шағын қақтығыстардың алдын алу, шешімін табу; халықаралық лаңкестікпен, агрессивті экстремизммен, қару мен есірткінің заңсыз айналымымен, ұйымдасқан қылмыспен, жаппай қырып-жою қаруын таратумен күрес. 2002 жылы ҰҚК Ұжымдық қауіпсіздік келісімі Ұйымына өзгерді.<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3</ref>
ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер басшыларының саммиті
| Күні | Өткізу жері | |
|---|---|---|
| 1 | 15 мамыр 1992 | Үлгі:Байрақ Ташкент |
| 2 | 6 маусым 1992 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 3 | 24 желтоқсан 1993 | Үлгі:Байрақ Ашхабад |
| 4 | 10 ақпан 1994 | Үлгі:Байрақ Алматы |
| 5 | 25 мамыр 1995 | Үлгі:Байрақ Минск |
| 6 | 3 қараша 1995 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 7 | 17 мамыр 1996 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 8 | 28 наурыз 1997 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 9 | 5 наурыз 1998 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 10 | 2 сәуір 1999 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 11 | 29 маусым 2000 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 12 | 25 мамыр 2001 | Үлгі:Байрақ Ереван |
| 13 | 12 мамыр 2002 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 14 | 28 сәуір 2003 | Үлгі:Байрақ Душанбе |
| 15 | 18 маусым 2004 | Үлгі:Байрақ Астана |
| 16 | 23 маусым 2005 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 17 | 23 маусым 2006 | Үлгі:Байрақ Минск |
| 18 | 6 қазан 2007 | Үлгі:Байрақ Душанбе |
| 19 | 5 қыркүйек 2008 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 20 | 4 ақпан 2009 | Үлгі:Байрақ Мәскеу (Кезектен тыс саммит) |
| 21 | 15 маусым 2009 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 22 | 10 желтоқсан 2010 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 23 | 12 тамыз 2011 | Үлгі:Байрақ Астана |
| 24 | 15 мамыр 2012 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 25 | 23 қыркүйек 2013 | Үлгі:Байрақ Сочи |
| 26 | 8 мамыр 2014 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 27 | 23 желтоқсан 2014 | Үлгі:Байрақ Мәскеу |
| 28 | 15 қыркүйек 2015 | Үлгі:Байрақ Душанбе |
ҰҚШҰ-ның мүшелері
Ағымдағы мүшелері:
| Мемлекет | Ену күні |
|---|---|
| Үлгі:Байрақ | 15 мамыр 1992 |
| Үлгі:Байрақ | 31 желтоқсан 1993 |
| Үлгі:Байрақ | 15 мамыр 1992 |
| Үлгі:Байрақ | 15 мамыр 1992 |
| Үлгі:Байрақ | 15 мамыр 1992 |
| Үлгі:Байрақ | 15 мамыр 1992 |
Парламенттік Ассамблеясының жанындағы бақылаушы мемлекеттер:
- Үлгі:Байрақ (11 сәуірден 2013)<ref name=RIA>Афганистан и Сербия стали наблюдателями при ПА ОДКБ — РИА Новости, 11.04.2013</ref><ref name=tass-iran>Нарышкин: Иран мог бы стать наблюдателем в Парламентской ассамблее ОДКБ // ТАСС, 06.11.2014</ref>
- Үлгі:Байрақ (11 сәуірден 2013)<ref name=RIA/><ref name=tass-iran/>
Бұрынғы мүше елдер:
- Үлгі:Байрақ (1993ж. 24 қыркүйектен 1999ж. 2 сәуірге дейін)
- Үлгі:Байрақ (1993ж. 9 қыркүйектен 1999ж. 2 сәуірге дейін)
- Үлгі:Байрақ (1992ж. 15 мамырдан 1999ж. 2 сәуірге дейін, 2006ж. 16 тамыздан Үлгі:Comment 2012)<ref>Узбекистан второй раз выходит из ОДКБ // РИА Новости, 28.06.2012</ref>
Дереккөздер
<references/>
