Несиелік одақтар мен несиелік серіктестіктер бетінің бастапқы мәтінін қарау

==Несиелік одақтар мен несиелік серіктестіктер==
'''''Несиелік серіктестік''''' — өз мүшелеріне [[несие]]-[[есеп]] айырысу қызметін көрсету [[мақсат]]ында құрылған несиелік [[мекеме]].

Несиелік серіктестіктердің жарғылық капиталы пай қосу және [[міндет]]ті кіру жарнасын төлеу [[жол]]ымен қалыптасады. Мұндағы қосқан үлестер мүшеліктен шығып қалған [[жағдай]]да қайтарылмайды. Несиелік серіктестіктердің мүшелеріне кооперативтер, жалгерлік кәсіпорындар, банктер, шағын және орта [[бизнес]], жеке [[тұлға]]лар кіреді. Несиелік серіктестіктердің басты пассив [[операция]]ларына — салымдарды тарту және займдарды орналастыру; [[актив]] операцияларына — ссудалық, комиссиондық, сауда-делдалдық операциялары жатады.

Несиелік серіктестіктің бір түріне — [[ауыл шаруашылығы]] несиелік қоғамдары жатады. Оның құрылтайшысы: Орталық [[банк]], коммерциялық және мамандандырылған банктер, [[үкімет]] құрылымдары, жеке және заңды [[тұлға]]лар бола алады. Олардың басты қызметі — ауыл шаруашылығына несие-есеп айырысу қызметін көрсету; [[шаруашылық]] заттарын, [[мал]], [[тұқым]], тыңайтқыш сатып алу шығындарын және өзге де жұмыстарды несиелеу. Ауыл шаруашылығы несиелік серіктестіктерінің клиенттеріне [[шаруа]] қожалықтары, фермерлер, сондай-ақ ауыл шаруашылық кәсіпорындары жатады. Негізгі операциялары: қысқа және орта [[мерзім]]ге ссудалар беру және [[салым]]дар қабылдау, делдалдық [[қызмет]]. Ауыл шаруашылық несиелік серіктестіктерді ұйымдастырудың басты ерекшелігі — олардың қызметінің бірқатар салық жеңілдіктеріне ие болуы, атап айтсақ [[табыс]] салығынан босауы, сондай-ақ оған үлес қосушыларға да салықтық [[жеңілдік]]тер болады.

'''''Несиелік одақтар''''' — бұл белгілі бір жеке [[тұлға]]лардан немесе ұсақ несиелік мекемелерден ұйымдастырылатын несиелік [[кооператив]]тер.

Олар екі негізгі типте болуы мүмкін: 1) қысқа [[мерзім]]ді тұтыну несиесін беру мақсатында кәсіби немесе аумақтық белгілеріне қарай жеке [[тұлға]]лар тобымен ұйымдастырылған; 2) еркімен қосылған дербес несиелік серіктестік түрінде, мысалы ссуда жинақ серіктестіктері, өзара несие [[қоғам]]дары, кооперативтер және т.б.

Несиелік [[одақ]]тардың капиталдары олардың мүшелерінің қосатын үлесінен және пайларды төлеу, сондай-ақ займдарды шығару жолымен қалыптасады. Негізгі операцияларына мыналар жатады: салымдарды тарту және займдарды шығару; өзінің мүшелеріне қамтамасыз етілген ссудалар беру, вексельдерді [[есеп]]ке алу; сауда-делдалдық және комиссиондық операциялар; кеңес беру және өз мүшелеріне аудиторлық [[қызмет]] көрсету.

'''''Өзара несие қоғамдары''''' — шағын және орта [[бизнес]]ке қызмет көрсететін коммерциялық банктерге [[қызмет]]інің сипаты жағынан ұқсас келетін несиелік [[мекеме]]лер.

Бұл қоғамдар Қазан теңкерісіне дейінгі [[Ресей]]де, соның ішінде Қазақстан аумағында жеке өнеркәсіпшілер мен саудагерлерге несие-есеп айырысу [[қызмет]]ін көрсеткен. Өзара [[несие]] қоғамдарының қатысушыларына заңды және жеке тұлғалар жатады. Оның [[капитал]]ы оған қатысушылардың қосқан жарналарынан қалыптасады.

«Несиелік серіктестік туралы» [[Қазақстан Республикасы]] Заңына сәйкес, '''''несиелік серіктестік''''' — бұл оның қатысушыларының босақшалай қаражаттарын жұмылдыру жолымен қаржылық көмек көрсету барысындағы қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында заңды және жеке [[тұлға]]лардың ерікті түрде бірігуінің нәтижесінде құрылған, банк болып табылмайтын және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде жекелеген банк [[операция]]ларын жүзеге асыратын заңды [[тұлға]].

Несиелік серіктестіктердің мынадай [[түр]]лері болады:
# несиелік-депозиттік серіктестік — [[заң]]ды тұлғалардың [[депозиттер]]ін қабылдау мүмкіндігі бар мекеме.
# [[ауыл]] несиелік серіктестігі — өзара [[несие]] беру үшін, оның қатысушыларының ақшаларын [[жинақтау]] жолымен ерікті түрде жеке және заңды [[тұлға]]лардың өзара бірігуінің нәтижесінде құрылған, банктің жекелеген операцияларының түрлерін жүзеге асыратын заңды [[тұлға]].
# несиелік серіктестік — коммерциялық [[ұйым]].

Несиелік серіктестік және [[ауыл]] несиелік серіктестігі Қазақстан Республикасы заңдылықтарындағы ерекшеліктеріне сәйкес мынадай ұйымдық-құқықтық нысанда құрыла алады:
* коммандиттік [[серіктестік]];
* толық серіктестік;
* [[Жауапкершілік|жауапкершілігі]] шектеулі серіктестік;
* акционерлік [[қоғам]].<ref>Ақша, несие, банктер теориясы: Оқулық. — Алматы: «Жеті жарғы», 2011. — 368 бет. ISBN 978-601-288-026-7</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{Суретсіз мақала}}
{{wikify}}


[[Санат:Экономика]]
[[Санат:Ақша]]
[[Санат:Экономикалық теория]]