Д бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Cyrylicka litera Д.PNG|thumb|left|110px| ]]
{{Қазақ әліпбиі (кирил)}}
[[Сурет:Keyboard KAZ.png|thumb|right|400px| ]]
'''Д, д''' — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.

Тілдің ұшы жоғарғы күрек тістердің түбіне тиіп, кері қайтуы әрі дауыс шымылдығының қатысуы арқылы жасалатын дауыссыз дыбысты таңбалайтын әріп.

Қазақ тілінде Д фонемасы жуан я жіңішке дауысты дыбыспен тіркесуіне қарай жуан (мысалы, адам, дана) және жіңішке (мысалы, дене, дән) болып айтылады. Д қазақтың байырғы сөздерінің аяғында жазылмайды, тек орыс тілі арқылы келген сөздердің соңында (мысалы, анод, катод) кездеседі. Кейде ауызекі тілде кейбір жеке сөздердің басында Д дыбысы Т-мен алмасын (деңіз-теңіз) айтылады<ref> Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 3 том</ref><ref>Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962</ref><ref>Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962</ref>.

== Кодтар кестесі ==
{| class="standard"
 ! Код
 ! Регистр
 ! Ондық<br /> код
 ! 16-лық<br /> код
 ! 8-дік<br /> код
 ! Екілік код
 |-
 | rowspan="2" | [[Юникод]]
 | Бас
 | style="text-align:right;" | 1044
 | style="text-align:right;" | 0414
 | style="text-align:right;" | 002024
 | style="text-align:right;" | 00000100 00010100
 |-
 | Кіші
 | style="text-align:right;" | 1076
 | style="text-align:right;" | 0434
 | style="text-align:right;" | 002064
 | style="text-align:right;" | 00000100 00110100
 |-
 | rowspan="2" | [[ISO 8859-5]]
 | Бас
 | style="text-align:right;" | 180
 | style="text-align:right;" | B4
 | style="text-align:right;" | 264
 | style="text-align:right;" | 10110100
 |-
 | Кіші
 | style="text-align:right;" | 212
 | style="text-align:right;" | D4
 | style="text-align:right;" | 324
 | style="text-align:right;" | 11010100
 |-
 | rowspan="2" | [[КОИ-8]]
 | Бас
 | style="text-align:right;" | 228
 | style="text-align:right;" | E4
 | style="text-align:right;" | 344
 | style="text-align:right;" | 11100100
 |-
 | Кіші
 | style="text-align:right;" | 196
 | style="text-align:right;" | C4
 | style="text-align:right;" | 304
 | style="text-align:right;" | 11000100
 |-
 | rowspan=2 | [[Windows-1251]]
 | Бас
 | style="text-align:right;" | 196
 | style="text-align:right;" | C4
 | style="text-align:right;" | 304
 | style="text-align:right;" | 11000100
 |-
 | Кіші
 | style="text-align:right;" | 228
 | style="text-align:right;" | E4
 | style="text-align:right;" | 344
 | style="text-align:right;" | 11100100
 |}

[[HTML]] жүйесінде бас әріп «Д»-ны &#1044 немесе &#x414, ал кіші «д» әріпін - &#1076 немесе &#x434 деп белгілейді.

== Дереккөздер ==
<references/>
{{Commons|Cyrillic alphabet}}

[[Санат:Кириллица]]