Бүйір бет
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
БҮЙІР БЕТ — геометриялық денелердің табан аудандары ескерілмеген шекаралық беті және осы беттің аудан шамасы. Мысалы, тік призманың бүйір беті 4 тіктөртбұрышты жақтарының аудандарының қосындысына тең. <math>~S_b = Pl</math> формуласымен анықталады. Мұндағы <math>~P</math> — призманың биіктігіне перпендикуляр қимасының периметрі, <math>~l</math> — бүйір қабырғасының (немесе биіктігінің) ұзындығы.
- Дұрыс пирамиданың бүйір бетінің ауданы: <math>~S_{b} = \frac{ P_{a} }{2}</math> (мұндағы <math>P</math> — табанының периметрі, <math>a</math> — апофемасы).
- Дұрыс қиықпирамиданың бүйір беті: <math>~S_{b} = \frac{ P_{1} + P_{2} }{2} a</math> (мұндағы <math>~P_{1}</math> және <math>~P_{2}</math> — табандарының периметрі, <math>~a</math> — апофемасы).
- Конустың бүйір беті: <math>~S_{b} = \pi Rl</math>, (мұндағы <math>~R</math> — табанының радиусы, <math>~h</math> — конустың жасаушысының ұзындығы).
- Қиық конустың бүйір беті: <math>~S_{b} = \pi(R_{1} + R_{2})l</math> (мұндағы <math>~R_{1}</math> және <math>R_{2}</math> -қиық конустың табандарының радиустары, <math>~l</math> — конустық жасаушысының ұзындығы).
- Цилиндрдің бүйір беті: <math>~S_{b} = \pi R h</math> (мұндағы <math>~R</math> — табанының радиусы, <math>h</math> — цилиндрдің биіктігі).
- Шардың беті: <math>~S_{b} = 4\pi R^{2}</math> (мұндағы <math>~K</math> — сфераның радиусы). Шардың беті — сфера, ол толық бетке жатады.<ref>"Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009</ref>
Дереккөздер
<references/> {{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}
Мақала бастамасы | {{{article}}}}} мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар| Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.}} |
| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Бүйір бет|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}