Гвиана таулы үстірті бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Гвиана таулы үстірті''' — Оңт. Американың солт.-шығысында, Амазона ойпатының солт-нде орналасқан. Венесуэла, Бразилия, Гайана, Суринам және Гвиана (франциялық) мемлекеттері аумағында жатыр. Абсолютiк биіктігі 3014 м (Неблина тауы). Жер қыртысы, негізінен, кристалдық тақтатастан, гнейстен, граниттен және кварциттік құмтастар мен конгломераттардан түзілген. Жоғарғы архей жыныстары марганец, темір, уран, алтын, алмаз, боксит кендеріне [[бай]]. [[Жер]] бедері төбелі-жазықты (150 — 400 м), орт. бөлігі үстіртті және таулы ([[Серра-Имери]], Пакарайма, Ауян-Тепуи және Рорайма). Бұл тұсынан Амазона, Ориноко өзендерінің көптеген салалары бастау алады. [[Жер]] бетіндегі ең биік Анхель сарқырамасы осында орналасқан. Климаты ыстық, [[субэкватор]]лық және ылғалды экваторлық. [[Жылдық]] орташа температурасы 22 — 28°С. Жауын-шашынның көп жылдық орташа мөлш. 1200 — 1700 мм, шығысында 3500 мм. Гаусс т. ү-нің батыс және шығыс бөліктерінде ылғалды мәңгі жасыл, орталығында жапырағын ауыстыратын мәңгі жасыл орман өседі. Жоталардың ығында саванна қалыптасқан. Үстіртте кең танаулы маймыл, құмырсқажегіш, сауыттылар, құстар, бауырымен жорғалаушылар кездеседі.

== Дереккөздер ==

“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том

{{wikify}}

[[Санат:Солтүстік Америка таулары]]


{{stub}}