Өзекті жөке
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Өзекті жөке немесе Ұсақ жапырақты жөке (Үлгі:Lang-la) - құлқайырлар тұқымдасы, жөке туысына жататын ағаш.
Мазмұны
Ботаникалық сиапты
- Биіктігі 30 м-ге дейін жететін, қара қоңыр түсті жылтыр қабығы бар.
- Жапырақтары кезектесе орналасқан, сағақтары ұзын, жүрек тәрізді, шеттері майда, ара тісті, ұштары сәл сүйірлеу.
- Гүлдері ашық сары, кішігірім гүлшоғырын жасап тұрады. Әрбір гүлшоғырының жанында қосымша жапырақшалары бар.
- Жемісі бір-екі тұқымды жаңғақша. Маусым-шілде айларында бар болғаны 10-15-ақ күн гүлдейді.
Өсетін жері мен таралу аймағы
Еуропада, Ресейдің еуропалық бөлігінде таралған. Қазақстанда барлық жерлерде кездеседі.
Құрамы, емдік қасиеті және қолданысы
Құрамында эфир майлары, илік заттар, воск, гесперидин, қант, шырыштар, С дәрумені, каротин бар.
Дәрі жасау үшін жөке ағашының гүлдерін қосымша жапырақшаларымен бірге жинап алады. Гүлдерінен жасалған сулы тұнбалар тер шығарады, дененің қызуын төмендетеді, микробтарды жояды. Халық медицинасында гүлін ревматизмге, жөтелге, іштің түйнеп ауруына да қарсы қолданады. Сонымен қатар жөке ағашы аяқ-қол бұлшық еттерінің тырысуына, бүйрекке тас байлануына, қуықта құм пайда болуына шипа. Дене сыртындағы іріңді жараларды жұмсатру үшін оның бүршіктері мен жапырақтарын пайдаланады.
Жөке ағашы құрылыста, жиһаз жасауда пайдаланылады. Көркем ағаш ретінде саябақтарда әсемдік үшін өсіріледі.<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref>
