Ән айтысу

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

Ән айтысу - қыздар мен жігіттердің екі топқа бөлініп, кезекпен ән айтып жарысып, көңіл көтеруі. Үйлену салтында қалыңдық ойнауға барған жігітке, ере барған жолдастарына дәм таттырған соң келесі рәсімдерге кезек беріледі. Қалыңдықты көрші ауылдың адамдары алып кетіп жасырады. Қыз-келіншектер киіз үй ішінде қалып, жігіттер киіз үйдің сыртына шығып отырып, ән айту сайысына түседі. Кезектесе әнмен айтысып, қарсы топты сүріндіруге барын салады. Дарын мен қарымы сынға түсер сын сағатта суырып салмалық өлең шумақтарының айшықты үлгілері туады.

Жігіт:

Жар бола гөр Жасаған, 
Үйір ем қызға жасымнан. 
Кездойсоқ тойға келген ем, 
Үлгере алмай басынан.

Қыз:

Құдайым, өзің қолдай гөр, 
Өйткені сенің құлыңмын. 
Жарқырап тәжі тағы тұр, 
Шағшардан хан ұлының.

Жігіт:

Базарда сатып алған күміс құман,
Ән айтпай мен де босқа қарап тұрман.
Менімен айтысатын қыздар қайда,
Күн сайын бола бермес мұндай думан.

Қыз:

Шаршамай, ауқаттанып келіп пе едің?
Даусыңның жаңылмай-ақ танып тұрмын.
Көрмегелі мен сені айлар өтті.
Жүрсің бе аман-есен, бақ-дәулеттің?

Әдетте күйеу жігіттің жолдастары қалыңдықты жасырып отырған қыздар тобынан жеңілген сыңай танытып, ән айтысуының соңында қыздар тобына сыйлық кәде беріп аяқтайды. Ән айтысу дәстүрлі этномәдени ортаның ең маңызды компоненттерінің бірі болды. Көшпелі социумның қалыпты функциясының алғышарты информациялық байланыс (Үлгі:Lang-ru) пен информациялық өрістің {Үлгі:Lang-ru) қажетті тығыздығын қамтамасыз ететін іргелі факторлардың қатарына жатады <ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref>

Дереккөздер

<references/>

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}} {{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}

{{#ifeq:|Үлгі

| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Ән айтысу|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}