Ұрық жолы

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

Ұрық жолы — ұрықтың бастапқы жыныс клеткаларынан бастап, гаметалардың пайда болуына дейінгі клеткалар жиынтығының даму жолы. Ұрық жолы туралы түсініктемені неміс ғалымдары М.Нуссбаум (1880) және А.Вейсман (1885) берді. Олардың анықтамасы бойынша жыныс клеткалары ұрық дамуының бастапқы кезеңінен-ақ басталады және олардың ядроларында организмнің тұқымқуалаушылық қасиеттерін ұрпақтарға тасымалдайтын ұрық плазмасы болады. Жыныс клеткаларының ұрық дамуының бастапқы кезеңінен бастап-ақ түзіле бастайтыны көптеген жануарларда анықталған. Алғашқы жыныс клеткалары ұрықтың бөлшектену кезеңінде пайда бола бастайды. Бірақ көпшілік жануарларда (буынаяқтыларда, қосмекенділерде, құстарда) бастапқы жыныс клеткаларын ультракүлгін сәулелерімен немесе басқа қауіпті заттармен әсер етіп жоятын болса, организмнің одан әрі дамуында жыныс бездері жетілмейді. Бастапқы жыныс клеткаларының соматикалық клеткалардан морфологиялық және биохимиялық тұрғыдан үлкен айырмашылықтары бар.

Сілтемелер

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том


{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}