Лисаковск

Үлгі:Елді мекен-Қазақстан Лисаковск - Қазақстандағы қала, Қостанай облысы.

Әкімшілік-аймақтық бөлу

Лисаков қаласының әкімшілік аймағына қатысты: Лисаков қаласы, Октябрь кенті, Красногор поселкесі. Қаланың әкімшілік-аймақтық ауданы- 0,2 мың ш.метр. автомобиль жолдарының ұзындығы- 37222,5 метр. Облыс орталығынан алшақтығы- 120 км. Халық саны – 40865 адам, олардың ішінде: 40511 – қала халқы, 354 – ауыл халқы.

Географиялық орналасқан жері мен табиғи-климаттық жағдайы

Облыстық бағыныштағы Лисаков қаласы Лисаков кен байыту комбинатының («АрселорМиттал Теміртау» АҚ) базасында құрылды. Ол Тобыл өзенінің бас жағында, Тобыл станциясының ірі теміржол торабының оңтүстігіне қарай 18 километрде, облыстық орталық Қостанай қаласының оңтүстік-бастысқа қарай 110 километрде, және Ресейдің шекарасынан 70 шақырымда орналасқан. Қаладан төрт километрде Орталық және Оңтүстік Қазақстан, Ресеймен көлік байланысы жүзеге асырылатын «Қостанай-Жетіқара» автомобильдік жол бар.

Ресеймен, Орталық Азия аймақтарымен және Қытаймен теміржол байланысы Оңтүстік-Сібір магистралі бойынша Майлина және Тобыл станциялары арқылы жүзеге асырылады.

Климаты және жер бедері

Қала ауданы Тобыл өзеніне қарай ашық қазан шұңқырын шегінде орналасқан. Аудан бедері Тобыл өзеніне қарай жалпы еңіскендігі бар бөлек шағын арқалықты сәл белестенген жазықтықты білдіреді. Аудан үстінің абсолюттік белгісі 196-дан 218 метрге дейін өзгереді.

Аудан климаты кенет континенттік және 1 климаттық ауданшаға жатады. Қысы суық, жиі және қатты борандармен; жазы ыстық және құрғақ, шаңды ыстық желмен. Көпшілік жел бағыты оңтүстік-батып болып табылады. Абсолюттік максимум және минимум температурасы аралығындағы ауытқу амплитудасы -93° (+42°-51°). Массивтік қоршаған құрылыс пен жылытуды жобалау үшін есеп айыратын температура-35°. Жылыту маусымының ұзақтығы 213 тәулікке жетеді.

Атмосфера шауын-шашынның ортажылдық көлемі 373 мм құрайды, қыстағы қарлы жамылғының биіктігі 24 см тең. Қатудың қалыпты тереңдігі- 2,5 м. ауаның ортажылдық салыстырмалы ылғалдығы 80-нен 54%-ға дейін өзгереді.

Аудан каштанды зонаның жер қыртысындағы құрғақ, бетегелі-бетеге даланың оңтүстік бөлігіне жатады. Әртүрлі механикалық құрамдағы және әртүрлі сотаңдылық деңгейінде қара-каштанды жер қыртысы басым. Олар саздақ, жеңіл саздақ және құмайт топырақты қалдықтар берілген.

Алаңның геологиялық құрылымы төртінші және үшінші шөгінде басты текті қабылдайды. Төртінші шөгін делювий-күлді құмайтпен және мардымсыз қуаттағы саздақпен берліген.

Үшінші шөгін кең тараған, оларға Лисаков кен қалыңдығы жатады. Оолиттік темір кен ірі құм-малтатастық және құмды шөгінде орналасқан.

Ауданның бор шағындағы бокситтік кен орны палеозой негізіндегі карст ойпатына келтірілген.

Лисаков қаласының жоғары еңбек, табиғиресурсты, өндірістік пoтенциалы, туризмнің даму мүмкіндігі, пайдалы көлік-географиялық жағдайы бар. Қала аймақтың ірі шикізат көзі мен өтім нарығының Қазақстанның астанасы- Астананың, Ресей Федерациясының, Орал аймағының тікелей таяулығында орналасқан, темір жол магистралының құрылысы Батыс Қазақстанның қарқынды дамып келе жатқан аймаққа жол ашады.

Экономикасы

2014 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша қалада 395 кәсіпорын тіркелген, оның 4 ірі, 235 орта және шағын бизнес кәсіпорындары, 17 шетелдің қатысуы бар кәсіпорындар.

Қалада облыстағы барлық өнеркәсіп өндірісінің 5,4% топталған. 2014 жылы 28,7 млрд. теңге сомасына өнеркәсіп өнімі өндірілді.

Өнеркәсіп өндірісінде шамамен 6,0 мың адам жұмыс істейді.

Тау-кен өнеркәсібінің кәсіпорындары мыналар: «Алюминий Казахстана» КБКБ АҚ филиалы (боксит өндіру), «Өркен» ЖШС Лисаков филиалы (темір кен қоспасын өндіру), «Шаймерден» АҚ (мырыш кен). Өндеуші өнеркәсібі - «Алтын Өмір» ЖШС (ликер-арақ өнімін, сыра, спирт, алкогольсыз сусындар, нан өнімдерін өндіру), «Алнур и К» ЖШС (спирт, арақ өнімін өндіру), «ДЕП» ЖШС ЛФ (қышқыл сүт өнімдерін, қойытылған сүт өндіру), «Жеңіс Бек» ЖШС (ұн, нан өнімдері мен кондитерлік өнімдерін өндіру). Машина жасауда - «Дон Мар» ЖШС (ауыл шаруашылық егін оратын машина, бүріккіш, қосалқы бөлшектер өндіру) 2014 жылы шағын және орта бизнес кәсіпорындарымен 10,5 млрд. теңге сомасына өнім өндірілді, ол өндірілетін өнеркәсіп өнімінің жалпы қалалық көлемінен 36,5% құрайды. Жеке кәсіпкерлікте 3 мың адамнан артық жұмыс істейді.