Адам денесі

Сурет:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg

Адам денесі, Леонардо да Винчи, 1492

Адам денесі (Үлгі:Lang-la) - адамның бүкіл құрылымы болып табылады, яғни бас, мойын, бағана, қолдар және аяқтар. Биологтардың есебі бойынша ересек адамның денесі отыз триллион жасушадан турады.

Адам организмінің жүйелері

Үлгі:Main Адам организмі - адам өмір сүруін қамтамасыз ету үшін бағытталған функцияларды жүзеге асыратын өзара байланысты жүйелер жиынтығы.

Адам организмінде қаңқа жүйесін, бұлшық ет жүесін, жүйке жүйесін, жүрек-қантамырлар жүйесін, дем алу жүйесін, ас қорыту жүйесін, зәр шығару жүйесін, репродуктивті жүйесін, эндокриндік жүйесін, иммунды жүйесін және жабынды жүйесін айқындайды.

	Жүйе	Зерттейтін ғылым
50px	жүйке жүйесі	Нейрофизиология
50px	қаңқа жүйесін	Ортопедия
50px	жүрек-қантамырлар жүйесі	Кардиология
50px	дем алу жүйесі	пульмонология
50px	ас қорыту жүйесі	Гастроэнтерология
50px	жабынды жүйесі	Дерматология
50px	зәр шығару жүйесі	нейрология, урология
50px	репродуктивті жүйесі	гинекология (әйелдер), андрология (еркектер), сексология, эмбриология
50px	иммунды жүйесі	иммунология
50px	лимфа жүйесі	онкология, иммунология
50px	эндокриндік жүйесі	эндокринология

Адам органдарының салмақтары

Салмағы 70 кг, бойы 170 см және денесінің ауданы 1,8 кв,м 20 — 30 жасар адамның органдарының орта есеппен алынған салмақтары:

• бұлшық еті: 30 кг = денесінің салмағынан 43%
• қаңқа жілік майысыз: 7 кг = 10%
• тері және тері асты клетчаткасы: 6,1 кг = 8,7%
• қан: 5,4 кг = 7,7%
• ас қорыту жүйесі: 2,0 кг = 2,9%
• бауыр: 1,7 кг = 2,4%
• қызыл жілік майы: 1,5 кг = 2,1%
• өкпе: 1,0 кг = 1,4%
• жүрек: 0,3 кг = 0,43%
• бүйрек: 0,3 кг = 0,43%
• қалқанша без: 0,02 кг = 0,03%
• ми: 1,3 кг = 1,8%
• көкбауыр: 0,18 кг = 0,26%

Дене құрылысы

Үлгі:Main Дамыған елдерде орта есеппен алғанда ересек ер адамның бойы 1,7—1,8 м-дей, ересек әйелдің бойы 1,6—1,7 м болып саналады. Адамның бойын генотипке және фенотипке байланысты.

Химиялық құрамы

Адам денесінің органдары орта есеппен 60% судан, 34% Органикалық заттардан, 6% — бейорганикалық заттардан тұрады. Органикалық заттарын құрайтын негізгі элементтер: көміртек(~18%), оттек(~65%), сутек(~10%) және азот(~3%), одан басқа фосфор(~1%) және күкүрт(~0,25%). Бейорганикалық заттардың құрамына 22 химикалық элементтер — кальций, фосфор, оттек, натрий, магний, күкүрт, бор, хлор, калий, ванадий, марганец, железо, кобальт, никель, мыс, мырыш, молибден, хром, кремний, йод, фтор, селен кіреді<ref>Кукушкин Ю.Н. — Химические элементы в организме человека</ref>.