Көмір қалыптасу бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Көмір қалыптасу''' - өсімдіктердің көмірге айналуының екі сатылы процесі; 
*бірінші саты — өсімдік қалдықтарының жинақталып, биохимиялық факторлар әсерінен [[шымтезек]]ке айналуы;
*екінші саты — [[шөгінді]] [[тау жынысы|тау жыныстары]]мен көмкеріліп, жер қойнауларында қалған шымтезек кабаттарының ұзақ уақыт бойғы физикалық-химиялық процестер ([[қысым]] мен [[температура]]) әсерінен әуелі қоңыр [[көмір]]ге, ал қойлайлы жағдайларда тас көмірге (антрациттерді қоса) айналуы.

==Көмір қойнауқаты==
Бір-біріне бойлас екі жазықтықтың, не табаны мен жабынының арасындағы көмірлі заттар шоғыры. Бұл шоғыр құрамында [[көмір]] қабатшаларымен қатар көмірлі-минералды шөгінділер де ұшырасуы ықтимал.

==Көмір маркасы== 
Көмірдің өндірісте қолданылу бағытын анықтайтын шартты белгілер жиынтығы. Көмірдің технологиялық сапасы оның көмірлену дәрежесіне ғана емес, петрографиялық құрамына да тікелей байланысты. Қоңыр көмірдің ең басты маркалану параметрі — [[көмір]] құрамындағы табиғи ылғал мөлшері, көмірдің ыстық массасына шаққандағы қарамай шығымдылығы; тас көмірдің басты-басты маркалану параметрлері —көмірдің ыстық массасы есебінен шыққан ұшпа заттардың мөлшері, созылмалы қабат калыңдығы және үшпалардан арылған қалдықтар сипаты; антрацитгердің маркалану параметрлері — ұшпа заттардың көлем және масса мөлшері, сол сияқты антрациттің жану жылылығы

==Көмірді жер астында газға айналдыру==
Көмірді тікелей көмірлі кенорын массивінде жартылай жағу жолымен жанғыш газдар алу. Алынған газдар [[отын]] және [[химия]] өнеркәсібінде шикізат ретінде пайдаланылады.

==Көмірдің бітімі==
[[Көмір]] құрамбөліктерінің олардың өлшеміне, пішініне және заттық құрамына тәуелсіз орналасуы (таралуы). Ең көп кездесетіні — [[қабатты]] және [[шомбал]], ал аз кездесетіні — біркелкі, түйірлі және парақты бітім. Көмірдің бітімі органикалық заттың жиналу жағдайы мен диагенетикалық процестерге байланысты.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—
Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2</ref>
==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Геология]]


{{Geology-stub}}