Бұршақ қоңызы бетінің бастапқы мәтінін қарау

‎{{Taxobox
|name = Бұршақ қоңызы
|image = Bruchus pisorum.jpg
|image_caption = 
|regnum = [[Жануарлар]]
|phylum = [[Буынаяқтылар]]
|classis = [[Жәндіктер]]
|ordo = [[Қатты қанаттылар‎]]
|familia = [[Жапырақ жегілер‎‎|Chrysomelidae]]
|subfamilia = [[Bruchinae]]
|tribus = [[Bruchini]]
|subtribus = [[Bruchina]]
|genus = ''[[Bruchus]]''
|species = '''''B. pisorum'''''
|binomial = '''''Bruchus pisorum'''''
|binomial_authority =([[Linnaeus (auktor)|Linnaeus]], 1758)
}}
'''Бұршақ қоңызы''' ({{lang-la|Bruchus pisorum}}) – [[Қатты қанаттылар|қатты қанаттылар]] отрядының дән қоңыздары тұқымдасына жататын жәндік. Негізінен [[Қазақстан]]ның оңтүстік және оңтүстік-шығыс облыстарына таралған. Даму циклі бір жыл. [[Дене]]сін қоңыр түсті түктер басқан қара [[қоңыз]], ұзындығы 4 – 5 мм, қанаттарының үстінде ақшыл дақтар мен жолақтар, құрсағының ұшында крест тәріздес ақ [[таңба]] бар. Бұршақ қоңызы қамбадағы және өнімді жинаған кезде егістікте шашылып қалған бұршақ дәндерінің ішінде қыстайды. Егістікте қоңыздар бұршақтың [[гүлдену]] кезінде пайда болып, гүлдің күлте [[жапырақ]]тарымен және тозаңымен қоректенеді. Олар [[жұмыртқа]]ларын бұршаққаптың жақтауларына салады. [[Эмбрион]]дық дамуы 6 – 10 күнге созылады. Дернәсілдері бұршаққапты кеміріп теседі де, дәннің ішіне енеді. Қоректену кезеңінде [[дернәсіл]] дәннің ішін үңгіп, қуыс жасайды. Дернәсіл мен қуыршақтың жетілуі түгелімен бір дәннің ішінде өтеді де, 1,5 – 2 айға созылады. Қуыршақтанар кезінде дернәсіл дәннің керегесін ішкі жағынан кеміріп, беті жұқа қабыршақпен жабылған дөңгелек тесік жасайды. Одан жас [[қоңыз]] шығады. Дернәсілдер зақымдаған [[бұршақ]] дәндерінің сапасы кемиді, дәмі нашарлайды, өнімділігі 75%-ға дейін төмендейді. Күрес шаралары: ауыспалы егіс жүйесінде дақылдардың кезектілігін сақтау, [[бұршақ]] [[дәнді дақылдар]] өсірілген жерге оларды кемінде 2 – 3 жылдан кейін ғана қайталап егу; өнімді жинап алған соң егістік жерді өсімдік қалдықтарынан тазартып, қысқа қарай терең етіп жырту. Бұршақ қоңызына қарсы күресте егісті [[децис]], т.б. [[инсектицидтер]]мен өңдейді.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

[[Санат:Қатты қанаттылар]]
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]

{{stub}}