Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Амил спирті"

23:25, 2025 ж. сәуірдің 25 кезіндегі нұсқасы

Амил спирті, C₅H₁₁OH - бір атомдық қанық спирт. Оның 8 изомерлік түрі бар.

Қасиеттері

Физикалық қасиеттері

Амил спиртер - түссіз, жағымсыз иісі бар сұйықтықтар.

Суда 1-пентанол, 3-метил-1-бутанол и 2-метил-2-бутанол ериді. Қалған амил спирттер суда нашар ериді.

Химиялық қасиеттері

Амил спиртердің барлық спирттерге тән қасиеттері бар:

• Сілтілі металдармен алкоголят құрайды,
• Бейорганикалық және органикалық қышқылдармен эфирлерді түзейді,
• 1-пентанол - пентанальға дейін тотығады, әрі қарай валериан қышқылына дейін тотығады. екінші қатардағы амил спирттер - сәйкесті кетонға дейін, үшінші қатардағы амил спирттер - көміртек C-C байланстарын үзілуімен.
• күкірт қышқылымен - алкенге дейін немесе қарапайым эфирге дейін дегидратация болады.

Алуы

Сивуха майларын шаншу арқылы шыңдауымен және мұнай крекингінің газдарынан синтетикалық жолымен алынады.

Изоамил спирті

Бұл изомерлерінің ең маңыздысы - изоамил спирті (CH₃)₂CHCH₂CH₂OH - сивуха майының негізгі құрамдасы. Оның иісі жағымсыз, буы басты ауыртып жөтелдіреді, улы зат. Тығыздығы - 814 кг/м.

Қолданылуы

Амил спирттерінің күрделі эфирлері бояуды еріткіш ретінде, хош иісті заттар жасауда қолданылады.

Жеміс эссенциясына қосылады.

Дереккөздер

• “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998