Әділхан Бекділдаұлы Байбатша
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Әділхан Бекділдаұлы Байбатша (11.5.1948 жылы туған, Төле би ауданы, Көксәйек ауылы) – ғалым, геология-минерал ғылылымдарының докторы (1991), профессор (1994), Қазақстан Республикасының Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі (1996). Қазақ политехникалық институтын (қазіргі Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті) бітірген (1971). 1971 – 1992 жылдары Қарағанды политехникалық институты мен оның Жезқазғандағы филиалында (1980 – 1988 ж.) оқытушы, доцент, кафедра меңгерушісі және факультет деканы болған. 1993 – 2002 жылдары Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінде профессор, кафедра меңгерушісі, оқу-әдістеме департаментінің директоры, университеттің Бас ғалым хатшысы болды. 2002 жылдан Қазақ-Британ техникалық университетінде факультет деканы және кафедра меңгерушісі. Негізгі ғылыми жұмыстары кен орындарын ұтымды әрі қауіпсіз игеру жағдайларын анықтайтын табиғи және техногендік факторларды бағалау мен болжаудың теориялық-әдістемелік ережелерін жасау мәселесіне арналған. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын Қарағанды тас көмір алабының шахталарында, Жезқазған мыс-полиметалл кен орнының кеніштерінде, Бестөбе алтын кен орнында, Белогорск (Кенді Алтай) сирек металдар кен-комбинатында, Итауыз бен Жаман Айбат мыс кен орындарында, Майкөбен қоңыр көмір алабында және басқа кенорындарда жүргізген. Зерттеу нәтижелері кеніштерді жобалау мен салуда, жерасты және ашық тәсілдермен кен қазу жұмыстарын (ГИПРОцветмет-Москва, ГИПРОуголь – Қарағанды, ЖНИПИцветмет – Жезқазған және басқа мекемелер) жоспарлауда пайдаланылған. Қазақ даласының ежелгі тарихын және ұлы тарихи тұлға Мұхаммед Хайдар Дулаттың мұрасын зерттеумен айналысады. Елімізде тұңғыш рет «Қазақстанның антропогендік тарихы» (2003) және «Атропогеновая история Казахстана» (2003) монографияларын жариялады. Жоғары оқу орындарында білім беруде, мемлекеттік тілді дамытуға да елеулі үлес қосып келеді. Қазақ тіліндегі көптеген оқулықтар, әдістемелік нұсқаулар, нормативтік құжаттар (нұсқаулықтар) мен терминологиялық сөздіктер даярлаған. Жалпы саны 250-ден астам ғылыми еңбектің, соның ішінде 20 кітап пен 25 кітапшаның авторы. Инженер кадрларды даярлауға көп еңбек сіңіруде, 2 ғылым докторы мен 2 ғылым кандидатын даярлаған. Қазақстан – Британ техникалық университетінде докторлық диссертация қорғайтын арнайы ғылыми кеңестің мүшесі.
Сыртқы сілтемелер
<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> <ref>Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы</ref>
Дереккөздер
<references/>
{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}
| Мақала бастамасы | {{{article}}}}} мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар| Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.}} |
| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Әділхан Бекділдаұлы Байбатша|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}
