Ылғалды ауалар көрсеткіштері

Сурет:Гигрометр ().JPG

Гигрометр

Ылғалды ауалар - булы-газды қоспалар түрінде болады. Оларды, әртүрлі практикалық жағдайында кұрғатуға, жылытуға, желдетуге және машиналар мен механизмдердің жұмыстық денесі ретінде қолданады. Ол және басқа да газды қоспалар үшін, суммалы парциалды қысым құраушы қоспасы, қысым қоспалары теңдігі туралы қатынасы, әділ түрде қолданады, яғни Р_қ.а+Р_б=Р, мұндағы (1.20) формуласына сәйкес құрғақ ауаның парциалды қысымы Р_с.в=рr_қ.а және будың парциалды қысымы Р_брr_б. Мұндағы, r_қ.а және r_б құрғақ ауа және будың салыстырмалы көлемдерінің құрамы. <p style="text-indent: 25px;"> Ылғалды ауадағы, будың температурасы, қанығу температурасынан артық болуы мүмкін. Сірә, бұл жағдайда, бу қызған жағдайында болады. Мұндай қоспа, қурғақ ауа мен қызған будан туруын қаныққан ылғалды ауа деп атайды. Ол, сол сияқты сипатталады, ондағы оның, температурасына сәйкес, будың парциалды қысымы, қанығу қысымынан кем болады. Егер қоспа температурасы, оның парциалды қысымы кезіндегі, сулы будың қанығу температурасына сәйкес болса, бу, қоспаның қаныққан жағдайында болады. Бұл қаныққан ылғалды ауа. Мұнда, будың парциалды қысымы, қанығу қысымына сәйкес келеді. Сулы бу, ылғалды ауадағы - оны салқындату кезінде, жоғарғы температурада болмайды да, қанығу температурасынан кем болады, оның парциалды қысымына сәйкес келеді, өйткені ол, суға айналады және ауа құрамынан бөлінеді. <p style="text-indent: 25px;"> Ылғалды ауа температурасы, ол кезде, будың қаныққан жағдайында болады да, шық нуктесінің температурасы деп аталады. Температураны төмендеткендегі, шық нүктесінің температурасының төмендеуі, будың суға айналуына әкеліп соғады. Ылғалды ауа үшін, сондай және басқа булы қоспа үшін мына анықтама тән. <p style="text-indent: 25px;">1м³ ылғалды ауадағы, ылғал массасын, абсолютты ылғалдығы деп атайды. Ол, оның парциалды қысымы мен қоспа температурасы кезіндегі, сулы будың тығыздығы р тең. <p style="text-indent: 25px;">1 кг құрғақ ауага келетін, сулы бу массасының граммдағысын, ылғал мөлшері деп атайды (г/кг құрғақ ауа):

d=(m₆/m_қ.a)*1000. (10.1)

<p style="text-indent: 25px;">Ылғалды ауаның маңызды көрсеткіштері болып, оның салыстырмалы ылғалдығы жатады. Салыстырмалы ылғалдылығы-φ, оның 1м³ бу массасының ылғалды ауа қатынасына тең болады немесе р_б қоспаның сол қысым мен температура кезіндегі мүмкінді ең жогаргысына (max) р_б.mах тең:

φ = ρ_б/ρ_б.mах. (10.4)

<p style="text-indent: 25px;">Ылғалды ауа температурасы кезіндегі, будың ең жоғарғы (max) мүмкінді парциалды қысымы, қанығу қысымына тең болады. Ылғалды ауа температурасы, ылғалды ауа қысымына сәйкес, су буының қанығу температурасынан кем болады. Сөйтіп, мысалы, ылғалды ауа қысымы 0,1 МПа және температурасы 50°С кезіндегі, ең жоғарғы (max) парциалды қысымы, су буының кестеге сәйкес, Р_n.mах=0,123....0,1МПа тең. Шекті жағдайында, ылғалды ауа қысымы кезінде, ондағы ылғалды ауа температурасы - қаныққан су буының температурасына тең, сулы будың ең жоғарғы (max) парциалды қысымы - ылғалды ауаның қысымына тең. Мысалы, ауаның қысымы 0,1 МПа және будыкі 0,1 МПа тең, олай болса, ылғалды ауа, тек қана су буынан тұрады. <p style="text-indent: 25px;">Ылғалды ауаның тығыздығы (кг/м3)

ρ = (1+0,001d)/V, (10.5)

мұндағы 0,001d - 1 кг құрғақ ауаға келетін, санды су буы.

Мұнада, V= V_қос = V_n

Бұдан, V= 0,001d/p_n

<p style="text-indent: 25px;">Ылғалды ауаның газ тұрақтылығын, идеалды газ күйінің теңдеуінен табамыз:

R = P/(ρ_қос*T). (10.6)

<p style="text-indent: 25px;">Энтальпия, (1 + 0,001d) кг ылғалды ауаға жатады, немесе ондағы құрғақ ауаның 1кг жатуы:

i_қос = i_қ.a +0,001d*i_n .

<p style="text-indent: 25px;">Келтірілген формула, кез келген булы-газды қоспаға қолдануы мүмкін.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref>

Дереккөздер

<references/> Үлгі:Wikifyar:رطوبة نسبية cs:Vlhkost vzduchu#Relativní (poměrná) vlhkost vzduchu en:Relative humidity et:Suhteline õhuniiskus fa:رطوبت نسبی fr:Humidité relative id:Kelembaban relatif io:Relativa humideso it:Umidità relativa lt:Santykinis drėgnumas lv:Relatīvais mitrums mr:सापेक्ष आर्द्रता nl:Relatieve luchtvochtigheid nn:Relativ fukt no:Relativ fuktighet pl:Wilgotność względna pt:Umidade relativa ru:Относительная влажность simple:Relative humidity ta:சாரீரப்பதன் th:ความชื้นสัมพัทธ์ uk:Вологість відносна

zh:相對濕度