Шапшаң есептеу

Кез-келген санның квадратын шапшаң есептеу әдістері.

Көбейту, бөлу таблицасын білгеннен кейін сандарды көбейтудің, бөлудің, дәрежелеудің оң тәсілдерін үйрену мақсат.

Әдетте 10, 20, 30, 40, 50, ... ..., 100 оңай есептеледі. Ал 192, 292, 392, 492, ... ..., 992 – ын табу бір жаңа есептеуді қажет етеді. Сол әдістерге тоқталайық.

192 = 361 шығару үшін 9 х 19 көбейтіндісінің 202 – нан 20+19=39 – ды шегеру жеткілікті 400-39=361

Ал 182, 282, 382, 482, ... ... 172, 272, 372, есептеп табу үшін

Енді 152, 252, 352, 452, ... ..., 952 есептейік.

152=225 – ті шығару үшін бірлік 52=25 – тың алдына ондық 1-ге, өзінен бір сан үлкен 2-ні көбейтіп алдына жазу керек

Ондық цифры 5 болатын екі орынды сандарды шапшаң квадраттау әдісі

25 санына санның бірлік разрядындағы цифры қосылады, оның оң жағынан бірлік разрядтағы сан квадратталып тіркеліп жазылады, төрт таңбалы сан шығатындай тәртіп сақталады. Бұл әдіс мына тепе-теңдікке негізделген: (50+а) =100(25+а)+а

Мысалы: 51*51=2601

58*58 =3364 а)25+8 =33 б)8*8=64

Соңғы цифры 5 болатын сандарды шапшаң квадраттау әдісі

Соңғы 5 цифрын квадраттап, оның алдына келесі разрядтағы санды өзінен 1-ге артық санмен көбейтіп, 5-тің квадраты 25 санының алдына жазады.

Мысалы: 25*25=625 а)5*5=25 б) 2*(2+1) = 6

305*305=93025, а) 5*5=25 б) 30*(30+1) =930

Логикалық есептер және оларды тез есептеудің жолдары.

   Арнайы формуланы қолдануға келмейтін әрқайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін есептерді логикалық есептер деп атаймыз.

 • Логикалық есептерді таблициалық тәсілмен шешу

 • Ребус түрінде шешу

 • Сіріңке шырпысын қолданып шешу

 • Әр түрлі есептер 

Мысал: Көшеде төрт қыз Анар, Марал, Нұргүл, Гүлнар дөңгелене тұрып әңгімелесті. Көк көйлекті қыз (Анар Марал емес) көгілдір көйлектегі қызбен Нұргүлдің арасында тұр. Ақ көйлекті қыз қызғылт көйлекті қызбен Гүлнардың арасында тұр. Әрбір қыз қандай көйлек киген? Түсі Көк Көгілдір Қызғылт Ақ

Түсі Көк Көгілдір Қызғылт Ақ

Аты Анар - - - + Марал - + - - Гүлнар + - - - Нұргүл - - + {{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}