Топса

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

Топса - нүктені немесе ортақ осьті ғана айналып қозғалуға мүмкіншілігі бар тетіктердің жылжымалы жалғасы.

Әр түрлі топсалар

  • Бирфильд топса- табақ және жұлдызшада жасалған радиалдың бөлгіш және сепараторда орналасқан бұрыштык жылдамдығына тең келетін шарикті топса, айналу сәті берілісі кезінде жұмыс нәтижесімен белгіленген барлық шарик арасындағы шарикті топса.
  • Вейс топсасы - бір центр шаригінен және терт жұмысшы шаригінен тұратын, айырмен жасалған екі бөлгіш жырақты бұрыштың жылдамдығына тең шариктік топса, айналу моментінің берілісінің бағытына байланысты жұмыс бір шарикқа беріледі.<ref>Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.</ref>
  • Делегейлі топса-жұмыс күшін беретін тетігінің бірі диск пішінді болып келетін сухарлі топса.
  • Қардандық топса - жылжымалы қатаң топсалы қосылыс нәтижесіндегі айналу иінді күш беріліс орындалатын бұрыштық жылдамдығы тең емес кардан топсасы.
  • Кардан топасы - өстерінің бағыты бір-біріне дәл келмейтін немесе өзара өзгерісте болатын біліктердің айналдырушы иінді күштерін бірінен-біріне беріп таратуға арналған механизм.
  • Бұрыштық жыламдықтары тең емес топса-біріктіруден қосылған бұрыштық жылдамдықтары кезендік теңсіздігінен тұратын кардан топсасы.
  • Пластиналық топаса-серіппелі пластмасса арқылы берілетін жұмыс күшінің бұрыштық жылдамдықтарына тең емес кардан топса.
  • Роликті топаса- бір білік топсасымен жалғанған немесе тікенекте қойылған қарсылас күші роликтар арқылы берілетін бұрыштық жылдамдықтары тең кардан топса.
  • Рцеппа топасы - табақ пен жұлдызшада радиалды сепараторда орналасқан жырақшақ пен бөлгіш иін бұрыштық жылдамдықтары тең шариктік топса.
  • Жұпты карданды топса- бұрыштық жылдамдықты өзгертіп тасымалдайтын екі топсаны орналастыру арқылы жылдамдық өзгертлей бір қалыпты айналдырушы иінді күшті тасымалдайтын кардандық беріліс.
  • Сухарлі роликті топса -жазық немесе цилиндрлік беткейлердің жанасуы арқылы жұмыстық күші берілетін, бұрыштық жылдамдықтары бірдей болатын карданды топса.
  • Триод топса - үш шабаққа орнатылған рөликті топса.
  • Арқанды топса - ортасында арқан орналасқан топса арқылы жалғасқан төлкелері бар айналдырушты күшті беретін құрылым.
  • Әмбебап топса - төрт шабақ подшипник арқылы крестовинаға жалғанған екі айырлы қатаң карданды топса.
  • Серпінді карданды топса- айналу сәтінің берілісі серпінді элсмент арқылы орындалатын бұрыштық жылдамдығы тең емес кардан топсасы.
  • Шарикті топса- бір центр шаригінен және төрт жұмысшы шаригінен тұратын, айырмен жасалған екі бөлгіш жырақты бұрыштың жылдамдығына тең шариктік топса, айналу иінді күш берілісінің бағытына байланысты жұмыс бір шарикқа беріледі.
  • Шарлы топса- сфералық вкладыш бойынша жұмыс істейтін сфералық бармақтан тұратын топса; бұрыштар арасындағы тарту және иін өзгерістерін беруге беретін мүмкіндігі бар, мысалы: рульдік жетек.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар  : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.</ref>

Дереккөздер

<references/> <references/>

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}


{{#ifeq:|Үлгі

| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Топса|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}

en:Joint (mechanics) it:Cerniera (meccanica) ru:Шарнир