Канадалықтар

Канадалықтар – Канаданың байырғы халқы. Жалпы саны 26 млн. (1995) адам. Канадалықтар ағылшын тілді (48%) және француз тілді (29%) канадалықтар деген екі ұлттан, сондай-ақ, үнді-эскимос тобындағы (1,5%) аз санды ұлттардан тұрады. Канадалықтардың құрамында Еуропаның әр алуан түкпірінен келген, толық ассимиляцияға түсіп үлгермеген халықтар да бар (20%). Оларға неміс, украин, италияндықтар, еврей, поляк, голланд, т.б. халықтардың өкілдері жатады. Француз тілді канадалықтар елдегі Квебек провинциясы халқының 80%-ын құрайды. Солтүстік Америкаға алғашқы болып қоныс аударған француздар мен бретондар 17 ғасырдың 1-жартысында Жаңа Франция аталатын колонияны құрып, өздерінше бірыңғай ұлт болып қалыптасты. 1763 жылы Жаңа Францияны өзіне бағындырған Ұлыбританияның отарлық саясатына қарсы күресте канадалық француздар тығыз топтасып, өз тілі мен мәдениетін сақтап қалды. 1968 жылдан бастап француз тілі ағылшын тілімен қатар Канаданың ресми әрі мемл. тілі болып есептеледі. Канадаға Британ отарына айналғаннан кейінгі кезде ағылшын тілді қоныс аударушылар көптеп келе бастады. 19 ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында ғана жеке ұлт болып қалыптасқан ағылшын тілді Канадалықтар сан жағынан француз тілділерден басым болып үлгерді. Олар елдегі билігі басым ұлтқа айналды. Дегенмен Ұлыбританияға қарсы тәуелсіздік үшін күресте АҚШ монополистерінің Канадаға экономикалық және саяси қысым көрсетіп, өздеріне тәуелді етуіне қарсы бағытталған күресте аталмыш екі ұлттың мақсат-мүдделері бірігіп қимыл жасауды талап етті. Ағылшын тілді Канадалықтар ағылшын тілінің жергілікті диалектісінде сөйлейді. Канадалықтар христиан дінінің әр алуан тармақтарын ұстанады. Олардың арасын христиан дінінің католик, протестант, православие тармақтарын ұстанушылар көп. Канадалықтардың рухани және материалдық мәдениеті ағылшын, француз мәдениетімен тығыз байланысты. Халықтың басым көпшілігі қалалы жерлерге шоғырланып, өнеркәсіпте, түрлі салаларда еңбек етеді. Канадалықтар өнеркәсіп өнімін шығаруда, еңбек өнімділігі мен ұлттық табыстың жан басына шаққандағы мөлшері жағынан дүние жүзінде алдыңғы орынға ие. Ауылдық жердегі канадалықтар жоғары өнімді, механикаландырылған астық шаруышылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығы өнімінің 60%-ын мал шаруашылығы береді. Балық аулау дамыған.

Сілтемелер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:||}}}}

{{#invoke:Message box|ambox}}{{#if:||{{#if:|[[Санат:Еш медиа файлы жоқ мақалалар/{{{1}}}]]|}}}}

{{#ifeq:|Үлгі

| Бұл үлгі мақалаларды автоматты түрде Үлгі:C қосады. {{#ifeq:Канадалықтар|Документация||}}{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}} |{{#if:||{{#if::Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар|}}}} }}