Есім баяндауыш

Қазақ Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Мұнда ауысу: шарлау, іздеу

Есім баяндауыш— есім сөздерден жасалған баяндауыш. Қазақ тілінде есім сөздердің қайсысы болса да, баяндауыш қызметінде жұмсала береді, оған орыс тіліндегі сияқты көмекші етістіктің дәнекерлігі шарт емес. Баяндауыш қызметіндегі 1, 2-жақтық есімдерге баяндауыштың грамматикалық басты тұлғасы болып табылатын жіктік жалғаулары жалғанады: мен студентпін, сен студентсің. Есім баяндауыш 3-жақта жіктік жалғауын қабылдамайды: ол студент, ол әдепті. Есім сөздер түбір қалпында да баяндауыш қызметін атқарады, ол үшін баяндауыш бастауыштан кейін тұрып, оның мүшелік қызметі дауыс ырғағы арқылы айқындалып тұруы қажет: ағаш көркі — жапырақ, (мақал). Зат есімдер көлемдік ұғымды білдіретін жатыс, шығыс септіктерінде тұрып та баяндауыш қызметін атқарады. Мысалы: "Бұл ауыл қазір Ой құдықта" (М. Әуезов). Есім сөздерден дара баяндауыштардан басқа күрделі баяндауыштар жасалады. Мысалы: "Өлең — сөздің патшасы, сөз сарасы" (Абай).<ref>Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл. ISBN 9965-409-88-9</ref>

Дереккөздер

<references/>

Үлгі:Wikify

Үлгі:Суретсіз мақалаҮлгі:Stub