Екі палаталы жүйе

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

Екі палаталы жүйе, бикамерализм — жалпыұлттық өкілетті орган парламенттің құрылымы; мұндай парламент әрқилы жолмен құрылады әрі әркелкі құзырет иеленетін екі (жоғ. және төм.) палатадан тұрады. Е. п. ж. алғаш рет 14 ғ-да Англияда пайда болды. Е. п. ж. үлгісінде құрылған парламенттердің төм. палаталары тұрғындардың тікелей қатысуымен сайланады. Жоғ. палаталар әртүрлі жолмен: тікелей емес сайлау (Нидерландия мен Франциядағы Сенат, Аустралиядағы Одақтық кеңес, т.б.) немесе тікелей сайлау тәртібімен (АҚШ-тағы, Италиядағы, Жапониядағы Кеңесшілер палатасы) қалыптасады; кейбір елдерде жоғ. палаталар мұралау жолымен (Ұлыбританиядағы лордтар палатасы) не олардың мүшелерін мемлекет басшысының тағайындауы арқылы (Канададағы Сенат) құрылады. Кей реттерде жоғ. палаталар аралас тәсілдермен қалыптасады: яки олардың мүшелерінің кей бөлігі сайланады, кей бөлігі тағайындалады, ал қалғандары мұралау принципі бойынша орындарды иеленеді (Бельгиядағы, Ирландиядағы сенаттар). ҚР Конституциясына (50-бап) сәйкес, Қазақстан Парламенті тұрақты негізде жұмыс істейтін екі палатадан: Сенаттан және Мәжілістен тұрады. Парламенттің ұйымдастырылуы мен қызметі, оның мүшелерінің құқықтық жағдайы арнаулы конституциялық заңдарда айқындалған.