Валлий тілі

Валли́й тілі (сонымен қоса уэль тілі немесе кимр тілі, өз атауы Cymraeg (айтылуы. [kəmˈrɑːɨɡ]) немесе y Gymraeg (айтылуы. [ə ɡəmˈrɑːɨɡ]) — Ағылшындардың Уэль тілінен айырмашылығы бұл тіл Кельт тілдерінің Бритт тобына жатады. Британияның батыс жерлерінде таралған. Әсіресе Уэльсте, сонымен қоса Чубуттеде. Бұл қалалар валий иммигранттарының Патагониядағы колониялары болып табылады.<ref>Үлгі:Cite web</ref>.

Статусы

2011 жылғы санақ бойынша 583 000 адам немесе тұрғындардың 20%-ы  валий тілінде сөйлейді (2001 жылы бұл көрсеткіш 20.8 % болған) .<ref>Үлгі:Cite web</ref>; Санаққа сүйенсек, тұрғындардың 25 % -ы Уэль қаласынан тыс дүниеге келген. Британияда бұл тілді қолданатын адамдардың саны белгісіз. Бірақ салыстырмалы түрде олардың саны Уэль қаласында көп секілді.  S4C телеарнасының бағасы бойынша, 1993 жылы Англияда валий тілін түсінетіндер саны шамамен 133 000 адам болған. Оның ішіндегі әрбір үшеуі Үлкен Лондон ауданында өмір сүрген<ref>Үлгі:Cite web</ref>. Бұдан бөлек валий тілін қолданатындар Канадада өмір сүруде ( Ethnologue анықтамасы бойынша 3 160<ref>Үлгі:Cite web</ref>) және АҚШ-та (2 655<ref>Үлгі:Cite web</ref>).

Сурет:Siaradwyr y Gymraeg ym Mhrif Ardaloedd Cymru.png

Уэльстің аймақтары бойынша валий тілін білетіндердің пайыздық көрсеткіші. 

Валий тілі бірінші тіл ретінде Уэльстің солтүстігінде және батысында жақсы дамыған. Бірінші кезекте Гуинеттеде, Денбиширде, Айл-оф-Англси, Пембруширдің солтүстігінде, Кередигионда және Гламорганның батыс бөліктерінде жақсы дамыған.  <ref>Үлгі:Cite web</ref><ref>Үлгі:Cite web</ref>.

Валий тілі 1982 жылы S4C (Sianel Pedwar Cymru, «4-інші арна, Уэльс»), телевизиялық арнасы  прайм-тайм тек валий тілінде жүргізілгендіктен, валий тілі қараша айында көптеген көрермендерге ие болды.<ref>Үлгі:Cite web</ref><ref>Үлгі:Cite web</ref>.