Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Қазақ хандары"
Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Жол нөмірі 1: | Жол нөмірі 1: | ||
{{Тексерілмеген мақала|date=шілде 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> | {{Тексерілмеген мақала|date=шілде 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> | ||
+ | {{Монарх (титул) | ||
+ | | мемлекет-ілік = [[Қазақ хандығы]]ның | ||
+ | | титул = [[хан]]ы | ||
+ | | шынайы атауы = | ||
+ | | border = imperial | ||
+ | | border2 = ыдыратылған | ||
+ | | елтаңба = Kazakh Khanate.svg | ||
+ | | елтаңба ені = 300 | ||
+ | | елтаңба атауы = Қазақ хандығының байрағы | ||
+ | | қазіргі = | ||
+ | | портрет = | ||
+ | | портрет ені = | ||
+ | | портрет тақырыбы = | ||
+ | | басқаруын бастады = | ||
+ | | басқа = | ||
+ | | қазіргі2 = | ||
+ | | портрет2 = | ||
+ | | портрет2ені = | ||
+ | | портрет2тақырыбы = | ||
+ | | басқаруын бастады2 = | ||
+ | | басқа2 = | ||
+ | | жүгіну = | ||
+ | | мұрагер = | ||
+ | | алғашқы = [[Керей хан]] ([[1465 жыл|1465]]-[[1474 жыл|1474]]) | ||
+ | | соңғы = [[Кенесары хан]] ([[1841 жыл|1841]]-[[1847 жыл|1847]]) | ||
+ | | пайда болды = [[1465 жыл]] | ||
+ | | ыдыратылды = [[1847 жыл]] | ||
+ | | резиденция= [[Қожа Ахмет Яссауи кесенесі]] ([[1599 жыл|1599]]-[[1729 жыл|1729]]) | ||
+ | | резиденциялар = | ||
+ | | тағайындаушы = | ||
+ | | үміткер = | ||
+ | | сайт | ||
+ | }} | ||
− | '''Қазақ | + | '''Қазақ хандығының ханы''' — [[Қазақ хандығы|Қазақ Хандығы]]ның басшысы, Қазақ әскерінің бас қолбасшысы. |
− | Қазақ хандарының барлығы Шыңғыс ханның ұрпақтары, яғни Шыңғыс | + | Қазақ хандарының барлығы [[Шыңғыс хан]]ның [[Шыңғыс ханның ұрпақтары|ұрпақтары]], яғни [[Шыңғыс хан әулеті]]не жатады. Қазақ Хандығы өз заманындағы ең қуатты елдерінің бірі болатын. [[Қасым хан]] тұсында Қазақ әскерінде жауынгерлер саны 300 мыңға жетті, ал [[Есім хан]] тұсында олардың саны 400 мыңнан асты. Осы хандар тек саясатпен ғана емес, соғыс ісімен, заңнамамен де айналысқан. |
[[Қасым хан]] дәуірінде "[[Қасым ханның қасқа жолы|Қасқа жол]]", [[Есім хан]] тұсында "[[Есім ханның ескі жолы|Ескі жол]]" және [[Тәуке хан]] заманында "[[Жеті жарғы]]" атты заңдар жинақтары жарық көрді. | [[Қасым хан]] дәуірінде "[[Қасым ханның қасқа жолы|Қасқа жол]]", [[Есім хан]] тұсында "[[Есім ханның ескі жолы|Ескі жол]]" және [[Тәуке хан]] заманында "[[Жеті жарғы]]" атты заңдар жинақтары жарық көрді. | ||
− | + | ==Қазақ хандығы хандарының тізімі== | |
− | + | {| class="wikitable" border="1" style="width:100%; text-align:center;" | |
− | ==Қазақ | + | |
− | {| class="wikitable" | + | |
|- | |- | ||
− | ! № !! | + | ! width="5%" | № |
+ | ! width="20%" | Есімі | ||
+ | ! width="20%" | Әкесінің аты | ||
+ | ! width="15%" | Таққа отырған жылы | ||
+ | ! width="15%" | Тақтан кеткен жылы | ||
+ | ! width="15%" | Тақтан болған уақыты | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | colspan=6 style="background:#ABE0A4" | '''Құрылу дәуірі'''<br /><small>([[1465 жыл]] — [[1533 жыл]])</small> |
|- | |- | ||
− | | | + | | 1 |
+ | | [[Керей хан]] | ||
+ | | [[Болат хан (Алтын Орда)|Болат хан]] | ||
+ | | [[1465 жыл]] | ||
+ | | [[1474 жыл]] | ||
+ | | 9 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 2 |
+ | | [[Әз-Жәнібек хан|I Жәнібек хан]] | ||
+ | | [[Барақ хан]] | ||
+ | | [[1474 жыл]] | ||
+ | | [[1480 жыл]] | ||
+ | | 6 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 3 |
+ | | [[Бұрындық хан]] | ||
+ | | Керей хан | ||
+ | | [[1480 жыл]] | ||
+ | | [[1511 жыл]] | ||
+ | | 31 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 4 |
+ | | [[Қасым хан]] | ||
+ | | I Жәнібек хан | ||
+ | | [[1511 жыл]] | ||
+ | | [[1521 жыл]] | ||
+ | | 10 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 5 |
+ | | [[Мамаш хан]] | ||
+ | | Қасым хан | ||
+ | | [[1521 жыл]] | ||
+ | | [[1523 жыл]] | ||
+ | | 2 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 6 |
+ | | [[Тахир хан]] | ||
+ | | [[Әдік сұлтан]] | ||
+ | | [[1523 жыл]] | ||
+ | | [[1533 жыл]] | ||
+ | | 10 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | colspan=6 style="background:#ABE0A4" | '''Ханаралық дәуірі'''<br /><small>([[1533 жыл]] — [[1538 жыл]])</small> |
|- | |- | ||
− | | | + | | — |
+ | | [[Ахмет хан]]<br /><small>Сырдария сұлтаны</small> | ||
+ | | [[Жаныс сұлтан]] | ||
+ | | [[1533 жыл]] | ||
+ | | [[1535 жыл]] | ||
+ | | 2 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | — |
+ | | [[Тоғым хан]]<br /><small>Түркістан сұлтаны</small> | ||
+ | | [[Жәдік сұлтан]] | ||
+ | | [[1533 жыл]] | ||
+ | | [[27 шілде]] [[1537 жыл]] | ||
+ | | 4 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | — |
+ | | [[Бұйдаш хан]]<br /><small>Жетісу сұлтаны</small> | ||
+ | | Әдік сұлтан | ||
+ | | [[1533 жыл]] | ||
+ | | [[1538 жыл]] | ||
+ | | 5 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | colspan=6 style="background:#ABE0A4" | '''Өркендеу дәуірі'''<br /><small>([[1538 жыл]] — [[1643 жыл]])</small> |
|- | |- | ||
− | | | + | | 7 |
+ | | [[Хақназар хан]] | ||
+ | | Қасым хан | ||
+ | | [[1538 жыл]] | ||
+ | | [[1580 жыл]] | ||
+ | | 42 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 8 |
+ | | [[Шығай хан]] | ||
+ | | Жәдік сұлтан | ||
+ | | [[1580 жыл]] | ||
+ | | [[1582 жыл]] | ||
+ | | 2 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 9 |
+ | | [[Тәуекел хан]] | ||
+ | | Шығай хан | ||
+ | | [[1582 жыл]] | ||
+ | | [[1598 жыл]] | ||
+ | | 16 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 10 |
+ | | [[Есім хан]] | ||
+ | | Шығай хан | ||
+ | | [[1598 жыл]] | ||
+ | | [[1628 жыл]] | ||
+ | | 30 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 11 |
+ | | [[Жәнібек хан Есімұлы|ІІ Жәнібек хан]] | ||
+ | | Есім хан | ||
+ | | [[1628 жыл]] | ||
+ | | [[1643 жыл]] | ||
+ | | 15 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | colspan=6 style="background:#ABE0A4" | '''Жоңғар шапқыншылығының дәуірі'''<br /><small>([[1643 жыл]] — [[1718 жыл]])</small> |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
− | + | | 12 | |
+ | | [[Салқам Жәңгір хан|Жәңгір хан]] | ||
+ | | Есім хан | ||
+ | | [[1643 жыл]] | ||
+ | | [[1652 жыл]] | ||
+ | | 9 | ||
|- | |- | ||
− | | [[ | + | | 13 |
+ | | [[Батыр хан]] | ||
+ | | Бөлекей сұлтан | ||
+ | | [[1652 жыл]] | ||
+ | | [[1680 жыл]] | ||
+ | | 28 | ||
|- | |- | ||
− | | [[ | + | | 14 |
+ | | [[Тәуке хан]] | ||
+ | | Жәңгір хан | ||
+ | | [[1680 жыл]] | ||
+ | | [[1715 жыл]] | ||
+ | | 35 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 15 |
− | + | | [[Қайып хан]] | |
− | + | | Қысырау сұлтан | |
− | + | | [[1715 жыл]] | |
− | + | | [[1718 жыл]] | |
− | + | | 3 | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | | 3 | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
− | + | | colspan=6 style="background:#ABE0A4" | '''Ыдырау дәуірі'''<br /><small>([[1718 жыл]] — [[1847 жыл]])</small> | |
|- | |- | ||
− | | | + | | 16 |
+ | | [[Болат хан]] | ||
+ | | Тәуке хан | ||
+ | | [[1718 жыл]] | ||
+ | | [[1729 жыл]] | ||
+ | | 11 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 17 |
+ | | [[Әбілмәмбет хан]] | ||
+ | | Болат хан | ||
+ | | [[1734 жыл]] | ||
+ | | [[1771 жыл]] | ||
+ | | 37 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 18 |
+ | | [[Абылай хан]] | ||
+ | | Көркем Уәли сұлтан | ||
+ | | [[1771 жыл]] | ||
+ | | [[1781 жыл]] | ||
+ | | 10 | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 19 |
+ | | [[Кенесары хан]] | ||
+ | | [[Қасым сұлтан]] | ||
+ | | [[1841 жыл]] | ||
+ | | [[1847 жыл]] | ||
+ | | 6 | ||
|} | |} | ||
18:20, 2016 ж. шілденің 22 кезіндегі түзету
Үлгі:Тексерілмеген мақала Үлгі:Монарх (титул)
Қазақ хандығының ханы — Қазақ Хандығының басшысы, Қазақ әскерінің бас қолбасшысы.
Қазақ хандарының барлығы Шыңғыс ханның ұрпақтары, яғни Шыңғыс хан әулетіне жатады. Қазақ Хандығы өз заманындағы ең қуатты елдерінің бірі болатын. Қасым хан тұсында Қазақ әскерінде жауынгерлер саны 300 мыңға жетті, ал Есім хан тұсында олардың саны 400 мыңнан асты. Осы хандар тек саясатпен ғана емес, соғыс ісімен, заңнамамен де айналысқан.
Қасым хан дәуірінде "Қасқа жол", Есім хан тұсында "Ескі жол" және Тәуке хан заманында "Жеті жарғы" атты заңдар жинақтары жарық көрді.
Қазақ хандығы хандарының тізімі
Сілтемелер
- Қазақ хандығы
- Қазақ хандығының тарихы
- Қазақ хандары
- Хан