Төлеген Айбергенұлы Айбергенов бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Infobox writer
| name         = Төлеген Айбергенов
| image        =
| imagesize    = 
| caption      = 
| pseudonym    = 
| birthname    = 
| birthdate    = {{birth date|1937|3|03}}
| birthplace = 
| deathdate = {{death date and age|1967|3|3|1937|8|29}}
| deathplace = [[Нүкіс|Нүкіс қаласы]], [[Қарақалпақстан]], {{UZB}}
| occupation = Ақын
| nationality = Қазақтар|қазақ
| period =
| genre = Әдебиет
| subject = Табиғат, әсемдік, тәлім-тәрбие, махаббат, сағыныш
| movement =
| notableworks =
| spouse =
| partner = 
| children =
| relatives = 
| influences =
| influenced =
| awards =
| signature =
| website =
| portaldisp =
}}

'''Төлеген Айбергенұлы Айбергенов''' (08.03.1937 ,  Қоңырат ауданы, [[Қарақалпақстан]], [[Өзбекстан]] - 29.08.1967, [[Нүкіс|Нүкіс қаласы]], [[Қарақалпақстан]], [[Өзбекстан]]) - ақын. 

==Биографиясы==
Төлеген Айбергенов 1937 жылы 8 наурызда Қаракалпақ елінің Қонырат деген жерінде дүниеге келген.1959 жылы Ташкенттің Низами атындағы педогогика институтының қазақ тілі мен әдебиеті факультетін бітіріп,туған ауылында мұғалімдік қызмет атқарады.

===Балалық шағы===
Низами атындағы Ташкент педагогикалық институтын бітірген (1959). 1959-62 ж. Қоңырат аудындағы орта мектепте мұғалім, 1962-65 ж. Шымкент облысының Сарыағаш ауданындағы кешкі жастар I мектебінде директор. 1965 жылдан Қазақстан Жазушылар одағы жанындағы әдебиетті насихаттау бюросында қызмет істеді. Айбергеновтың өлеңдері республикалық баспасөзде 1957 жылдан жарияланды. Туған жерге деген албырт сағыныш пен мөлдір махаббатқа толы бір топ өлеңдері 1961 жылы шыққан "Жас дәурен" атты топтама жинақта басылды. Отанға, туған елге деген сүйіспеншілігін, замандастарымыздың рухани сезім байлығын, ізгі тілеу, ақ ниетін жарқырата ашқан, қазақ поэзиясында өзіндік жаңа ыррақ, тегеурінді екпін әкелген поэтикалық жыр кітаптары - "Арман сапары" (1963), "Өмірге саяхат" (1965), "Құмдағы мұнаралар" (1968), "Мен саған ғашық едім" (1970), "Аманат" (1975), "Бір тойым бар" (1981), балаларға арналған "Бақшаға саяхат" сурет-кітапшасы (1985) жарық көрді. Сондай-ақ орыс тілінде "Мир созвездья" (1987) деген атпен таңдама-лы өлеңдері аударылып басылды. Айбергеновтың "Ақ ерке, Ақ жайық", "Жаңғырған Маңғыстау", "Қазақстан", "Сені ойладым", "Мені ойла", "Ақ қайыңдар", "Бір тойым бар", т. б. өлеңдеріне жазылған әндер ел арасына кеңінен танымал. Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты (1974, қайтыс болғаннан кейін). 1997 ж. ақынның "Таңдамалы өлеңдер" жинағы мен ол турапы жазылған "Біргемін мен сендермен" атты естелік кітабы жарық көрді.

===Қазақстанға қоныс аудару===

===Қайтыс болуы===
*Сағындым жаным, мен сені!
*Көркіңді жүрген қуаныш қылып, мендей ме екен бар ағаң,
*Шын інім болсаң, бас бұрма, жаным, өсек – ғайбатқа бораған.
*Қажет жерінде қатыгездік пен қаталдық керек десек те,
*Адамның заңғар ұлылығын сен сағынышымен есепте.
*Онсыз сен тіпті тұлпар да болсаң, қосыла алмайсың қатарға
*Әуелі әбден сағынып алмай шығушы болма сапарға.
*Сағынбай барсаң, теңіз де сенің тебіренбес жастық шағыңдай,
*Бұлбұлдың дауысын есіте алмайсың, бауларға кірсең сағынбай.
*Сағынбай барсаң, таулар да сенің алдыңнан шықпас асқақтап,
*Ойлауың мүмкін дүниені мынау кеткен екен деп тас қаптап…

 
Айтулы толғауды осы бір жерден үзеріміз үзіп алып, әрі-сәрі күйге түстік. Көз жауын алардай жауһарды сындырып алғандай, соның сіздерге тек бөлшегін ұсынғандай пұшайман болдық. Осы бір жырдағы алабұртқан екпін, тау суындай күркіреген қарқын, бірінен-бірі туындап, сытыла шапшыған бұла сөз толқын, буырқана бұлықсып атқыған сезім серпіні үзуге, іркуге келер емес еді, көнер емес еді. Жыр жүйрік. Апшы қуырған асау ағыс. Аяғына дейін жіберіп, ат басын ағытқан осынау бір тұлпар шабысты тек тамашалай бергің келеді. Тамсана бергің келеді. Ақын үніне үн қосып, сөз шығындап жатқың келмейді. Мың құбыл шұғылалы жыр жауһарларын назарларыңызға бірінен-кейін бірін ұсынып, айберен толғауға үнсіз ден қойып отыра бергің келеді, осынау сұңғыла шабысқа қосыла қол шапаттап отыра бергің келеді. Төрт аяғы тең жорға Төлеген жырларын, шашасына шаң жұқпас ақпа жырларға қара сөзбен түсініктер жазып сипаттап, суреттеп жату — бір әурешілік. Қазақтың арнасы кең жыр дариясына сонау алпысыншы жылдар аяғында бір бүйірден апшып келіп, бір ақжал толқын ұрғаны есте. Төлеген — толқын. Арқырап ақжалданып шиыршық атып келген толқын.

==Айбергенов құрметіне==


== Сілтемелер ==
* [http://lit.kz/kz/books/aibergenov-tolegen Төлеген Айберген шығармалары]

== Дереккөздер ==
<references/>

{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Ақындар]]