Томыртқа бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Томыртқа''' — [[қыс]]та семіз [[жылқы]]ның еті әрі [[тағам]],жанға қуат, денсаулыққа да аса пайдалы.[[Ет]]ке тойған кісілерге «ет-етке, сорпа-бетке»деп аяқпен, кесемен майлы [[сорпа]] ұсынылады. Осы сорпа ішіне біреулер [[мұз]] салып жібереді. Мұны '''томыртқа''' дейді. Біреу өз елін, жерін сағынғанда «маған жоқ майлы омыртқа, көзден ұшты-ау томыртқа» деп қамыққан екен.

[[Қазақ халқы]] табиғат байлығымен ертеден-ақ етене жақын және ол байлықты тиімді пайдалана білген. Мәселен, ет тағамдарының тұздығы мен сорпасын дәмдендіру үшін түрлі өсімдік нәрселерін пайдаланған: [[пияз]], домалақ пияз [[сарымсақ]], [[тау]] жуа, [[ешкі]] жуа, [[жылқы]] жуа, [[ит]] жуа, сондай-ақ [[атшоңқай]] (қоғаның қуырған тамыры), ақшоңқай (тоғайлы алқапта өсетін буылтық тамырлы өсімдік), [[атқұлақ]] (шавель конский – қымыздықтың бір түрі), [[қымыздық]] (шавель конский – қымыздықтың бір түрі), қымыздық (шавель кислый— қышқыл жапырақ), [[шалқан]] (редька), [[кірен]] ( ескі аңызға, бақшаға шығатын қурай тәрізді өсімдіктің тамыры), [[арала]] ( өсімдік тамыры), [[аш күкей]] (буылтық тамырлы өсімдік), [[күрмек]] (қарақұмық-гречка), [[бозбұға]], [[сарбұға]], [[көкнәр]],[[ қызан]], [[лимон]], [[лавр жапырағы]], сондай-ақ [[қозы құйрық]], [[капуста]], теңіз капустасы, [[қалампыр]], бал қарағайдың түйілген дәні, жайын [[картоп]], [[сүйрік]], [[жауқазын]], содан соң [[суқұрай]], бидайықтың балы, тау сағыз, құм сағыз, тағы басқалар.

[[Адам]] азығына жарамды нәрлі, дәмді, шырынды өсімдіктерді білумен қатар, дертке шипа, денеге қуат беретін азықтық, ем — дәрілік жабайы және мәдени өсімдіктерді пайдаланған.
[[Тамыр]] дәрі, күшәла, [[жусан]], емарал, қарандыз, уқорғасын, сарбұға, қырық дертке дауа қырықбуын, сүтқурай, адыраспан, жайын картоп, құм жеміл, тағы басқа адамның денсаулығына пайдасы бар өсімдіктерді қазақтар ертеден-ақ пайдалана бастаған.


== Дереккөздер ==
<references/>

1. Қазақ халқының ұлттық тағамдары кітабы,Атамұра 2011ж.

2. ↑http://kitaptar.com/

[[Санат:Қазақ асханасы]]