Теңеу бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Теңеу''', ''эпитет'' - затты, нәрсені, құбылысты немесе заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін көркемдік [[ұғым]]. Теңеу  -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Мысалы: Асқар таудай, дардай.


Халық тілінде тұрақты теңеу ([[алтын көпір]], бұйра толқын, сын сағат, берік байлам, ыстық ықылас, т. б.) мол ұшырасады. [[Абай поэзиясы]]нда теңеудің көптеген түрлері бар болмысымен, қиысымен қолданылған. Әсіресе, «Шоқпардай кекілі бар, қамыс кұлақ» өлеңінде аттың сынына байланысты қолданылған теңеу осының жарқын мысалы болып табылады; «Шоқпардай кекілі бар қамыс құлақ, Қой мойынды, қоян жақ, бөкен қабақ»; «Теке мұрын, салпы ерін, ұзын тісті»; «Шапқан атқа жеткізбес бөкен желіс»,<ref>“ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> сол сияқты, терең ой, терең сөз, терең ғылым сияқты теңеулер де [[Абай Құнанбайұлы|Абайдан]] бастау алған троптар. Мысалы: «Түбі терең сөз артық, бір байқарсың», «Терең ой, терең ғылым іздемейді». Ақын шығармаларында көңіл күйіне байланысты, адамдардың өмірі мен қылықтарындағы жағымсыз жайларға өкініш білдіргенде айтқан теңеудің басқа түрлері де кездеседі: «Жалаңқая жат [[мінез]] [[жау]] алады», «Ит қорлық немене екен сүйткен күні?», «Ыржаң-қылжың ит Мінез».<ref>Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{Stub: Қазақ әдебиеті}}
{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Абай энциклопедиясы]]
[[Санат:Қазақ тілі]]
[[Санат:Әдебиет]]