|
|
(13 қатысушының арадағы 22 түзетуі көрсетілмеген) |
Жол нөмірі 1: |
Жол нөмірі 1: |
− | {{Мемлекеттік қайраткер | + | {{Infobox Monarch |
− | | түс = Қазақ ханы | + | | name = Тайыр хан |
− | | Қазақша есімі = Тайыр хан
| + | | title = Хан |
− | | Шынайы есімі = | + | | image = <!--[[Сурет:Qasym Khan.jpg|200px|caption]]--> |
− | | Суреті = | + | | caption = |
− | | Сурет ені =
| + | | reign = [[1523]]—[[1533]] |
− | | Атауы = | + | | coronation = [[1523]] |
− | | Титулы = [[Қазақ хандығы]]ның 6-шы ханы | + | | othertitles = |
− | | Ту = Kazakh Khanate.svg | + | | full name = |
− | | Ту2 = | + | | predecessor = [[Момыш хан]] |
− | | Басқара бастады = [[1523 жыл|1523]]
| + | | successor = |
− | | Басқаруын аяқтады = [[1533 жыл|1533]]
| + | | suc-type = |
− | | Ізашары = [[Момыш хан]] | + | | heir = |
− | | Ізбасары = [[Бұйдаш хан]] (Жетісу өңірі)<br />[[Тоғым хан]] (Оңтүстік Қазақстан өңірі)<br />[[Ахмет хан]] (Сырдария өңірі) | + | | queen = |
− | | Титулы_2 =
| + | | consort = |
− | | Ту_2 =
| + | | issue = |
− | | Ту2_2 =
| + | | royal house = [[Орыс хан]] үйі |
− | | Реті_2 =
| + | | royal anthem = |
− | | Басқара бастады_2 =
| + | | father = |
− | | Басқаруын аяқтады_2 = | + | | mother = |
− | | Ізашары_2 =
| + | | date of birth = |
− | | Ізбасары_2 =
| + | | place of birth = |
− | | Титулы_3 =
| + | | date of death = |
− | | Ту_3 =
| + | | place of death = |
− | | Ту2_3 =
| + | | date of burial = |
− | | Реті_3 =
| + | | place of burial = |
− | | Басқара бастады_3 = | + | | notes = |
− | | Басқаруын аяқтады_3 = | + | |}} |
− | | Ізашары_3 = | + | '''Тайыр хан''' — ([[1523]]—[[1533]]) билік құрғаны. |
− | | Ізбасары_3 =
| + | |
− | | Титулы_4 = | + | |
− | | Ту_4 = | + | |
− | | Ту2_4 = | + | |
− | | Реті_4 =
| + | |
− | | Басқара бастады_4 =
| + | |
− | | Басқаруын аяқтады_4 =
| + | |
− | | Ізашары_4 =
| + | |
− | | Ізбасары_4 =
| + | |
− | | Туған күні = белгісіз | + | |
− | | Туған жері = | + | |
− | | Қайтыс болған күні = 1533
| + | |
− | | Қайтыс болған жері = қазіргі [[Қырғызстан]]
| + | |
− | | Жерленді = | + | |
− | | Діні = [[Ислам]] | + | |
− | | Әкесі = Әдік сұлтан | + | |
− | | Анасы =Сұлтан Нігар Ханым | + | |
− | | Жұбайы = | + | |
− | | Балалары = ханзада Сұламиш | + | |
− | | Партиясы = | + | |
− | | Білімі = | + | |
− | | Қолтаңбасы = | + | |
− | | Сайты = | + | |
− | | Commons = | + | |
− | | Марапаттары =
| + | |
− | }} | + | |
− | '''Тайыр хан''' — ([[1523 жыл|1523]]—[[1533 жыл|1533]]) билік құрған [[Қазақ хандығы|Қазақ Ордасы]]ның билеушісі. | + | |
| | | |
− | Тахир хан ел билеуге қабілеті төмен, әскери-саяси және елшілік істерге олақ адам еді. Ол феодалдық қырқыстарды тия алмады, көрші елдердің көпшілігімен: [[Шайбани әулеті]]мен, [[Ноғай ордасы]]мен және [[Моғолстан]] хандарымен де жауласты. Бұл соғыстарда қазақтар жеңіліп, Қазақ хандығы оңтүстіктегі және солтүстік-батыстағы жерінің біраз бөлігінен айырылып, оның ықпалы тек [[Жетісу]]да ғана сақталып қалды. Тахир хан Жетісуға қашып барып [[Моғолстан]] ханына қарсы қырғыздармен одақ жасасты. [[1527 жыл]]дан кейін ол көбінесе қырғыздарды биледі, ойрат-жоңғарлардың Жетісуға жасаған шабуылына қарсы күресті. Мемлекеттік билік құлдырап, мемлекеттің шекара аумағы қысқара түсті.
| + | {{Kazakh Khans}} |
− | | + | |
− | Тахир ханның өлімінен кейін оның інісі Бұйдаш (1533-1534 жж.) қазақ-қырғыз бірлестігінің басшысы болды.
| + | |
− | | + | |
− | == Дереккөздер ==
| + | |
− | {{дереккөздер}} | + | |
− | | + | |
− | {{Адамдардың тізбегі
| + | |
− | | ізашары = [[Мамаш хан]]
| + | |
− | | ізбасары = [[Бұйдаш хан]]
| + | |
− | | мәтін = [[Қазақ хандары|Қазақ ханы]]
| + | |
− | | жылдары = [[1523 жыл|1523]] — [[1533 жыл|1533]]
| + | |
− | | bcolor =
| + | |
− | | color =
| + | |
− | }}
| + | |
− | {{Қазақ хандары}}
| + | |
− | | + | |
− | [[Санат:Шыңғыс ханның ұрпақтары]]
| + | |
− | [[Санат:Туған жылы белгісіздер]]
| + | |