Танымал қазақтардың тізімі

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет

10:18, 2017 ж. ақпанның 3 кезіндегі Ashina (Талқылауы) істеген түзету

Бұл танымал Қазақтар тізімі.

Қазақтар тізімі бірінші кезекте беделділігі бойынша (Беделділігі Қазақ Уикипедиясындағы тұлға мақаласы бойынша анықтаған), екіншіде хронологиялық тәртіпте, үшіншіде алфавиттік ретте тізімделген және Қазақ Уикипедиясына енбеген тұлғалар тізімге енбеген. Бір тұлға бірден көп бөлімге жатқызуға болады. Мысалы Бауыржан Момышұлы батыр әрі ақын.

Мемлекет басшылары

  1. Қазақ хандығының туы Керей хан (15 ғасырдың 70-жылдарының бас кезі) Қазақ хандығын құрушы және көшбасшысы (1465 — 1474)
  2. Қазақ хандығының туыЖәнібек хан (?), Қазақ хандығын құрушы және көшбасшысы (1473 — 1480)
  3. Қазақ хандығының туыБұрындық хан (?) (1480-1511 ж.ж. билік құрған)
  4. Қазақ хандығының туыҚасым хан (1445—1518) Қазақ хандығының ханы(1511 — 1518)
  5. Қазақ хандығының туыМомыш хан (?) (1521—1522 билік құрған)
  6. Қазақ хандығының туыТайыр хан (?) (1523—1533 билік құрған)
  7. Бұйдаш хан (?) (1533 — 1538 билік құрған)
  8. Тоғым хан (?)(1533—1537 билік құрған)
  9. Ахмет хан (?) (1533—1535) Сырдария маңында билік құрған
  10. Қазақ хандығының туыХақ-Назар хан (?) (1538—1580 билік құрған)
  11. Қазақ хандығының туыШығай хан (?) (1580—1582 жж.) билік құрған
  12. Қазақ хандығының туыТәуекел хан (?) (1583-1598 жылдары билік құрған)
  13. Қазақ хандығының туыЕсім хан (1598—1628) Хандық құрған жылдары (1598 — 1628)
  14. Қазақ хандығының туыЕсімұлы Жәнібек хан (?) (1628 -1643 билеген)
  15. Қазақ хандығының туыСалқам Жәңгір хан (?-1652) (1643 — 1652 билеген)
  16. Қазақ хандығының туыБатыр хан (1652-1680 билеген)
  17. Қазақ хандығының туыТәуке хан (1626-1718) (1680 — 1715 билеген)
  18. Қазақ хандығының туыҚайып хан (1715—1718 билік құрған)
  19. Қазақ хандығының туыБолат хан (?-1723) (1718-1729 билік құрған)
  20. Қазақ хандығының туыӘбілмәмбет хан (шамамен 1690 жылдың соңы — 1771, Түркістан) (1730 — 1771 билеген)
  21. Қазақ хандығының туыАбылай хан (1711 - 1781) 18-ші Қазақ ханы (1733—1737) Орта жүздің ханы
  22. Қазақ хандығының туыКенесары хан (1802 - 1847), Қазақ ханы, Орта жүз ханы (1841 - 1847)
  23. Әбілхайыр хан (1693 — 12.08.1748) 1718—1748 жж. билік құрған Кіші жүз ханы
  24. Дінмұхамет Қонаев(1912—1993)
  25. Нұрсұлтан Назарбаев (1940-жылы туған) Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті
  26. Жұмабай Шаяхметов

Билер

  1. Төле би (Төле Әлібекұлы) (1663 – 1756) – қазақтың қоғам қайраткері, шешен, Ұлы жүздің бас биі
  2. Қазыбек би (Қазыбек Келдібекұлы) (1665 -1765) қазақтың қоғам қайраткері, шешен, Орта жүздің бас биі
  3. Әйтеке би (Әйтеке Байбекұлы) (1644 -1700 жж.) қазақтың қоғам қайраткері, шешен, Кіші жүздің бас биі

Жыраулар

  1. Ақтамберді Сарыұлы Ақтамберді жырау (1675 - 1768) жырау, қолбасы, қазақтың көне жыраулық мектебінің белді өкілі, дипломат
  2. Қазтуған Сүйінішұлы (1420, қазіргі Астрахан облысы Красный Яр қала маңы - қ.б.ж.б.) - жырау.
  3. Шалкиіз Тіленшіұлы (1465 — 1560 жылы ш.) — жырау
  4. Бұқар жырау Қалқаманұлы (1668—1781) — 18 ғ. жоңғар басқыншыларына қарсы азаттық соғысын ұйымдастырушысы Абылай ханның ақылшысы.
  5. Доспамбет Жырау<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. 
ISBN 9965-32-491-3</ref> (1490, қазіргі Ресей Федерациясы, Ростов облысы, Азау қаласы — 1523, Астрахан маңы) — жырау, қолбасшы, батыр.

Саясаткерлер және қоғам қайраткерлері

  1. Мұстафа Шоқай (1890-1941)
  2. Оспан батыр (1899-1951)
  3. Олжас Сүлейменов (1936 мамырда дүниеге келген )
  4. Сайран қажы Қадырұлы (1955-жылы дүниеге келген )
  5. Қанат Саудабаев (1946-жылы дүниеге келген ) ҚР-ның Мемлекеттік хатшысы.
  6. Даниял Ахметов (1954 ж. маусымның 15-і)
  7. Марат Тәжин (1960 ж. сәуірдің 8-інде)
  8. Қасым Жомарт Тоқаев (1953 жылы мамырдың 17 туған)

Философтар

  1. Әл-Фараби (870 - 950 ж. ш.)
  2. Абай Құнанбайұлы (1845-1904)
  3. Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931)
  4. Қожа Ахмет Ясауи (1093 ж.ш., кейбір деректерде 1103, 1041, Сайрам (Исфиджаб) — 1166 ж. Түркістан (Иасы))

Әскери атағы бойынша

  1. Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметова (1922-1944)
  2. Әлия Нұрмұхамедқызы Молдағұлова (1924-1944) мерген
  3. Талғат Бигелдинов (1922 тамызда туған) ұшқыш
  4. Рақымжан Қошқарбаев (1924 —1988 жж.) барлаушы
  5. Бауыржан Момышұлы (1910 - 1982) Гвардия полковнигі
  6. Талғат Аманкелдіұлы Мұсабаев (1951-жылы туған) ғарышкер
  7. Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров — қазақтың тұңғыш ғарышкері, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық Қаһарманы (1995),

Ғалымдар

Қолданбалы және жаратылыс тану ғылымдар

  1. Қаныш Сәтбаев инженер, геолог, Ғылым Академиясының президенті
  2. Сәрсен Аманжолов (1903 - 1958), лингвист түріколог<ref>Қазақстан Республикасында кімнің кім екені . Екі томдық анықтамалық. Алматы, 2011 жыл. ISBN 978-601-278-473-2</ref>
  3. Әлкей Марғұлан
  4. Шоқан Уәлиханов

Қоғамдық ғылымдар

  1. Әл-Фараби (872 - 950) ғалым, философ, математик

Кәсіпкерлер

  1. Тимур Құлыбаев (10-қыркүйек 1966, Алматы)

Журналистер

  • Оралхан Бөкей
  • Шерхан Мұртаза
  • Фариза Оңғарсынова
  • Темірхан Медетбек
  • Сағат Әшімбаев
  • Алма Қыраубаева
  • Әлібек Тауасаров

Ақындар және жазушылар

  1. Абай Құнанбайұлы (1845-1904)
  2. Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931)
  3. Мұхтар Әуезов
  4. Ғабит Мүсірепов
  5. Бауыржан Момышұлы (24-желтоқсан 1910 — 10-маусым 1982)
  6. Мұхтар Шаханов (2.07.1942 жылы туған)
  7. Әлихан Бөкейханов (1866—1937)
  8. Ғабит Мүсірепов (1902-1985)
  9. Сәкен Сейфуллин (1894-1938)
  10. Ахмет Байтұрсынұлы (5-қыркүйек 1872-жыл, қазіргі Қостанай облысы, Жангелді ауданы Сарытүбек ауылы – 8-желтоқсан 1937, Алматы қаласы)
  11. Мағжан Жұмабаев (25-маусым 1893, Солтүстік Қазақстан облысы, қазіргі Мағжан Жұмабай ауданы, Сасықкөл жағасы – 19-наурыз 1938, Алматы)
  12. Мұқағали Мақатаев (1931-1976
  13. Сәбит Мұқанов (1900-1973)
  14. Мұхтар Мағауин
  15. Әбіш Кекілбаев
  16. Ақселеу Сейдімбек

Әншілер

  1. Роза Қуанышқызы Рымбаева (1957-жылы 28-қазанда туған)
  2. Ескендір Өтегенұлы Хасанғалиев (1940-жылы туған)
  3. Мейрамбек Бесбаев (1976 жылы 8-қарашада туған)
  4. Сәкен Майғазиев (1975-жылы 1-қаңтарда туған)

Фотогалерия

Сыртқы сілтемелер

Үлгі:Commons

Дереккөздер

<references/>

«http://kk.encyclopedia.kz/index.php?title=Танымал_қазақтардың_тізімі&oldid=8315» бетінен алынған