Оңашаланған мүше бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Оңашаланған мүше''' - өзіне қатысты сөзді [[интонация]]лық жағынан ерекшелеп, нақтылып тұратын [[айқындауыш]]тың түрі. Оңашаланған мүше алдындағы сөзді заттық, шақтық, мағыналық жақтарынан айқындап тұрады (''Тойға Жақсыбай ақсақалдың балаларының барлығы да - Айқын да, Сапар да, Батырбек те, Жомарт та келді''). Оңашаланған мүше сөйлем мүшелерін түгелге жақын айқындап тұрады. Демек, [[бастауыш]]ты ғана емес, [[толықтауыш]]ты (''Тойға жиналғандар Жақсыбай ақсақалдың барлық балаларына - Айқынға да, Сапарға да, Батырбекке де, Жомартқа да - риза болды''), [[анықтауыш]]ты (''Жақсыбай ақсақалдың барлық бапаларының барлығының да - Айқынның да, Сапардың да, Жомарттың да, Батырбектің де жоғары білімдері бар''), [[пысықтауыш]]ты да (''Зәресін ұшырып, қорқытып алмайын деп, сыпайы, ақырын дауыспен, өзгелерге естіртпей, нәзік сөйледі'') айқындайды. Тілдің мүмкіндігіне қарағанда, синтаксистік тұрғыдан бірыңғай мүше сияқты көрінгенімен, баяндауыштың да оңашаланған мүшелері бар деуге болады (''Ашулы екені түрінен көрініп тұр: ызғарлы, қату, зілді немесе Ол әрдайым өзін мәдениетті ұстай біледі: дауыс көтермейді, жалынбайды, жарамсақтанбайды, өтірік-өсек айтпайды''). Оңашаланған мүшенің сөз шеберінің [[стилистика]]лық ерекшеліктерін тануда, әдеби тілдің байлығын, тілдің оралымдылығын арттыруда қызметі зор.<ref>Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3</ref>
==Дереккөздер==
<references/>

{{Суретсіз мақала}}
{{wikify}}

[[Санат:Қазақ тілі]]