Арал шөгінді алабы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Арал шөгінді алабы''' ойысымдар мен көтерілімдердің аттас жүйесімен байланысты. Алап солтүстігінде және солтүстік-шығысында [[Ырғыз]] ер тұрқылас құрылымымен және Төменгі [[Сырдария]] дөңесімен, оңтүстігінде дислокациялардың Орталық [[Үстірт]] жүйесімен шектеледі; алаптың батыстағы шеткі элементі рөлін [[Арал]]-[[Қызылқұм ойысы|Қызылқұм]] көтерілімдер жүйесі атқарады.
 
Алаптың ауданы 80 мың км² шамасында, және де оның ауқымды бөлігі [[Арал теңізі]]нің су айдыны астында. Кристалдық іргетасы жоғарғы [[палеозой]]лық жаралымдар деп есептеледі.
 
Шөгінді тыс жоғарғы [[пермь]]-ортаңғы [[триас]]тың континент жағдайында түзілген  қанық бояулы терригендік түзілімдерінен бастап [[палеоген]]-[[неоген]] шөгінділеріне дейінгі аралықты  қамтиды. Шөгінді тыстың ең жоғарғы қалыңдығы 5,5 км-ге жетеді. Жоғарғы триастың, төменгі-ортаңғы-жоғарғы юраның, төменгі-жоғарғы бордың және палеогеннің түзілімдері құмды, [[алевролит]]ті және сазды таужыныстардың  қатқабатынан, сол сияқты жоғарғы [[юра]] мен жоғарғы [[бор]] деңгейлерінде ұшырасатын әктастар мен әксаздардың қойнауқаттарынан құралған. Қорқойма-таужыныстар рөлін [[құмтас]]тар мен [[алевролит]]тер атқарады. Алапқа келловей-оксфорд жікқабаттары түріндегі аймақтық флюид тіректері, сол сияқты көптеген жергілікті және белдемді флюид тіректері тән.
 
Шөгінді тыстың  құрылымдық жекелену сипаты онда үш түрлі басты-басты  құрылымдық элементтерді даралауға мүмкіндік береді, олар - [[Арал-Қызылқұм]] көтерілімдер жүйесі, Арал ойысымы және Аралдың баурайы.
 
Алаптың негізгі перспективалы кешені [[Арал-Қызылқұм]] көтерілімдер жүйесі ауқымындағы [[юра]] және [[палеоген]] түзілімдері болып табылады.

Геохимиялық зерттеу материалдарына сәйкес, алап газды алаптар санатына жатқызылады.<ref>Қазақстанның мұнай энциклопедиясы. 2 томдық - Алматы: "Мұнайшы" Қоғамдық қоры, 2005.

ISBN 9965-9765-1-1</ref>

==Дереккөздер==
<references/>
{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Геология]]
[[Санат:Арал ауданы географиясы]]