Отындардың құрамы

Қазақ Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
23:14, 2025 ж. сәуірдің 25 кезіндегі Moderator (Талқылауы | үлесі) істеген түзету

(айырм) ← Ескі түзетулер | Ағымдағы түзетулер (айырм) | Жаңа түзетулер → (айырм)
Мұнда ауысу: шарлау, іздеу

Әрбір, органикалық отынның құраушысы (компаненттері) болып, жанғыш элементтері және жанбай қалған қалдықтар немесе балластар жатады. <p style="text-indent: 25px;"> Органикалық қатты және сұйық отындардың жанғыш элементтеріне мыналар жатады: көмірқышқыл газы С, сутегі Н және органикалық күкірттер Sор және колченданды жанғыш Sк, оттегімен О және азотпен N құрылатын күрделі химиялық қосылыстар. Осы отындардың баллас тасын күл А және ылғал W құрайды. <p style="text-indent: 25px;"> Отын құрамдарын пайызбен анықтайды. Отынның сол түріндегісі, олар тұтынушыларға қалай түсуін жұмысшы массасымен сипатталады. <p style="text-indent: 25px;"> Отын элементтеріне жататын құрамына, жұмысшы массасына (жұмысшы отынға), оның белгілеріне индекс «Р» жалғанады:

Ср + Нр + Ор + 5рjh+k + АР + Wp= 100%.
<p style="text-indent: 25px;"> Отын құрамын, оның жұмысшы массасы бойынша әдетте, қазандық агрегаттардың өндірістік пештерді және басқаларының жылулық есептері кезінде пайдаланады. <p style="text-indent: 25px;">Отынды топтастыру үшін (классификация), оның жалпы қасиеттерін зерттейді, осыған байланысты - құрғақ жанғыш отын массасы ұғымын қолданады. Осы, шартты отын массаларына сәйкес, индекс «С» және «Г» белгілейді. Отын массасында, тольщ ылгал болмаган кездегісін, құрғақ деп атайды да мына теңдеумен шешеді:
Сс+ Нс + Oc + Nc + Ac= 100%.
<p style="text-indent: 25px;">Жанғыш құрамды, яғни, сусыз және күлсіз отын массасы, ондағы көміртегі, сутегі және жанғыш күкірттен басқа, олар шартты түрде қосылады да, мына теңдеумен шешіледі:
СГ + НГ + SГ jh+k + OГ + NГ = 100%.
<p style="text-indent: 25px;">Жанғыш массалар болып, отынның, өте тұрақты құрамы ғана саналады. Егер, отынның жанғыш массасы құрамынан, колчеданды күкіртті (Sгк) алып тастаса, онда отынның органикалық массасын былай анықтайды:
С0 + Н0 + 00 + Nо + Sсop+k = 100%.
<p style="text-indent: 25px;">Отын құрамының бір массасынан, отынның басқа түріне қайта есептеуін, көбейткіштердің көмегімен жүргізеді.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref>

Дереккөздер

<references/>

Үлгі:Суретсіз мақала

Үлгі:Wikify