"Бапан Тұраналыұлы" және "Ерден Сандыбайұлы" беттерінің арасындағы айырмашылық

Қазақ Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
(Беттер арасындағы айырмашылық)
Мұнда ауысу: шарлау, іздеу
ш (1 түзету)
 
ш (Кіріспе бөлімін өңдеді: дереккөз https:/https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD)
 
Жол нөмірі 1: Жол нөмірі 1:
'''Бапан Тұраналыұлы''' (1755, [[Ерейментау]] — 1849, сонда) — [[би]], [[шешен]], [[ақын]], ру басы. [[Қанжығалы Бөгенбай]] батырдың немересі. Әкесі [[Абылай хан]] ордасындағы медреседе оқыған, білімді би болған.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref> Замандастарының ([[Байсерке]]) айтуынша, Бапан би «өзгеше жаралған адам» аталып, парасаттылығымен жұртын аузына қаратқан. Елдіктің, ұлт бірлігінің жаршысы бола жүріп, ел арасындағы дау-дамайды дұрыс шеше білген ол екі жақты да әділдікпен бітістіріп отырған. Бір жылы Ташкент бегінің қолына түсіп қалған қандастарын тілінің өткірлігімен тұтқыннан азат етеді. Қоржынкөл өңірін орыстарға бермек болған Батыс Сібір генерал-губернаторының бұйрығына мойынсынбай, ата-мекенін сақтап қалады. Сарыарқада [[Бапан би]]дің нақыл өлеңдері, толғау-жырлары, билік сөздері көп тараған. Оның өсиет-ғақлияларында байырғы бабалар сөздерімен үндестік сақталған.
+
'''Ерден Сандыбайұлы''' ([[1808]]-[[1862]]), ел қорғаған [[батыр]], аға [[сұлтан]], дуанбасы болған адам. [[Ұлытау]]дың түлегі. Найман руынан, Бағаналының төрт босағасының бірі атанған Сандыбай бидің баласы. Ерден батырлығы, көрегендігі, шешендігі, саяси танымы жоғарылығы, өзімен үзеңгілес ірі тұлғаларға сыйлылығы арқасында ел аузында қалған. Көп жыл болыс, тоғыз жыл аға сұлтан, [[дуанбасы]] болып ел билеген. Өз заманында Ерденді Арғын Қарауыл Орынбай ақын, төкпе ақын Бәлтекейұлы Мұқан жырға қосқан. Ерденнің [[Орынбор]], [[Омбы]] губернаторларына сөзі өткен. Ол орыс билеушілерімен де, ұлт-азаттық қозғалысын басқарған [[Кенесары хан]]мен де тіл табысып, жақсы дипломатиялық қарым-қатынаста болған. [[1829]] жылы [[Қоқан хандығы]] (хандар: Шерәлі, Худояр) қазақ жерінің оңтүстігіне, [[Сыр]] бойына басып кіріп, [[Түркістан]]ды басып алады. Әскерлер [[Шу]] бойына келіп, Қоңырат пен Қыпшақ ағайындарды шабады. Осы кезде 21 жастағы [[Ерден батыр (хикая)|Ерден батыр]] қол жинап, [[Омбы]] мен [[Орынбор]]дан әскер алдыртып, барлығы 3 косын әскермен [[Қоқан]]ға қарсы жорыққа аттанады. Бір қосынды өзі, екінші қосынды Аманбай батыр, үшінші қосынды Лепесбай батыр бастап барып, Шу бойынан, Түркістан маңайынан Қоқандықтарды қуып шығады. Ол [[Шоқан Уәлиханов]]пен бірге сайлауға түсіп, кейін Шоқан өзі оған жол берген. [[Санкт-Петербург]]ке барып патша сарайында болған. Ерденнің зираты [[Қаракеңгір өзені]]нің сол жақ жағасында [[Жошы хан]] кесенесінің маңында тұр.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref>
 +
 
 
==Дереккөздер==
 
==Дереккөздер==
 
<references/>
 
<references/>
{{stub}}
+
{{Stub:Қарағанды облысы: Энциклопедия }}
 
{{wikify}}
 
{{wikify}}
  
[[Санат:1755 жылы туғандар]]
+
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Ақмола облысында туғандар]]
+
 
[[Санат:1849 жылы қайтыс болғандар]]
+
[[Санат:1808 жылы туғандар]]
 +
[[Санат:1862 жылы қайтыс болғандар]]
 
[[Санат:Қазақ билері]]
 
[[Санат:Қазақ билері]]
[[Санат:Қазақ шешендері]]
+
[[Санат:Қазақ батырлары]]
[[Санат:Қазақ ақындары]]
+

08:08, 2016 ж. қазанның 19 кезіндегі түзету

Ерден Сандыбайұлы (1808-1862), ел қорғаған батыр, аға сұлтан, дуанбасы болған адам. Ұлытаудың түлегі. Найман руынан, Бағаналының төрт босағасының бірі атанған Сандыбай бидің баласы. Ерден батырлығы, көрегендігі, шешендігі, саяси танымы жоғарылығы, өзімен үзеңгілес ірі тұлғаларға сыйлылығы арқасында ел аузында қалған. Көп жыл болыс, тоғыз жыл аға сұлтан, дуанбасы болып ел билеген. Өз заманында Ерденді Арғын Қарауыл Орынбай ақын, төкпе ақын Бәлтекейұлы Мұқан жырға қосқан. Ерденнің Орынбор, Омбы губернаторларына сөзі өткен. Ол орыс билеушілерімен де, ұлт-азаттық қозғалысын басқарған Кенесары ханмен де тіл табысып, жақсы дипломатиялық қарым-қатынаста болған. 1829 жылы Қоқан хандығы (хандар: Шерәлі, Худояр) қазақ жерінің оңтүстігіне, Сыр бойына басып кіріп, Түркістанды басып алады. Әскерлер Шу бойына келіп, Қоңырат пен Қыпшақ ағайындарды шабады. Осы кезде 21 жастағы Ерден батыр қол жинап, Омбы мен Орынбордан әскер алдыртып, барлығы 3 косын әскермен Қоқанға қарсы жорыққа аттанады. Бір қосынды өзі, екінші қосынды Аманбай батыр, үшінші қосынды Лепесбай батыр бастап барып, Шу бойынан, Түркістан маңайынан Қоқандықтарды қуып шығады. Ол Шоқан Уәлихановпен бірге сайлауға түсіп, кейін Шоқан өзі оған жол берген. Санкт-Петербургке барып патша сарайында болған. Ерденнің зираты Қаракеңгір өзенінің сол жақ жағасында Жошы хан кесенесінің маңында тұр.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref>

Дереккөздер

<references/> Үлгі:Stub:Қарағанды облысы: Энциклопедия Үлгі:Wikify

Үлгі:Суретсіз мақала