Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Дом"
ш (clean up, replaced: Бес жүз бес сөз.—Алматы → Бес жүз бес сөз.— Алматы, Рауан, 1994. → Рауан, 1994 жыл. using AWB) |
ш (1 түзету) |
(айырмашылығы жоқ)
|
00:05, 2025 ж. сәуірдің 26 кезіндегі нұсқасы
Дом, ем-дом. Қазіргі тіліміздегі «емдеу» етістігінің түбірі «ем», оның алғашқы мағынасы — дәрі екендігін әркім біледі деген оймен біз тек қос сөздің екінші сыңары «дом»-ның төркініне тоқтауды мақұл көрдік.
Түркі тілдерінің бірі туваларда «дом» сөзі жеке тұрып-ақ ауруды дуалау, үшкіру немесе дәрі мағынасын береді. Тува тілінде кездесуіне қарап, сөз төркіні түркі тілдері деп айту қиын. Тунгус-маньчжур тобына жататын кейбір тілде (солон тілінде) доо — дәрі мағынасында қолданылады. Бірақ бұл тілге Моңғол тілінен өткендігі көрінеді. Сол сияқты тува тіліне де Моңғол тілінен өткен деуге деректер жоқ емес. Жазба Моңғол және қазіргі Моңғол тілінде дом — балгерлік, дуалаушылық, сиқырлық, кей кезде дәрі мағынасында қолданылған. Қазақ тілінде «дом» сөзі «емге» қосарланып, қазіргі тұрғыдан алғанда, «емдеу» сөзінің синониміне айналып кеткен. «Ем-домның» алғашқы мағынасына түсінік берсек «дәрі-дәрмек» дегенмен бірдей.<ref>Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6</ref>
Дереккөздер
<references/> Үлгі:Wikify