"Сайлау Байзақов" және "Саиф Сараи" беттерінің арасындағы айырмашылық
ш (1 түзету) |
ш (178.90.225.239 (т) өңдемелерінен Kasymov соңғы нұсқасына қайтарды) |
||
| Жол нөмірі 1: | Жол нөмірі 1: | ||
| − | ''' | + | '''Саиф Сараи''' (1321, [[Сарайшық]] қаласы — 1396 ж. ш., [[Мысыр]]) — қыпшақ ақыны, [[Алтын Орда]] дәуірі әдебиетінің көрнекті өкілі. Хан ұрпақтары арасындағы тақ таласы тұсында туған жерінен кетіп, өмірінің соңғы кезеңін мәмлүктер билігіндегі [[Мысыр]]да өткізді. Саиф Сарайды [[Ә.Наджип]] [[қазақ]] халқының негізін құраған [[қыпшақ]] тайпасынан шыққан деп есептейді. Бізге жеткен елеулі еңбегі — бес мың жолға жуық түркі ([[қыпшақ]]) тіліндегі “Гүлстан бит-түрки” ([[1391]]) туындысын [[Сарайшық]]та бастап, [[Египет]]тегі [[Ніл]] өзені бойында аяқтаған. Дастанның негізгі бөлімі [[Сағди]]дің “Гүлстан” шығармасының еркін аудармасынан тұрады, сондай-ақ оған өзімен тұстас сегіз шайырдың [[ғазал]]дары, ақынның өзі жазған [[лирика]]лық өлеңдері, нақыл, ғақлия, толғаулары енген. Саиф Сарайдың бұл [[поэма]]сы 14 ғасырдағы [[қыпшақ әдебиеті]]нде қалыптасқан әдеби дәстүр, озық [[поэзия]] үлгісі болған. Саиф қолжазбасы 1915 ж. белгілі болды, оның фотокөшірмесі [[Анкара]]да ([[1954]]), [[орыс]] әліпбиі негізіндегі транскрипциясы [[Ташкент]]те ([[1968]]) басылды. Сайф Сарайи (13-14 ғ.) "Гүлстан" атты шығармасымен әйгілі болған. Ол [[Шираздық]] Саһдид ақынның "Бустан" атты шығармасы негізінде жазған. Соның кей жерін қысқартып, кей жерін ұзартып, өзінше жырлаған.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 - том</ref><ref>Наджип Э.Н., Кыпчакско-огузский литературный язык мамлюкского Египта XІV века, М., 1965;</ref><ref>Тюркоязычный памятник ХІV века “Гулстан” С.Сараи, А., 1975;</ref><ref>Тасмағамбетов И., Самашев З., Сарайшық, Атырау, 2003;</ref><ref>Келімбетов Н., Ежелгі әдеби жәдігерліктер, Аст., 2004.</ref> |
| − | + | ||
| − | + | == Дереккөздер == | |
| − | + | {{дереккөздер}} | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | == Дереккөздер== | + | |
| − | + | ||
{{wikify}} | {{wikify}} | ||
| − | |||
{{Суретсіз мақала}} | {{Суретсіз мақала}} | ||
[[Санат:Тұлғалар]] | [[Санат:Тұлғалар]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
20:30, 2015 ж. қарашаның 20 кезіндегі түзету
Саиф Сараи (1321, Сарайшық қаласы — 1396 ж. ш., Мысыр) — қыпшақ ақыны, Алтын Орда дәуірі әдебиетінің көрнекті өкілі. Хан ұрпақтары арасындағы тақ таласы тұсында туған жерінен кетіп, өмірінің соңғы кезеңін мәмлүктер билігіндегі Мысырда өткізді. Саиф Сарайды Ә.Наджип қазақ халқының негізін құраған қыпшақ тайпасынан шыққан деп есептейді. Бізге жеткен елеулі еңбегі — бес мың жолға жуық түркі (қыпшақ) тіліндегі “Гүлстан бит-түрки” (1391) туындысын Сарайшықта бастап, Египеттегі Ніл өзені бойында аяқтаған. Дастанның негізгі бөлімі Сағдидің “Гүлстан” шығармасының еркін аудармасынан тұрады, сондай-ақ оған өзімен тұстас сегіз шайырдың ғазалдары, ақынның өзі жазған лирикалық өлеңдері, нақыл, ғақлия, толғаулары енген. Саиф Сарайдың бұл поэмасы 14 ғасырдағы қыпшақ әдебиетінде қалыптасқан әдеби дәстүр, озық поэзия үлгісі болған. Саиф қолжазбасы 1915 ж. белгілі болды, оның фотокөшірмесі Анкарада (1954), орыс әліпбиі негізіндегі транскрипциясы Ташкентте (1968) басылды. Сайф Сарайи (13-14 ғ.) "Гүлстан" атты шығармасымен әйгілі болған. Ол Шираздық Саһдид ақынның "Бустан" атты шығармасы негізінде жазған. Соның кей жерін қысқартып, кей жерін ұзартып, өзінше жырлаған.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 - том</ref><ref>Наджип Э.Н., Кыпчакско-огузский литературный язык мамлюкского Египта XІV века, М., 1965;</ref><ref>Тюркоязычный памятник ХІV века “Гулстан” С.Сараи, А., 1975;</ref><ref>Тасмағамбетов И., Самашев З., Сарайшық, Атырау, 2003;</ref><ref>Келімбетов Н., Ежелгі әдеби жәдігерліктер, Аст., 2004.</ref>
