Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Турбосығымдаушыдағы сығу процессі"

Қазақ Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
Мұнда ауысу: шарлау, іздеу
ш (clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB)
 
ш (1 түзету)
 
(айырмашылығы жоқ)

23:14, 2025 ж. сәуірдің 25 кезіндегі нұсқасы

Сурет:Үйкелістің бар кезіндегі турбосығымдағыштағы процесс.jpg
Үйкелістің бар кезіндегі турбосығымдағыштағы процесс

Салқындатылмайтын турбосығымдаушыдағы толассыз қозғалыстағы қайтымды сығылу кезіндегі энергия теңдеуін былай жазады: <math>i_2 + c_2^2/2 = i_1 + c_1^2/2 + l_T^1</math> Мұндағы, салқындату кезіндегі меншікті жылудың жұмсалуы qa = 0; С1 - ағынның кірер кезіндегі жылдамдығы; С2 - сатыдан шыққан кезіндегі жылдамдығы. С1 ≈ С2 деп, қабылдауға болады. Онда, газ ағынына берілетін теориялық жұмысты, мына теңдеумен анықтайды:

  • <math>l'_T = i_2 - i_1</math>

Формуланы есепке алғаннан кейінгі сығылу үшін:

  • <math>l'_T = i_2 - i_1 = \int_{P_1}^{P_2}\nu dp</math>

бұл - 5.5 суреттегі 3214 ауданына сәйкес келеді және піспекті сығымдағышқа арналған формуламен бірдей.

Үйкелісті жағдайдағы (суытылмағанда), яғни бейнеленген 1-2 қисық сызықты қайтымсыз адиабатты сығуға арналған бірінші заңның теңдеуін былай жазады:

  • <math>q_u = i'_1 - i_2 = \int_{P_1}^{P_2}\nu' dp,</math>

онда,

  • <math>l'_T = i_2 - i_1 = \int_{P_1}^{P_2}\nu' dp + q_u</math>

Суретте <math>\int_{P_1}^{P_2}\nu' dp</math> —> аудан 12'34 - ағынның меншікті жұмысының lT берілуіндегі сығуының 1-2' қайтымсыз адиабаты 1-2 бойынша; i'2 - i1 -> аудан 32'65 - теориялық меншікті жұмыс, оның сол шегіндегі (i'2 - i1) изоэнтропийлі сығылу (dqu=0) жағдайдағы берілуі, яғни сығымдағыш жетегіндегі нақтылы меншікті жұмыстың жұмсалуы; <math>q_u = \Delta l_u </math> —>аудан 26'5412 - аудан, үйкелісті жұмысқа сәйкес келеді. Белгілейміз <math>\int_{P_1}^{P_2} \nu' dp/(i'_2 - i_1) = \mu_{kn}</math>
формуладан табамыз:

  • <math>i'_2 - i_1 = 1/ \mu_{kn} \int_{P_1}^{P_2}\nu' dp</math>

Шартты түрде, n = const кезінде PVn қайтымсыз политроптың адиабатын, PVn = const қисық сызықты теңдеуін белгілейміз.

Онда <math>\int_{P_1}^{P_2}\nu' dp = \frac{n}{n-1}(P'_2 V'_1 - P_1 V_1) = \frac{n}{n-1} R(T'_2 - T_1)</math>

<math>i'_2 - i_1</math> айырмасын (2'-6 изоэнтропа бойынша алынған) мына түрінде жазамыз:

  • <math>i'_2 - i_1 = \frac{k}{k-1} R(T'_2 - T_1)</math>

бұдан жоғарыдағы теңдеудің орнына қойғаннан кейін, табамыз:

  • <math>\frac{k}{k-1}(P_2' V_2' - P_6 V_6) = \frac{1}{\mu_{kn}} \frac{n}{n-1}(P'_2V'_2 - P_1 V_1)</math>

і1 = const сызығында орналасқан 1 және 6 нүктелері үшін, P1V1 ≈ P6V6 немесе Т1 ≈ Т'1. Сондықтан, сығу процессі үшін

  • <math>\frac{n-1}{n} = \frac{1}{\mu_{kn}} \frac {k-1}{k}</math>

немесе

  • <math>n = \frac{k}{k - (k-1)/ \mu_{kn} }</math>

n=const, k=const кезінде, барлық сығылу процессінің бойында <math>\mu_{kn}</math> = const.

Жалпы түрінде, шексіз аз учаскідегі сығылу қисық сызығы ПӘК <math>\mu_{kn}= \nu dp/di'</math> болады.

Демек, берілген әрбір процесстің шамалары үшін, n қайтымсыз адиабаттың үйкелісіне байланысты, шамамен политропқа ұқсас теңдеумен жазылады. Себебі <math>\mu_{kn} < 1</math>, онда теңдеуден көрінгендей, шамасы n<k. <math>\mu_{kn} =0,8....0,9</math> және k = 1,4 шамаларын n = 1,55....1,46 табамыз.

<math>\mu_{kn}</math> коэфициенті, политропты ПӘК деп аталады. <math>\mu_{kn} = 1</math> кезінде, (5.18) теңдеуге тиісті, n = k изоэнтропийлі сығуға сәйкес.

Политропты ПӘК-ті тікелей шығын арқылы жазуға болады:

  • <math>\mu_{kn} = \frac{\int_{P_1}^{P_2}\nu' dp }{i' - i_1} = 1 - \frac{\Delta l_u}{i_2' - i_1} = 1 - \frac{\Delta l_u}{k(k-1)R(T_2' - T_1)}</math>

Теңдеуді есепке ала отырып, табамыз:

  • <math>\frac{n}{n-1} = \frac{k}{k-1} - \frac{\Delta l_u}{R(T_2' - T_1)}</math>

Сонымен қатар, <math>\mu_{kn}</math> коэффициентін тәжірибе мәліметтері бойынша, бағалануы мүмкін.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref>

Дереккөздер

<references/>

Үлгі:Wikify