"Абай қорығы" және "Отырар қорығы" беттерінің арасындағы айырмашылық

Қазақ Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
(Беттер арасындағы айырмашылық)
Мұнда ауысу: шарлау, іздеу
ш (1 түзету)
 
ш ({{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім)
 
Жол нөмірі 1: Жол нөмірі 1:
{{Біріктірілсін|Абайдың әдеби-мемориалдық мұражайы}} [[File:Абай пайдаланған заттар.jpg|thumb|right|200px|Абай пайдаланған заттар]]
+
'''Отырар археологиялық мемлекеттік қорық-мұражайы''' — 1979 ж. 11-мамырда Қаз КСР министрлер Кеңесі шешімімен ғылыми-зерттеу, мәдени ағарту және археологиялық еекерткіштерді қорғау мекемесі ретінде құрылған.
'''«Жиделі-Бөрібай» Абайдың тарихи-мәдени және мемориалдық мемлекеттік қорық-мұражайы''' — [[Семей]] қаласында орналасқан.
+
  
[[Абай]] туғанына 95 жыл толу мерекесінің қарсаңында [[Қаз ССР]] Халық Комиссарлар Кеңесінің 1940 жылғы 1 сәуірдегі қаулысы бойынша ұйымдастырылып, сол жылы қазан айының 16-күні мереке үстінде ашылды. Қазақстан тарихындағы тұңғыш әдеби мұражай болып табылады.
+
Бұл Қазақстан аумағында құрылған алғашқы археологиялық қорық — музейі. 1998 ж. 25-желтоқсанындағы № 1335 Үкіметтің қаулысына сәйкес Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музейі республикалық бағыныстағы мемлекеттік мекеме болып қайта құрылды. Ол заңды мемлекеттік мекеме ретінде 1999 ж. 27-сәуірде қайта тіркелді. Қорық-музей мекемесі [[Оңтүстік Қазақстан облысы]], [[Отырар ауданы]], Шәуілдір ауылы, Жібек жолы даңғылының бойында үш қабатты ғимаратта орналасқан.
  
Оның негізгі қорын 1885 жылы Абай өлкетану мұражайына тапсырған заттар құрайды. Аталмыш заттардың 30-ға жуығы мұражай қорында сақтаулы.
+
Қорық-музейде бес ғылыми-зерттеу бөлімі жұмыс істейді:
 +
# Археология және тарихи ескерткіштерді қорғау бөлімі;
 +
# Қор сақтау бөлімі;
 +
# Реставрация және Консервация бөлімі;
 +
# Этнография бөлімі;
 +
# Әдебиет және өнер бөлімі және ғылыми кітапхана (оның қорында 1511 дана кітап) бар.
  
Алғашқы жылдар мұражай, ақын Семейге келгенде ат басын тіреп түсіп жүрген Бекбай Байысов пен Әнияр Молдабаевтың үйлеріне орналасқан болатын. 1967 жылдан бастап мұражай көпес Ершовтың (Ленин көшесі, 12) үйіне орын тепті.
+
Көпшілік көрермендерге Музей ғимаратымен қоса Арыстанбаб кесенесі Отырар қалашығы, Отырар руханиятының филиалы, қазақтын қоржын үйі қызмет көрсетеді.
 +
Қоржын үйдің жалпы ауданы 3048,5 м, экспозиция ауданы 1052 м, қор бөлімінің ауданы 254 м. 2004 жылы қорық музей қарамағында 160 — тарихи — мәдени ескерткіштер бар болса, 2005 жылы ескерткіштер саны 200 — ге жетті. 2006 жылы археологиялық барлау экспедициясының барысында Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музей есебіндегі археологиялық ескерткіштердің саны 220-дан асты. Музей ұжымы «Мәдени мұра» және «Көне Отырарды жаңғырту» бағдарламалары негізінде Отырар өңірінде жүргізілген археологиялық және реставрациялық жұмыстарға қатысып бірнеше ғылыми есептер жазды. 2004 жылы күзде осы жұмыстарға орай музей ішінен жаңа реставрация және консервация бөлімі ашылды.
 +
Қорық музейде қазақ халқының көне тарихы насихатталады.
  
1990 жылғы 5 сәуірдегі № 141 Қаз ССР Министрлер Кеңесінің қаулысы бойынша ақынның әдеби-мемориалдық мұражайы Абайдың мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық «Жидебай-Бөрілі» қорық-мұражайы болып құрылды.
+
Қорық-музейдің негізгі мақсаты Отырар өңіріндегі археологиялық, архитектуралық ескерткіштерді қору, ғылыми зерттеу және насихаттау мен мәдени ағартушылық жұмыстарымен айналысу.
  
Қорық-мұражайдың құрамына қалалық кешен, Жидебайдағы Абайдың әдеби-мемориалдық мұражай-үйі, Бөрілідегі М.Әуезовтің мұражай-үйі, қорық аймағына кіретін 16 тарихи орындар, Абай ауданы Құндызды ауылындағы халық ақыны Шәкір Әбенұлының мұражай-үйі, Мақаншыдағы Әсет Найманбайұлының мұражайы және Жидебайдағы «Шаһкәрім. Саят қора» экспозициясы кіреді.
+
Отырар қорық — музейі мен Ә. Марғұлан атындағы археолгиялық институты бірлесе Қазақстанда алғаш рет Отырар өңірінің ескерткіштеріне электронды археологиялық карта жасады, өңір ескерткіштерінің нақты орындары белгіленді. Жұмыс Leisa фирмасының электронды тахеометрлерінен инструментальді топографиялар жасалды. Ескерткіштердің электронды базасы үшін ArsGIS бағдарламасы пайдаланылды. ArsGIS бағдарламасы ескерткіштер орналасу картасы, мәліметер базасы, жәдігерлерді күтіп сақтау, есепке алу және ресми рәсімдеу жұмысына аса пайдалы екені анықталды.
  
Қалалық кешенге Ленин көшесі, 12 үйде орналасқан көпес Роман Ершовтың үйі, 1995 жылы салынған жаңа ғимарат, 1993 жылы кешен аймағына көшірілген Ахмет Риза медресесі мен мешіті, мұражайдың әкімшілік үйі, сонымен бірге Бөгенбай батыр көшесі, 132 үйде орналасқан «Алаш арыстары — М.Әуезов» мұражайы кіреді.
+
2005 жылы музей ұжымы Отырар қорық — музейі және Отырар қалашығы мен оның айналасындағы ескерткіштер жөнінде мультимедиялық презентация жасады. Осы екі бағдарлама музей ұжымының жаңа үрдіспен жаңа әдістерді қолдана отырып, қорық — мұражайды жаңа деңгейге көтеруге бағытталған жұмыстардың бірі.
 
+
Мұражайдың қор құрамы — 20 мың, оның он мыңнан астамы негізгі қорда.
+
 
+
Мұражайда әкімшілік, ғылыми қор, ғылыми-зерттеу, ғылыми насихат, ғылыми-техникалық, шаруашылық бөлімдері қызмет атқарады.
+
  
 
{{Суретсіз мақала}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Қазақстан қорықтары]]
 
[[Санат:Қазақстан қорықтары]]
 
[[Санат:Қазақстан мұражайлары]]
 
[[Санат:Қазақстан мұражайлары]]

13:14, 2011 ж. қарашаның 28 кезіндегі түзету

Отырар археологиялық мемлекеттік қорық-мұражайы — 1979 ж. 11-мамырда Қаз КСР министрлер Кеңесі шешімімен ғылыми-зерттеу, мәдени ағарту және археологиялық еекерткіштерді қорғау мекемесі ретінде құрылған.

Бұл Қазақстан аумағында құрылған алғашқы археологиялық қорық — музейі. 1998 ж. 25-желтоқсанындағы № 1335 Үкіметтің қаулысына сәйкес Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музейі республикалық бағыныстағы мемлекеттік мекеме болып қайта құрылды. Ол заңды мемлекеттік мекеме ретінде 1999 ж. 27-сәуірде қайта тіркелді. Қорық-музей мекемесі Оңтүстік Қазақстан облысы, Отырар ауданы, Шәуілдір ауылы, Жібек жолы даңғылының бойында үш қабатты ғимаратта орналасқан.

Қорық-музейде бес ғылыми-зерттеу бөлімі жұмыс істейді:

  1. Археология және тарихи ескерткіштерді қорғау бөлімі;
  2. Қор сақтау бөлімі;
  3. Реставрация және Консервация бөлімі;
  4. Этнография бөлімі;
  5. Әдебиет және өнер бөлімі және ғылыми кітапхана (оның қорында 1511 дана кітап) бар.

Көпшілік көрермендерге Музей ғимаратымен қоса Арыстанбаб кесенесі Отырар қалашығы, Отырар руханиятының филиалы, қазақтын қоржын үйі қызмет көрсетеді. Қоржын үйдің жалпы ауданы 3048,5 м, экспозиция ауданы 1052 м, қор бөлімінің ауданы 254 м. 2004 жылы қорық музей қарамағында 160 — тарихи — мәдени ескерткіштер бар болса, 2005 жылы ескерткіштер саны 200 — ге жетті. 2006 жылы археологиялық барлау экспедициясының барысында Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музей есебіндегі археологиялық ескерткіштердің саны 220-дан асты. Музей ұжымы «Мәдени мұра» және «Көне Отырарды жаңғырту» бағдарламалары негізінде Отырар өңірінде жүргізілген археологиялық және реставрациялық жұмыстарға қатысып бірнеше ғылыми есептер жазды. 2004 жылы күзде осы жұмыстарға орай музей ішінен жаңа реставрация және консервация бөлімі ашылды. Қорық музейде қазақ халқының көне тарихы насихатталады.

Қорық-музейдің негізгі мақсаты Отырар өңіріндегі археологиялық, архитектуралық ескерткіштерді қору, ғылыми зерттеу және насихаттау мен мәдени ағартушылық жұмыстарымен айналысу.

Отырар қорық — музейі мен Ә. Марғұлан атындағы археолгиялық институты бірлесе Қазақстанда алғаш рет Отырар өңірінің ескерткіштеріне электронды археологиялық карта жасады, өңір ескерткіштерінің нақты орындары белгіленді. Жұмыс Leisa фирмасының электронды тахеометрлерінен инструментальді топографиялар жасалды. Ескерткіштердің электронды базасы үшін ArsGIS бағдарламасы пайдаланылды. ArsGIS бағдарламасы ескерткіштер орналасу картасы, мәліметер базасы, жәдігерлерді күтіп сақтау, есепке алу және ресми рәсімдеу жұмысына аса пайдалы екені анықталды.

2005 жылы музей ұжымы Отырар қорық — музейі және Отырар қалашығы мен оның айналасындағы ескерткіштер жөнінде мультимедиялық презентация жасады. Осы екі бағдарлама музей ұжымының жаңа үрдіспен жаңа әдістерді қолдана отырып, қорық — мұражайды жаңа деңгейге көтеруге бағытталған жұмыстардың бірі.

Үлгі:Суретсіз мақала