Қазандық агрегаттар құрылмасының (конструкцинсының) дамуы бетінің бастапқы мәтінін қарау

Қазіргі кездегі, қазандық [[агрегат]]тардың түп тұлғасы болып, қарапайым [[цилиндр]]лі қазандық құрылмасы  жатады.

Қазандықтың, бастапқы типтерінде, өте көп елеулі кемшіліктері бар, олар: төменгі [[ПӘК (көлік)|ПӘК]], өте көп метал жұмсалуы, көп көлемді [[су]] жұмсалуы, [[бу]] өндіруі шектеулілігі, ірі өлшемділігі ([[габарит]]тілігі) және т.б.
[[Сурет:Kazandyk.png|thumb|right|300px|'''Булы қазандықтардың даму сүлбелері''': a - қарапайым цилиндрлі; б - ыстық құбырлы; в - газды құбырлы; г - батареялы; д - көлденең су құбырлы; е - тік су құбырлы; 1 - барабан; 2 - оттық; 3 - желтартқыш тор; 4 - газ жүргізгіш; 5 - боров; 6 - құбырлар; 7 - бу ысытқыш.]]
Қазандықтың көрсеткіштерін жақсарту әдістері және өзіне тән кемшіліктерін жоюда, басқалары пайда болып, оны болдырмау үшін, одан да жетілген құрылмаларын енгізді де, олар, кезекпен жақсарта өзгертіп және [[қазандық]]тардың құрылмаларын арттырып, оның қыздырушы беттерінің түрлерін және бөлшектерінің өзара орналасуы өзгерте, оттық құрылғыларын және [[отын]]ды жағу процесстерін жетілдірілді де, [[ЖЫЛУ БЕРУ|жылу беруін]] жақсартты және т.б.

Қазандықтардың жетілдірілген құрылмалары, негізгі екі бағытта жүруде. Әр бағыттағысы бетін қыздыру [[тенденция]]сы негізінде және [[жылулық]] жұмысының күшейтілуін дамыту арқылы, ең соңында қазандықтың бу өндіруін арттыру.

Тағы бір бағытының болуы, өзіне тән - ішкі бетін қыздыруда, қазандықтағы ішкі су [[көлем]]інің орналасуы және ыстық [[газ]]бен, ішкі жағын жылыту деп, аталады. Басында, бір құбырлы ысытқыш, одан кейін, қос [[құбыр]]лы ысытқышты қазандық пайда болды, оның бетін қыздыру, цилиндрлі қазандыққа қарағанда, бір немесе екі қыздырушы құбырдың, үлкен (900 мм дейінгі) [[диаметр]]імен, қазандықтың барлық ұзындығынан өтуі есебінен, елеулі түрде артты. Одан арғы, бетін қыздырудың табиғи дамуына, қыздырушы құбырларды бөлшектеудегі, көп санды, майда колиберлі (диаметрі 50... 100 мм) түтін жанар құбырлар, одан кейін әр түрлі комбинациясы, сол және басқа қазандықтарды алып, тек қана, жоғарыдағы мақсатқа жетудің жолдарын жүргізеді.

Екінші, ең көп тарағанына - бастапқы құрылмаларының өзгеруімен, сулы-құбырлы қазандық болды. Бұл құрылмаларының алынуы, бастапқысының есебінен, газдың құбыр ішінде ағатын, майда ағыншалар емес, тек су көлемі, яғни қазандық құрылмаларының, майда колиберлі құбыр жүйесі түріндегісінің, шоғырлы жиылуымен, өзінің ұшымен қазандық барабанына кіруі. Қазандық құрылмасының бастапқы түрі - үлкен диаметрлі, аз санды құбырдың [[батарея]]лы сүлбесі, қазандықтағы батареялар жиынтығының мақсаты, сыртынан, ыстық газбен жылыту. Одан кейін көлденең - су құбырлы қазандықта, көп санды көлденеңдеу орналасқан ([[көкжиек]]ке кемінде 12° [[бұрыш]]пен), майда колиберлі құбырдың, өзінің ұштарымен жазық камера қабырғасына кіреді. Соңғысы, қазандық барабанының жоғарғы жағына, үлкен диаметрлі (1,5 дейінгі) болып жалғасады. Шоғырлы құбыр, сумен толтырылып, сыртынан ыстық газбен жылытылады.

Одан ары қарай, тік су құбырлы қазандықтар жасалады, олардың құбыры көкжиекке 90° дейінгі, бұрышпен орналасқан. Материалды ағын қозғалысы (газ бен су), көлденең су құбырлы қазандық жүйесіне ұқсас.

Алғашқы, тік су құбырлы қазандықтардың құрылмасы, тік құбырлы екі немесе төрт барабанды  болған, олардың құбырлы ұштарымен, барабан денесіне тікелей кірмейді, тек, арнаулы ауыр плиталардың тесілген тесігіне кіреді. Бұл, сәтсіз мағынадағы қарапайымдық және құрылмасының мықты еместігі және сондықтан көп кешікпей, барабан қабырғасына құбырдың радиалды кіргізілуін іске асыру үшін, құбырдың ұшын иілдіре, тік су құбырлы қазандыққа толық өтуі болды.

Бұл құрылма тиімді болды, қарапайым, құбырдың термиялық ұзаруын оңай қабылдайды және пайдалануға ыңғайлы.

Бұл жағдайда, қазандықтың жұмыс [[режим]]інде-қабыршық - қаспақсыздығын қамтамасыз етуін, сонымен қатар, су дайындау техникасының дамуы мүмкіндігін туғызады.
[[Сурет:Kazandykagregat.png|thumb|left|300px|'''Экранды су құбырлы қазандық агрегаттардың жүйелі дамуы''' 1 - бу қыздырғыш; 2 - сулы үнемдегіш; 3 - ауа жылытқыш; 4 - жағушы экрандар; 5 - шоғырлы қайнатушы құбырлар; 6 - барабан.]]
Кейіннен, қос барабанды қазандық агрегаттарды, өте дамыған жанғыш [[экран]]ды және сулы үнемдегіштерді шығара бастады да, олардың тиімділігін газбен алмастырып, екіншісін газ жүргізгіш бойынша, шоғырлы қайнатушы құбырлы, үш барабанды қазандық агрегаттарды шығарады. Үш барабандыдан, қос барабандыға көшуінен, қазандық агрегаттардың меншікті метал шығынын, едәуір, кемітуге мүмкіндік туғызды.

Тым жетілген барабанды қазандық агрегаттарда, шоғырлы-қайнатушы құбыр болмайды, ал негізгі бу жасаушы беті, жағушы экран болады. Қазіргі кездегі, шығарылатын орташа және үлкен қуатты барабанды агрегаттарда, осы сүлбе сақталған.

Қазандық агрегаттарды жинақтаудың орындалуы, екі [[шахта]] түрінде, көлденең газ жүргізгішті - қосқыш құрылғымен жалғанған, оны П - түріндегі жинақтау деп аталады.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref>

==Дереккөздер==
<references/>
{{wikify}}

[[Санат:Жылу техникасы]]
[[Санат:Ғылым]]