Шет ел азаматтары бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Шет ел азаматтары''' — [[мемлекет]]тің [[азамат]]тары болып табылмайтын, өзінің мемлекеттің азаматтығына жататынын дәлелдейтін айғақтары жоқ адамдар.

Шет ел азаматтарының және елде азаматтығы жоқ адамдардың мәртебесін айқындайтын негізгі ұстаным ҚР [[Конституция]]сының 12-бабында баянды етілген, осы бапқа сәйкес мұндай адамдар республикада азаматтар үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ ҚР азаматтарымен бірдей міндеттер атқарады. [[Құқық]]тық жағдайда Шет ел азаматтарының Қазақстанда тұрақты немесе уақытша болуына қарай айқындалатын бірқатар айырмашылықтары бар. Шет ел азаматтары қандай жағдайда болғанына қарамастан заң алдында бірдей. Олардың құқықтар мен бостандықтарды пайдалануы Қазақстан Республикасының мүдделеріне, Қазақстан Республикасы азаматтары мен басқа да адамдардың заңды мүдделеріне нұқсан келтірмеуге тиіс. Шет ел азаматтары ҚР Конституциясы мен заңнамасын сақтауға міндетті. ҚР-да тұратын шет ел азаматтары [[Қазақстан]] азаматтарымен ортақ негізде жұмысшы және қызметші ретінде жұмыс істейді немесе өзге де [[еңбек]] қызметімен айналыса алады. Олар демалысқа, денсаулығын сақтауға, жәрдемақыға, зейнетақыға, әлеуметтік қамсыздандырудың басқа да нысандарына, тұрғын жайды пайдалануға, тұрғын үйге, өзге де [[мүлік]]ке, [[білім]] алуға, мәдениет жетістіктерін пайдалануға құқылы. Оларға ұждан бостандығы, жеке басына және [[тұрғын үй]]іне тиіспеушілік кепілдігі берілген, олар ҚР азаматтарымен некеге тұра алады және некені бұза алады. Алайда олар сайланбалы мемл. органдарды сайлай алмайды және оларға сайлана алмайды, жалпыхалықтық дауыс беруге (референдумға) қатыса алмайды. Олар ҚР Қарулы Күштерінде [[әскери қызмет]] атқармайды. Шет ел азаматтарының ҚР аумағында жүріп-тұруына, тұрғылықты жерін таңдауына ұлттық заңнамада және халықар. шарттарға сәйкес белгіленген тәртіппен рұқсат етіледі. Алайда мемл. қауіпсіздікті қамтамасыз ету, [[қоғамдық тәртіп]]ті сақтау мақсатымен бұл аяда шектеу белгіленуі мүмкін. Шет ел азаматтары Қазақстанға ҚР заңнамасына сәйкес келуі және одан кетуі мүмкін. ҚР аумағында қылмыс жасаған, әкімшілік және өзге де құқық бұзушылық жасаған шет ел азаматтары Қазақстан азаматтарымен бірдей жалпы негізде жауапқа тартылады. Шет ел азаматтары туралы заңнаманы бұзушы шет ел азаматтарының елде болу мерзімі қысқартылуы мүмкін. Аталмыш [[ереже]]лершет ел дипломаттары және консулдық өкілдік басшылары мен қызметкерлерінің, сондай-ақ ҚР заңнамасы мен халықаралық шарттарда белгіленген адамдардың дипломатиялық пұрсаттылықтары мен иммунитеттеріне қолданылмайды. ҚР-нда босқындардың мәртебесі арнаулы заңнамамен айқындалған.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 9 том</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Азаматтық құқық]]