Ф. М.Достоевский және Шоқан Уәлиханов бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Ф. М.Достоевский және Шоқан Уәлиханов'''(«Ф . М . Достоевский и Чокан Валиханов»), жазушының мақаласы. Алғаш рет «Дружба народов» журналының 1956 жылғы 3-санында жарияланған. Бұдан кейін Әуезовтің «Мысли разных лет» (1961) жинағында, 5 томдық шығармалар жинағының 5-томында ([[Мәскеу]], 1975), 20 томдық шығармалар жинағының 20-томында (1985) қайталанып басылды. Ф. М. Достоевский 1854 жылдың [[наурыз]] айынан бастап, 1859 жылдың 2 шілдесіне дейін [[Семей]] қаласында тұрды. Ол әуелде 7-[[Сібір]] шебі батальонында қатардағы солдаты боп қызмет етті, кейіннен [[унтер-офицер]] дәрежесіне көтерілді. Жергілікті [[қазақ]] көпесі, Құнанбайдың күйеу баласы Меңлібай Тінібаевтың үйіне қонаққа барып, [[қымыз]] ішіп, аңға шығып жүрген. Семейде Достоевский М. Д. Исаеваға үйленген. «Степанчиково селосы және оның тұрғындары», «Ағайдың түсі» атты шығармаларын осы Семей қаласында жазған. Шоқан Уәлиханов [[Құлжа]], [[Қашқар]] сапарына барып-қайтқан кезінде Семейде ұзақ аялдап, Достоевскиймен етене сырласқан. Мақалада Ә. осы деректерді келтіре отырып. Ф. М. Достоевский мен Ш.Уәлихановтың 1854 жылдан бастап қалыптасқан достық қарым-қатынасын, бір-біріне идеялық тұрғыдан жасаған ықпалын, сол кездегі әлеуметтік-саяси жағдай туралы пікір алысуларын, Достоевскийдің Шоқанға деген ыстық ықыласын жазушының хаттары арқылы кеңінен талдап көрсетеді. Сол кездегі Ресейдің озық ойлы зиялыларының отар елдердегі ұлттық езгіге қарсы болған- дығын жене оның қазақ даласына да Достоевский сияқты ойшыл-күрескерлер арқылы тарағандығын баяндайды. Әуезов орыстың ұлы жазушысы Ф. М. Достоевскийдің өзі көкейкесті ойлары мен толғаныстарын қазақ халқының озық өкілімен бөліскенін сезіну - біз үшін аса зор ілтипат деп жазды. Әуезовтің кезінде жасаған ұсынысы кейіннен жүзеге асты, мақалада көрсетілген Семей қаласындағы екі қабатты шағын үй Ф. М. Достоевскийдің мұражай- үйіне айналды. Алдына Ш. Уәлиханов пен Ф. Достоевскийдің ескерткіші қойылды.<ref>Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8</ref>
==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Тұлғалар]]
[[Санат:Қазақстан әдебиеті]]


{{Stub}}