Тарту күші және үрлеуші құрылғылары бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Түтінді газдар|Түтінді газды]], газ жүргізгішпен қозғалуын қамтамасыздандыру үшін және оны [[атмосфера]]ға алып шығаруда, кейбір қозғалтушы [[күш]] қажет ([[Тарту күші|тартушы]]). Оны, жасау үшін, қазандық [[агрегаттар]]ды тартушы құрылғымен жабдықтайды. Оның табиғи және жасанды түрлерін ажыратады. Табиғи тартуын - сыртқы ауа қалыңдығының [[Тығыздық|тығыздығы]] айырмасы мен қыздырылған түтінді газдардың, түтінді [[құбыр]]да толу есебінен өтеді.

[[Түтін]] шығарғыш құбырдың биіктігін 4 табиғи тарту кезіндегі, мәжбүрсіз жағудағы - оттықтың суммарлы кедергісін 1, [[газ]]ды трактаның 2,3, қазандықтың ΔS есепке ала отырып, таңдайды. Бұл кедергілерді есептеу жолымен, [[формула]]лар бойынша, арнаулы [[әдебиет]]терде келтірілген [[анықтама]]лар арқылы анықтайды.

Жануға қажетті ауаны табиғи түрде тарту кезінде, әдетте, оттықтағы түтін құбырымен тартуын жасау, [[ауа]]ның сиретілу әрекетімен жүреді.
[[Сурет:Tartushy.png|thumb|right|250px|Табиғи тартушының әрекеттік сүлбесі]] 
Қазандық агрегаттардың жұмысы, табиғи тартуымен, жалпы газдар кедергілерімен 10...30 Па өтеді. 30 Па copy шамасын жасаудағы, түтін шығарғыш құбырдың биіктігі 45 м кезінде, түтінді газдың [[температура]]лары 160°С және сыртқы ауанікі 30°С болады. Қазандық қондырғыларда, сулы үнемдегіштің болуы кезінде, ауа жылытқыш және басқа да [[аппарат]]тардың қондырғыдағы газды кедергілері 100...200 Па және одан да жоғарыға жетеді. Мұндай кедергілердің болуынан, табиғи тартуды қолдануға болмайды. Жоғарғы тартушы күшті алу үшін, құбырдың биіктігін ұзарту немесе ұшпалы газдардың температурасын арттыру қажет. Бірақ, қандай да болса, бұл тәсілдердің шегі болады, себебі құбыр биіктігі есепті түрде, оның құны мен мықтылық шектелуіне байланысты болады, ал газдың температурасы - қазандық агрегаттың жылулық үнемділігіне байланысты. Сондықтан, қазіргі кездегі, қазандық [[қондырғы]]лардың көбіне, табиғи тартуымен жабдықтайды да, осыны жасау үшін, екі агрегатты қолданады: үрлеуші желдеткішпен, ауа жолдарындағы кедергілерді жеңу (жел тартқышты тор мен отын қабатын қоса) және арнаулы желдеткішті - түтін сорғыш арқылы, қазандық агрегаттың газ жүргізгішіндегі кедергілерді жеңу үшін қолданады.
  
Түтін сорғыш қазандықтың, жанудағы өнімін сорып және түтіндік құбыр арқылы, [[атмосфера]]ға шығарады. Бірақ, түтіндік құбырдың негізгі мақсаты, табиғи тарту кезіндегі түтінді - газдарды атмосфераның тым жоғарғы қабатына шығаруы арқылы, әсіресе, ондағы түтінді газдар құрамындағы, ұшпалы күлдерін зиянды қоспаларының артық мөлшердегі SO<sub>2</sub> және NO<sub>2</sub>, ауа кеңістігіне тарату жағдайын, жақсарту жасалынады. Осыған байланысты, табиғи тартушы кезіндегі, ең төменгі мүмкінді құбыр биіктігін тексеріп есептейді. Осымен бірге, S және N тотықтарын және күлдерді ([[циклондар]]дағы, сүзгіштердегі) ұстауға арналған, тазалаушы қондырғыларды кеңінен қолданады. S0<sub>2</sub> және N0<sub>2</sub> құрамын кеміту үшін, жағу процессін дұрыс ұйымдастыру арқылы, қатты [[күкірт]]ті отындарды, «қайнаушы» қабатты қолдану арқылы, [[энерготехнология]]лық қондырғыларды жасау мен жандыру процессінің температурасын реттеу және т.б кеңінен таралған.

Түтіндік құбырларды болаттан, [[кірпіш]]тен және темір [[бетон]]ды түрінде жасайды. Табиғи үрлеушіні жасау кезінде, [[желдеткіш]]тердін қажетті мөлшерде, ауаны жеткізуіне есептелінуі тиіс.

Түтін сорғыш және үрлеуші желдеткіштерді, қазандық агрегаттардың толық жүктемесінің, кейбір берумен және тегеурініне, артығымен есептелуі тиіс. Қазандық агрегаттың, әрбір жүктемесінің кемуіндегі тартуы мен үрлеуін реттеу қажет. Бірден бір үнемділік және кең таралған тәсіліне, бағыттаушы аппараттың көмегімен реттеу қажет. Бұл аппаратты, түтін сорғышпен және желдеткіштің сорушы потрубкасына орналастырумен орындалады.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref>

==Дереккөздер==
<references/>
{{wikify}}

[[Санат:Жылу техникасы]]
[[Санат:Ғылым]]