Гот Киелі кітабы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Гот Киелі кітабы''' немесе '''Вульфиланың аудармасы''' — [[Вульфила]]ның мәсіхшілердің [[Киелі кітап|Киелі кітабын]] шығыс германдық [[готтар|гот тайпалары]] сөйлеген [[гот тілі]]не жасаған аудармасы.
== Қолжазбалары ==
Вульфиланың аудармасы [[Жаңа келісім]]нің басым бөлігін және [[Көне келісім]]нің кейбір бөліктерін қамтитын, көбінесе 6-8 ғасырлар арасында Италияда жасалған қолжазбаларда сақталған. Қалған қолжазбалар мыналар: [[Уппсала]]да сақтаулы [[Codex Argenteus]] (яғни «Күміс кодекс»), ''«Codex Ambrosianus A»''-дан ''«Codex Ambrosianus E»''-ге дейін [[Skeireins]] («Скейрейнс») хаттары, ''«Codex Carolinus»''-те [[Римдіктерге арналған хат]], ''«Codex Vaticanus Latinus 5750»''-те [[Skeireins]], ''«Codex Gissensis»''-те Лұқа жазған Ізгі хабардың бөліктері және қалыңдығы 1 мм металл тақташада Жохан жазған Ізгі хабардың кейбір аяттары.

== Пайда болуының тарихи жағдайы ==

Үшінші ғасырда готтар [[Рим империясы]]ның солтүстік-шығыс шекарасында қазіргі заманғы [[Украина]], [[Болгария]] және [[Румыния]] жерлерінде тұрып жатқан болатын. Төртінші ғасырда негізінен епископ [[Вульфила]]ның әрекеттерінің арқасында готтар  жаппай [[мәсіхшілік]]ке өтті. Вульфила [[гот әліпбиі]]н жасап шығарып, [[Киелі кітап]]ты гот тіліне аударды. Сол аударманың кейбір бөілктері біздің заманымызға дейін сақталып, қазір гот тілі бойынша басты дерек көзіне айналып отыр.

[[Гот мәсішілігі]] [[католик]] тәлімінен [[Иса Мәсіх]]тің құдайлық болмысына деген көзқарасына қатысты айырмашылықтары болды. Гот мәсіхшілері Исаны [[Құдай]]дан төмен дәрежеге ие деп қарастырды. Готтар [[Үшбірлік]]ті де қабылдамады.

Бесінші ғасыр кезінде готтар [[Батыс Рим империясы]]н жаулап, Испания, оңтүстік Франция және солтүстік Африкаға дейін жетті. Католик шіркеуі қайтаорнығып, кейін [[ислам]] діні таралғанға дейін гот мәсіхшілігі осы аймақтарда бірнеше ғасыр бойы салтанат құрды.

== Қазіргі замандағы маңызы ==

Вульфиланың аудармасы көне [[шығыс герман тілі]]нде жазылған, қазір сақталып отырған жалғыз ғана құжат. Оның осы тілдерді зерттеудегі маңызы орасан зор.

== [[Аспандағы әкеміз]] мінажатының Вульфиланың Киелі кітабындағы аудармасы ==

:''atta unsar þu ïn himina''
:''weihnai namo þein''
:''qimai þiudi nassus þeins''
:''wairþai wilja þeins''
:''swe ïn himina jah ana airþai''
:''hlaif unsarana þana sin teinan gif uns himma daga''
:''jah aflet uns þatei skulans sijai ma''
:''swaswe jah weis afletam þai skulam unsaraim''
:''jah ni brig gais uns ïn fraistubnjai''
:''ak lau sei uns af þamma ubilin''
:''unte þeina ïst þiudangardi''
:''jah mahs jah wulþus ïn aiwins''
:''amen''

== Сыртқы сілтемелер ==
* [http://www.wulfila.be/gothic/browse/ Вульфиланың аудармасының толық мәтіні]
* [http://www.gotica.de Кішірек гот үзінділері]


{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Киелі кітап аудармалары]]
[[Санат:Көне христиандық мәтіндер]]
[[Санат:Христиандық]]