Атмосфералық жауын-шашын бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:MeanMonthlyP.gif|right|400px|Орташа айлық жауын-шашын|right]]
'''Атмосфералық жауын-шашын''' — [[ауа райы]] мен [[климат]] элементтерінің бірі; жер (немесе су) бетіне [[бұлт]]тан жауатын не оның бетіне су буының қойылуы салдарынан тікелей ауадан бөлініп шығатын қатты немесе сұйық күйіндегі су. Бұлттардан жауатын атмосфералық [[жауын-шашын]]ның ішінде мыналарды айырады: [[қар]]лы [[жаңбыр]], соқта қар, [[жаңбыр]], түйіршік қар, қиыршық қар, қиыршық [[мұз]], бұршаң тағы басқалар. Жер беті мен нәрселерге ауадан бөлініп түсетін атмосфералық жауын-шашынның мынадай түрлері болады: [[шық]], [[қырау]], [[қылау]], [[көкмұз]] (ожеледь). Бұлттардан бөлініп шыгатын атмосфералық жауын-шашын негізгі үш топқа бөлінеді: аң [[жауын]], [[нөсер]], [[сірікпе]]. Нөсер күйінде жауатын атмосфералық жауын-шашынның алдында нажағай ойнайды. Атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жауған су қабатының қалыңдығын көрсететін миллиметрмен өлшенеді. Атмосфералық жауын-шашын жер бетіне біркелкі жаумайды. Ол атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде белгілі бір жердің алатын географиялық орнына, [[теңіз]]дің жақындығына немесе қашықтығына, [[рельеф]]ке (таулар өздерінің жел жақ беткейлерінде ылғалды көбірек ұстап қалады) байланысты. Жер шарында жауын-шашын ең көп жауатын жер Үндістандағы Черрапунджи деген жер; мұнда 12 600 лшге дейін жаңбыр жауады, Сахара тағы басқалар. шөлдерде бірнеше жыл ішінде жаңбыр тіпті жаумайтын да кездер болады.<br />
Қазақстанда А. ж.-ш-ның ең көп жауатын өңірі – Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады.<ref>*[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref>

== Дереккөздер ==
* Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алматы, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
<references/>

[[Санат:Атмосфера]]
[[Санат:Метеорология]]