Абайдың өмірі мен шығармашылығы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''«Абайдың өмірі мен шығармашылығы»''', [[Әуезов Мұхтар Омарханұлы|Әуезовтің]] мақаласы. [[1945]] жылы ұлы ақынның 100 жылдық мерейтойына байланысты [[Қазақстан жазушылар одағы]]ның арнайы пленумында жасаған баяндамасы. Әуезовтің «''Абайтану дәрістерінің дерек көздері''» жинағында орысша нұсқасымен қоса жарық көрді. Баяндамашы:
{{Start citation }}
«Өсер ұрпақ, келер дәурен, туар тарих қауымына ақын арнап кеткен мұңды, сырлы бір сәлем, наз сәлем осы еді» 
{{End citation}}
деп бастап, Абайдың өміріне, туып-өскен ортасына шолу жасай келіп, ақынның бітім-кескінін, тарихтық тұлғасын танытатын ерекше қасиеттеріне тоқталған.

*Бірінші ерекшелігі - әкенің ұлы болмай, халықтың ұлы болып, адамгершілік, гуманистік жолды таңдады. Мұны ісінде де, өлеңдерінде де ақтап шығуды арман етті. 
*Екінші ерекшелігі - ел билеген жуандардан іргесін аулақ салып, бірден халықты, соның мұңын тапты, жоғын берер жаңалықты іздеді, сондай үлгіні өнерлі елден, орыс халқынан іздеді, тапты. Оған туған халқының қолын жеткізуді мақсат тұтты. 
*Үшінші ерекшелігі - биік ақындығын әлеуметтік тартысқа, тарих құралына айналдырды. Соқыр надандықты табандап ұрып, тура нұсқап, көзіне шұқып, жермен-жексен етіп, батыл шабуыл жасады. Қазақтың қоғамдық тарихында, әдебиет дуниесінде осындай ерекше жан бурын-соңды болған жоқ.
*Төртінші ерекшелігі - өзі үшін, елі үшін іздегенін тапты, тапқанын, тудырғанын ұстаздыққа жұмсады, өсер ақынды тәрбиеледі, жаңа әдебиеттің, классикалық әдебиеттің негізін қалады, сөйтіп әдебиетке басшы, халыққа қамқор қайраткер болды. 
<br>
Ұзақ жылдар бойы асыл ойдың үздіксіз жемісі болған ақын мұрасы - Қазақ халқының көп ғасырлық қасиетін бойына жиған, ерекше бір қазынасы сияқты деп, дана Абайдың рухани мұрасының үш үлкен түп-төркіні барын атап көрсетеді. 
*Алғашқысы - қазақ халқының ғасырлар бойы жинаған ауызша әдебиет қоры. Абай осы қордан көп нәр алып, өз өлеңін көркейтті. 
*Екінші - араб, парсы, түркі тіліндегі Шығыстың классикалық көркем поэзиясынан сусындады. 
*Үшінші - үлкен нәр, мол азық алған зор саласы - орыс халқының мәдениеті, сол арқылы қолы жеткен Еуропа мәдениеті. Әуезов бұдан соң Абайдың бұл үш қазынаға еліктеп бармай, оларды ой елегінен өткізіп, қорытып пайдаланды дейді. Кезінде А. [[Пушкин Александр Сергеевич|Пушкин]] ескі антик әдебиетінен, орта ғасыр мәдениетінен, Батыс әдебиетінен үлгі алған еді, ендеше Пушкин де, Абай да өз елінің әрі ұлттық, әрі халықтық ақындары болды деп ой қорытады зерттеуші.<ref>Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8</ref>
==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Абай Құнанбайұлы]]


{{Stub}}