Вирусты гепатит Д бетінің бастапқы мәтінін қарау

Вирусты гепатит Д (ВГД) – РНК-геномды дельтавирустармен шақырылатын, парентральды жолмен тарайтын, бауырды зақымдайтын, көбінесе қолайсыз аяқталатын жедел немесе созылмалы вирусты инфекция.
==Этиологиясы==
Қоздырғышы Deltavrrus [[тұқымдас]]ының [[РНҚ]]-геномды [[вирус]]ы: сфера тәрізді, бір жіпті сақина тәрізді РНК-сы бар, спецификалық антиген (HD-an) және сыртқы қабықшасы бар, сыртқы ортаға төзімді болып келеді. 
==Эпидемиологиясы==
Ауру көзі-ауру адам немесе тасымалдаушы. Тарау жолдары: парентральды, вертикальды (трансплацентарлы) болып табылады. 
Ауруға бейім топтары: гемофимиямен ауыратындар, [[қан]]мен жұмыс істейтін [[медицина]] қызметкерлері, [[нашақор]]лар саналады. Ауырғаннан кейінгі иммунитет тұрақты, ұзақ иммунитет қалыптасады.
==Патогенезі==
Вирус қан арқылы бауыр гепатоциттеріне жетеді. Мұнда оның репликациясы өтеді → вирус гепатоциттерге тікелей цитопатогендік әсер етеді → HDV пен HBV бірге түскенде коинфекция дамиды  → HDV қабаттасқанда суперинфекция дамиды   → нәтижесінде жедел вирусты гепатит Д дамиды   → некроздық өзгерістер немесе цирроздық өзгерістер қалыптасу тән
==Патологиялық анатомиясы==
*жедел түрінде бауырда айқын некроздану байқалады
*созылмалы түрінде бауырды белсенді қабыну өзгерістерімен қатар циррозды белгілер байқалады
==Клиникалық көрінісі==
ВГД-ның 2 түрі белгілі:
#коинфекция-жедел аралас гепатит
#суперинфекция- созылмалы В-инфекция үстінен жедел Д гепатит
ВГД-да мынандай клиникалық жіктелу қолданылады:
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" align="center"
! Түрі
! Ауырлығы
! Ағымы
|- 
|
*Клиникалық көрінісімен:
**сарғаю
**фулминантты
**сарғаюсыз
*Клиникалық көрініссіз:
**субклиникалық
**вирус тасымалдаушы
| жеңіл (10%)
орташа (45%)
ауыр (25%)
| Жедел
Созылмалы 
|}


[[Сурет:PDB_1a92_EBI.jpg|thumb|200px|frame|ВГД қоздырғышының дельта-антигені]]
Сарғаю алды кезең.  Ұзақтығы орташа 5 күн. Бұл кезде байқалады: астеновегетативтік синдром, артралгия, кейде интоксикациялық синдром, диспепсиялық бұзылыстар, гепаталгия

Суперинфекция Hb sAd тасымалдаушылықта қалыптасса, жедел вирусты Д гепаттиті дамиды:
*қысқа инкубациялық мерзім (3-4 апта)
*қысқа продромальды (сарғаю алды) кезең
*жедел басталуы (жоғары температура, артралгия, гепаталгия, экзантема т .б.).
*сарғаю кезеңінде интоксикация синдромы айқын өршиді
*бауыр мен [[көкбауыр]] ұлғаяды
*кейбіреуінде ісіну- асциттік синдромы дамиды
*өту бағыты-толқын тәрізді
===Асқынулары===
[[Бауыр]]дың  клеткалық жедел жетіспеушілігі (БКЖ І,ІІ дәрежесі-прекома, БКЖ ІІІ, ІУ дәрежесі-кома).
==Диагностикасы==
*клиникалық белгілер
*лабораториялық зерттеулер
*иммунологиялық сынамалар
*анти ВГД, анти ВГД-zdM-ды анықтау)
*спецификалық емес (биохимиялық)
*трансаминозалар, билирубин т.б.
==Дифференциальдық диагностикасы==
*жедел [[вирусты гепатит  В]]
*созылмалы BVB-ң өршу кезеңімен
*өт жолдарының ауруларымен
==Емі==
*госпитализация
*күн тәртібі – төсектік режим
*диета №5 дастархан
*патогенетикалық ем
*симптоматикалық ем
*этиотропты ем
==Ауру соңы==
*коинфекцияда:
*сауығу (75%)
*летальды (25%)
*созылмалы гепатит
*бауыр циррозы қалыптасады (сирек)
*суперинфекцияда:
*сауығу (сирек)
*летальды
*созылмалы гепатит, бауыр циррозы қалыптасу (70%)
==Шығару ережелері==
*клиникалық сауығу
*биохимиялық көрсеткіштердің қалыптасуы

==Алдын алуы==
*парентральды тарау жолдарына қарсы профилактикалық шаралар
*В гепатитке қарсы жасалатын вакцина.

[[Санат:Жұқпалы аурулар]]

== Тағы қараңыз ==
[[Вирусты гепатит А]]

[[Вирусты гепатит В]]
==Әдебиеттер==
*Семенов С. И. Кривошпакин В. Г. Саввин Р. Г. Индеева Л. Д., Павлов Н. Н. Хронические вирусные гепатиты B, C, D в условиях Крайнего севера. Якутск, Триада, 2003. — 120 с.
*Микробиология. В.Д.Тимаков,В.С.Левашев,Л.Б.Борисов.

*Микробиология7 Вербина Н. М., Каптерёва Ю. В.

*“Жұқпалы аурулар” А.Қ. Дүйсенова