Facebook бетінің бастапқы мәтінін қарау

{{Сайт
 |атауы       = Facebook, Inc.
 |логотипі        = Facebook.svg
 |URL            = {{URL|https://www.facebook.com}}, {{URL|http://fb.com}}, fb.me
 |скриншоты       = Facebook.png
 |скриншот ені    = 270px
 |тақырыбы        = Facebook сайтының басты беті
 |саудалық   = иә
 |түрі            = әлеуметтік желі
 |ұраны            = ''Your potential. Our passion.'' (Сiздiң потенциалыңыз. Бiздiң құштарлық.)
 |тіркелу    = міндетті
 |тілдері          = көп тілді
 |кірушілер саны   = 1,11 миллиард (2013 наурыз)
 |орналасқан жері   = {{USA}}: [[Пало-Альто]],  [[Калифорния|Калифорния штаты]]
 |иесі       = [[Марк Цукерберг]]&nbsp;— [[бас директор]] ([[CEO]]) <br/>[[Шерил Сэндберг]]&nbsp;— атқарушы директоры (COO) <br/>Дэвид Эберсман&nbsp;— [[қаржы директоры]] (CFO)
 |авторы          = [[Марк Цукерберг]], [[Эдуардо Саверин]], [[Дастин Московиц]], [[Крис Хьюз]]
 |құрылған уақыты = 2004
 |жабылды         = 
 |қазіргі статусы = белсенді
 |айналымы         = {{өсім}} $5,0 млрд (2011) 
 |таза табысы = {{өсім}} $1,0 млрд (2011) 
 |телефоны        = 
}}
'''Facebook''' ({{IPA|[ˈfeɪsˌbʊk]}}, {{lang-kk|Фейсбук}}) — әлемдегі ең ірі әрі ең танымал [[әлеуметтік желі]].

[[2004]] жылы [[Марк Цукерберг]] өзінің серіктестері [[Эдуардо Саверин]], [[Дастин Московиц]] және [[Крис Хьюз]]бен біріге отырып Facebook-тың негізін қалаған<ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/help/parents|title=Information For Parents and Educators|accessdate=2011-11-22}}</ref>. [[Марк Цукерберг]] 23 жасында өзінің сайтының арқасында әлемдегі ең жас [[миллиард]]ер болды<ref name="Growth">{{Cite news |accessdate =желтоқсан 19, 2008 |url=http://venturebeat.com/2008/12/18/2008-growth-puts-facebook-in-better-position-to-make-money/ |title=2008 Growth Puts Facebook In Better Position to Make Money |work=VentureBeat |location =San Francisco |date=желтоқсан 18, 2008 |author=Eldon, Eric}}</ref>.

Сайттың алғашқы аты TheFacebook деп аталды және ол тек [[Гарвард университетi]]нiң студенттерiне ғана қол жетімді болды, кейінірек [[Бостон университеті]]нің [[студент]]теріне де жол ашылды, ал содан соң [[.edu]] доменіндегі электрондық мекенжайы бар [[АҚШ]]-тың кез келген оқу орнындағы студенттер де тіркеле алатын болды<ref name="latimesblogs.latimes.com">{{Cite news| url=http://latimesblogs.latimes.com/technology/2011/09/facebook-f8-media-features.html | work=[[LA Times]] | title=Facebook F8: Redesigning and hitting 800 million users | date=September 22, 2011 | accessdate= September 24, 2011}}</ref>. 2006 жылдың қыркүйек айынан бастап 13 жастан асқан электрондық поштасы бар ғаламтор пайдаланушыларына қол жетімді болды<ref name="latimesblogs.latimes.com">{{Cite news| url=http://latimesblogs.latimes.com/technology/2011/09/facebook-f8-media-features.html | work=[[LA Times]] | title=Facebook F8: Redesigning and hitting 800 million users | date=September 22, 2011 | accessdate= September 24, 2011}}</ref>. 2013 жылдың наурыз айындағы мәлімет бойынша Facebook-ты пайдаланушылар саны 1,11 миллиардты құрайды, олардың көбісі мобильді құрылғыдардың көмегімен кіреді. Facebook-тың 2009 жылғы қаржы айналымы 700 млн АҚШ доллларын құрады<ref>{{cite web |author=Андрей Колесов| datepublished =01.11.2007|url=http://www.pcweek.ru/themes/detail.php?ID=103732| title = 23 жаста миллиардер? ИТ бұл мүмкін!| publisher =PC Week| accessdate= 2009-06-13| lang= ru}}</ref>.

==Функциялары==
''Facebook-те'' өзің туралы [[фото]]суреттер мен мәліметтері бар профиль жасауға, достар шақыруға, хат алмасуға, өз мәртебеңді (статусыңды) өзгертуге, өзіңнің және бөгде адамдардың «қабырғаларына» хабарлама жазып кетуге, фотосуреттер мен бейнежазбаларды жүктеуге, қауымдастықтар құруға (мүдделер бойынша бiрлестiк) мүмкiндiк бередi<ref>{{Cite news |url=http://www.businessinsider.com/how-facebook-was-founded-2010-3#we-can-talk-about-that-after-i-get-all-the-basic-functionality-up-tomorrow-night-1 |title=At Last&nbsp;– The Full Story Of How Facebook Was Founded |work=Business Insider |first=Nicholas |last=Carlson |date=March 5, 2010}}</ref>.

[[2007 жылы]] ''Facebook'' [[бағдарлама]]шыларға қосымшалар ([[ойын]]дар, [[музыка]]ны айырбастау құралдары, фотосуреттермен және тағы басқалар) құрып және бұдан табыс табуды ұсынады. Бұл мүмкiндiктің арқасында сайттың қатысушылары көбейеді<ref>{{cite news |url=http://news.consumerreports.org/electronics/2011/05/five-million-facebook-users-are-10-or-younger.html |title=Five million Facebook users are 10 or younger |work= ConsumerReports.org |date=мамыр 10, 2011 |accessdate =мамыр 15, 2011}}</ref>.
''Facebook'' қолданушыларына өзара әрекеттесе алатын функциялардың жиынтығын ұсынады. Арасындағы өте әйгiлiлері - виртуалды ымдау, [[фотоальбом]]дар және таныс қолданушылардың хабарлама тастап кете алатын «қабырға».
Қолданушы өз парақшасында жариялалған ақпаратқа қол жеткiзу деңгейін бақылай алады<ref>{{cite web
|author=
|authorlink=
|datepublished=27 мамыр 2007 ж.
|url=http://developers.facebook.com/blog/post/21
|title=Facebook Platform Launches
|format=
|work=
|publisher=Facebook Developers
|accessdate=2010-05-05
|lang=en
|description=
}}</ref>.

==Тарихы==
[[Сурет:MarkZuckerberg.jpg|thumb|250px|Facebook-тың негізін қалаушы - [[Марк Цукерберг]].]]
[[Сурет:Dustin Moskovitz.jpg|left|140px|thumb|Дастин Московиц]]
[[Сурет:Sean Parker.jpg|140px|thumb|left|Шон Паркер]]
[[Сурет:Cameron Winklevoss at the 2008 Beijing Olympics - 20080817.jpg|left|140px|thumb|Камерон Винклевос]]
[[Сурет:Chris Hughes.jpg|left|140px|thumb|Крис Хьюз]]
{{main|Facebook тарихы}}
Екiншi курс [[студент]]і [[Марк Цукерберг]] [[2003 жыл]]дың [[28 қазан]]ында жұптасып орналастырылған фотосуреттерiнде екi адамның тартымдысын әрі сұлуын таңдауға қолданатын [[Facemash]] [[интернет]]-[[сайт]]ы жасады<ref name=Kazeniac>{{Cite news |author=Kazeniac, Andy |title=Social Networks: Facebook Takes Over Top Spot, Twitter Climbs |url=http://blog.compete.com/2009/02/09/facebook-myspace-twitter-social-network/ |date=ақпан 9, 2009 |work =Compete Pulse blog |accessdate=ақпан 17, 2009}}</ref>.

Бұған қол жеткізу үшiн Цукерберг Гарвард университетiнiң [[компьютер]] желiсiнiң қорғалатын бөлiмдерiн бұзды және жеке фото бөлінділерді көшiрiп алды. Гарвард сол кезде (фотосуреттерi бар тiзбе және негiзгi мәлiметпен) студенттiк альбомы болмады. <span style="color: #3b5998;">'''Facemash'''</span> ағымдағы екi сағат ішінде 450 кірулер және 22 000 фото-көрулерді жүзеге асырды<ref>{{Cite news |author=Geier, Thom |coauthors=Jensen, Jeff; Jordan, Tina; Lyons, Margaret; Markovitz, Adam; ''et al.'' |date=желтоқсан 11, 2009 |title=THE 100 Greatest Movies, TV Shows, Albums, Books, Characters, Scenes, Episodes, Songs, Dresses, Music Videos, and Trends that entertained us over the 10 Years |work=Entertainment Weekly | location = New York |issue=(1079/1080):74–84}}</ref>.

[[Сайт]] жылдам жайылып өстi, бiрақ Гарвард [[әкiмшi]]лiгi сайтты бiрнеше күнге жауып тастады. Цукерберг әкiмшiлiк қауiпсiздiктi, авторлық құқықты, жеке өмiрдің дербестiгiн бұзғаны үшін айыпталды; жазамен ол қуылу керекті. Ақыр соңында айыптаулар сыдырылды. Цукерберг бастапқы жобаға түйлiктi<ref>{{cite web |url=http://www.quantcast.com/facebook.com |title=facebook.com&nbsp;– Quantcast Audience Profile |publisher=Quantcast.com |date=сәуір 29, 2011 |accessdate=мамыр 15, 2011}}</ref>.

Келесi [[семестр]], [[2004 жыл]]дың қаңтарында, Цукерберг жаңа [[веб-сайт]] үшiн [[код]] жаза бастады. 2004 жылдың [[4 ақпан]]ында Цукерберг [http://thefacebook.com thefacebook.com] мекенжайы бойынша <span style="color: #3b5998;">'''TheFacebookты'''</span> iске қосты<ref>{{Cite news |first= Roy | last= Wells |work= Social Media Today |url=http://www.socialmediatoday.com/roywells1/158020/416-us-population-has-facebook-account |title=41.6% of the U.S. Population has a Facebook account |date=тамыз 8, 2010 |accessdate=January 6, 2011}}</ref>.

[[Марк Цукерберг]] өз идеясының атауын ''Facebook'' деп қоюы, жоғары сыныптардағы оқу жылдарына байналанысты болды. Оның оқыған аса танымал [[Phillips Exeter Academy]] оқу орнында, жаңадан келіп түскен студенттерге курстастарының фотосуреттері, мекен-жайылары мен телефон нөмерлері жазылған анықтама берілген. Анықтаманың негізгі атауы «The Photo Address Book» болды, бiрақ барлық студенттер оны жай ғана «The Facebook» деп атады<ref name="fastcompany.com">[http://www.fastcompany.com/magazine/115/open_features-hacker-dropout-ceo.html "Facebook’s Mark Zuckerberg: Hacker. Dropout. CEO. "]</ref>.

Сайттың iске қосуынан кейiн алты күн өткен соң, Гарвард уиверситетінің жоғары курсының үш студенттері – Камерон Уинклвосс, Тайлер Уинклвосс және Дивья Нарендра - Цукербергке алдандырып тығырыққа кіргізгені үшін,  HarvardConnection.com әлеуметтiк желiсiн жасауға көмектесетін сияқты болып алдағаны үшін, оның орынына олардың идеясын қолдана отырып бәсекелесетін өнімді құрғаны үшін айыптады. Олар Harvard Crimson университеттiк газетiне шағым түсіргеннен кейін тергеу басталды. Артынан сотқа Цукербергке қарсы шағым түсірген.

[[Әлеуметтiк желi]]дегi мүшелiктер Гарвард [[колледж]]iнiң [[студент]]терiмен ғана шектелдi, және онда бiр ай iшiнде гарвардтың студенттерiнiң жартысынан көбі тiркелдi. Содан кейін сайттың өркендеуіне көмектесу үшін Цукербергке Эдуардо Саверин ([[қаржы]] [[директор]]ы), Дастин Московиц (бағдарламашы), Эндрю Мак-Коллум (суретші) және де Крис Хьюз қосылды. 2004 жылының [[наурыз]]ында Facebookтың аумағын Стэнфордқа, Колумбия университетiне және Йеляге дейiн кеңейiткен. Соңыра басқа университеттерде, Бостон университетi, Нью-Йорк университеті, Массачусетс технологиялық институты, содан соң Канада және АҚШ университеттерiнiң көпшiлiгiнде ашылды<ref name="Hoffman, Claire">{{cite web|accessdate=2009-02-05|url=http://www.rollingstone.com/news/story/21129674/the_battle_for_facebook/|title=The Battle for Facebook|publisher=Rolling Stone|date=2008-06-28|author=Hoffman, Claire|archiveurl = http://web.archive.org/web/20080703220456/http://www.rollingstone.com/news/story/21129674/the_battle_for_facebook/ |archivedate = шілде 3, 2008|deadurl=yes}}</ref>. 2004 жылдың 4 ақпаны күні [[Марк Цукерберг|Цукерберг]] TheFacebook-ті мына мекен-жай бойынша іске қосты [http://thefacebook.com thefacebook.com]<ref name="skepticism">{{cite news|accessdate=2008-04-30|url=http://online.wsj.com/article/SB118539991204578084.html?mod=googlenews_wsj|title=Judge Expresses Skepticism About Facebook Lawsuit |work=[[The Wall Street Journal]]|date=2007-07-25|author=Seward, Zachary M. }}</ref>.

The Facebook [[компания]]сы [[2004 жыл]]дың маусымында Пало-Альтоға (Калифорния) көшті. Сол жылы өзінің алғашқы инвестициясын алды. Компания 2005 жылға $ 200 000 АҚШ долларына facebook.com домен атының сатып алуынан кейiн өзінің  ''The'' артикльін  алып тастады.
2006 жылдың 26 қыркүйегiнен бастап электрондық поштасы бар интернеттiң 13 жастан асқан әрбiр қолданушысы үшiн тіркелуге мүмкіндік ашылды<ref name="autogenerated2007">{{Cite news |author=Locke, Laura |url= http://www.time.com/time/business/article/0,8599,1644040,00.html |title= The Future of Facebook |newspaper =Time |location =New York |date= шілде 17, 2007 |accessdate= November 13, 2009}}</ref>.

[[2007 жылы]]ның [[24 қазан]]ында [[Microsoft]]тiң $ 240 миллион долларға ''Facebookтың'' 1, 6 % акцияларының алғаны туралы жариялады, ал компания 15 миллиард  долларларға бағаланды. Microsoft ''Facebookке'' халықаралық хабарландыруларды орналастыруға рұқсат алды. Facebook 2008 жылдың қазанында Дублинде өзінің халықаралық штаб-пәтерiнiң ашылуы туралы жариялады. 2009 жылдың қыркүйегiнде пайда табысы туралы тұңғыш рет жариялаған<ref name="fastcompany.com">{{cite news |author= McGirt, Ellen |url= http://www.fastcompany.com/magazine/115/open_features-hacker-dropout-ceo.html |title= Facebook's Mark Zuckerberg: Hacker. Dropout. CEO |work= Fast Company |location =New York |date=мамыр 1, 2007 |accessdate= November 5, 2009}}</ref><ref name="autogenerated2007"/>. 2010 жылдың қарашасында SecondMarket Inc мәліметтері бойынша компанияның құны $ 41 миллиард АҚШ долларын құрады. Сайып келгенде, ''Facebook'' [[АҚШ]]-тағы [[интернет]]-[[компания]]лардың арасында үшiншi ([[Google]] және [[Amazon]]нан кейiн)  орынға болды болды. 2011 жылдың 2-шi қаңтарында [[The New York Times]] газетінің мәліметі бойынша Facebookтың құны 50 миллиард АҚШ долларына жеттi. Осыған сәйкес мәлiметпен 2012 жылға компаниясының IPO  өткiзуiн жоспарланады<ref name="facemash survives">{{cite web|accessdate=2009-02-05|url=http://www.thecrimson.com/article.aspx?ref=350143|title=Facemash Creator Survives Ad Board |publisher=[[The Harvard Crimson]]|date=2003-11-19|author=Kaplan, Katherine}}</ref>.

[[2009]] жылдан кейiн ''Facebook'' трафигі қарқынды өсті. 2010 жылдың 13 наурызында Facebookтың Googleге қарағанда қатысушылары көптеп болды. Сонымен бiрге ''Facebook'' сегiз жеке нарықтарында - [[Филиппин]], [[Австралия]], [[Индонезия]], [[Малайзия]], [[Сингапур]], [[Жаңа Зеландия]], [[Гонконг]] және [[Вьетнам]]дағы  жетекші әлеуметтiк желi болды, осы уақытта басқа [[бренд]]тер тек қана жеке [[нарық]]тарда озып келе жатқан, олар [[Үндістан]]дағы [[Google]] Orkut, [[Жапония]]дағы Mixi.jp, [[Оңтүстік Корея]]дағы CyWorld, Yahoo-дың [[Тайван]]дағы өнімі Wretch.cc<ref name="facemash survives">{{cite news |accessdate=ақпан 5, 2009 |url=http://www.thecrimson.com/article.aspx?ref=350143 |title= Facemash Creator Survives Ad Board |work=The Harvard Crimson |location =Cambridge, MA |date=November 19, 2003 |author=Kaplan, Katherine}}</ref>.

[[2011]] жылдың [[наурыз]] айында мынадай хабар тараған: ''Facebook'' әр түрлі себептермен күніне сайттан жуықтағанда 20 000 профиль өшіреді екен. Олар әр түрлі бұзақылықтар, соның ішінде спам тарату, контенттен бас тарту, кәмелет жасқа толмағандардың қолданылуы және т.б<ref>{{Cite news |title=Facebook deletes 20,000 underage profiles daily |url=http://ibnlive.in.com/news/facebook-deletes-20000-underage-profiles-daily/146972-11.html| date = March 24, 2011 | accessdate= March 24, 2011 | work=IBN Live | agency=Press Trust of India | location = Noida, Uttar Pradesh}}</ref>.

[[2011]] жылдың басында өзінің жаңа штаб-пәтері, бұрынғы кампус Sun Microsystems Менло-Парк қаласы, [[Калифорния штаты]]на көшу туралы хабарлаған<ref>Parr, Ben (ақпан 7, 2011). "[http://mashable.com/2011/02/07/facebook-menlo-park-pics/ These Are Facebook's New Offices &#91;PHOTOS&#93;]." ''[[Mashable]]'' (New York). Retrieved сәуір 6, 2011.</ref><ref>Brundage, Sandy (ақпан 8, 2011). [http://www.almanacnews.com/news/show_story.php?id=8270 "Facebook moving headquarters to Menlo Park: Social-networking giant to move into former Sun/Oracle campus"]. ''The Almanac'' (Menlo Park, CA).</ref>.

==Қазақстандағы жағдайы==
[[Сурет:Country-kz-age-ratio.png|thumb|250px|Facebook-тің Қазақстандағы қолданушыларының жас айырмалығына диаграмма<ref name="socialbakers.com">http://www.socialbakers.com/facebook-statistics/kazakhstan</ref>.]]
[[Сурет:Country-kz-gender-ratio.png|thumb|250px|Facebook-тің Қазақстандағы қолданушыларының еркектер мен әйелдердің үлесі<ref name="socialbakers.com"/>.]]
Қазіргі таңда, Facebook-тің [[қазақ тілі|қазақ тілді]] толық нұсқасы әзірше жоқ. Бірақ Facebook интерфейсін қазақ тіліне аударуға атсалысуға мүмкіндік берілген. Аудармашылар қазақ тілді нұсқасын пайдалана алады.

2011 жылдың қараша айына дейінгі көрсеткіш бойынша, '''SocialBakers''' атты ''facebook'' әлеуметтік желісіне сараптама жасайтын ұйымның хабарлауынша (http://www.socialbakers.com/facebook-statistics/kazakhstan {{ref-en}}) Қазақстан facebook әлеуметтік желісін қолданатын елдердің ішінде 100 орынға көтерілді. Соңғы мәліметтер бойынша Қазақстанда 340 660 адам аталған әлеуметтік желінің қызметін қолданады<ref name="socialbakers.com"/><ref>[http://www.aorda.kz/?p=13725 Қазақстан Facebook бойынша100 орынға көтерілді]</ref>.

[[2011 жыл]]дың 6 айында 51 480 [[қазақстан]]дық facebook әлеуметтік желісіне қосылған. Әлеуметтік желіні Қазақстанда еркектерге (47%) қарағанда әйелдер (53%) көбірек қолданады.

Қазіргі кезде ''Facebook-ке'' тіркелгенде басқа әлеуметтік желілерден достарыңды шақыру қызметі қосылған. Осы қызмет ''Facebook-те'' қазақстандық [[интернет]] қолданушылар көбеюіне септесіп отыр. [[Қазақстан]]да 18-24 жас аралығындағы азаматтар ''facebook'' желісін қолданатындардың ең үлкен тобын құрайды. [[Қазақстан]] [[Орталық Азия елдері]] ішінде бірінші орынды алып отыр. Соңғы айларда ''facebook'' қолданушылар санының көбеюін [[Mail.Ru]] акцияларының [[Лондон]] [[Қор биржасы]]нда сатылуымен байланыстырушылар бар. ''Facebook'' иелері [[ресей]]лік ақпараттық-ойын сауықтық порталдың минориталды [[акция]]сын сатып алған<ref>http://www.kerekinfo.kz/blog/urimtal/910.html Қазақстан Facebook қолданушылары бойынша 213 елдің ішінде 103-орында</ref>.

==Хронология==
===2009 жыл===
[[13 маусым]]нан бастап қолданушыларға өз парақшаларының қалаған мекен-жайын алу (<code>[http://www.facebook.com/facebook http://www.facebook.com/facebook]</code>) мүмкіндігіне ие болды (<code>[http://www.facebook.com/profile.php?id=20531316728 http://www.facebook.com/profile.php?id=20531316728]</code><ref>{{cite web |accessdate=маусым 13, 2009 |url= http://blog.facebook.com/blog.php?post=90316352130 |title=Coming Soon: Facebook Usernames |author=DiPersia, Blaise |date=маусым 9, 2009 |publisher=The Facebook Blog}}</ref>).

===2010 жыл===
[[30 қыркүйек]]те [[компания]] әлеуметтiк желiсiнде жоспарланатын [[Skype]] [[интернет]]-[[телефония]] қызметімен келiсiмге қол қойды.

[[7 қазан]]да топтардың жаңадан жасалған интерфейсi ұсынылған. Интерфейс әзірлеушілер жаңа туындыны адамдар арасында жылдам әрі қауіпсіз түрде мәлімет алмасуына мүмкіндік береді деп күтілуде. Жаңа топтардың ерекшелiктерi: құжаттарды бірлескен түрде өңдеуге, топтық чатқа, электрондық пошта арқылы хабарлама жариялауға мүмкіндік береді.

[[15 қараша]]ның [[16 қараша]]ға қараған түні ''Facebook'' басшысы [[Марк Цукерберг]] меншiктi пошталық қызметтiң iске қосуы туралы презентация барысында ресми жариялады<ref>[http://old.ibusiness.ru/products/576720/ Facebook басты беті және оның жаңа поштасы]</ref>.

===2011 жыл===
[[201]]1 жылдың 16 қаңтарында «[[Алтын глобус]]» кинопремиясын 86-інші салтанатты рәсімінде 2010 жылдың «Үздік фильмі» атағын иеленді, бұл драматуралық жанрдағы көрініс [[Дэвид Финчера]]ның «[[Әлеуметтік желі (фильм)|Әлеуметтiк желi]]» фильмі. ''«Әлеуметтiк желi»'' - ''Facebookтiң'' жасалу тарихы туралы фильм<ref>{{cite web|accessdate=маусым 13, 2009 |url=http://www.facebook.com/privacy/?view=search |title=Search Privacy |publisher=Facebook}}</ref>.

[[6 шiлде]] күнгі презентацияда [[Марк Цукерберг]] [[Skype]] платформасындағы бейнечаттың iске қосылғаны туралы жариялады<ref>[http://archive.is/20120713174217/operativno.com/archives/6001 Лос-Анджелесте «[[Алтын глобус]]» кинопремиясынвң лауреаттарын мадақтады]</ref>.

==Компания==
[[Сурет:160californiaavelobby.jpg|thumb|right|250px|[[Пало-Альто]]дағы штаб-пәтері]]
[[Сурет:Facebook log in.png‎|right|thumb|250px|Facebook-тың басты беті, әрі сол жерден тіркелуге болады.]]
[[Сурет:Facebook popularity.PNG|thumb|250px|Facebook танымалдылығы. Facebook-тің 2004 жылғы 1 милион қолданушылары 2011 жылы 750 милионға жетті.]][[Сурет:Facebook users by age.PNG|thumb|250px|Facebook - қолданушылар жас айырмашылықтары бойынша келтірілген.]]
===Меншікті иелері===
* [[Марк Цукерберг]] — 24%
* [[Accel Partners]] — 10%
* [[Mail.Ru Group]] (бұрынғы Digital Sky Technologies) — 10%
* [[Дастин Московиц]] — 6%
* [[Эдуардо Саверин]] — 5%
* [[Шон Паркер]] — 4%
* [[Питер Тиль]] — 3%
* [[Greylock Partners и Meritech Capital Partners]] — 1-ден 2%-ке
* [[Microsoft]] — 1,3%
* [[Li Ka-shing]] — 0,75%
* [[Interpublic Group]] — 0,5% төмен
* Компанияның бұрынғы қызметкерлері, солардың ішінде Мэтт Колер, Джефф Ротшильд, Адам Д`Анжело, Крис Хьюз, Оуэн Ван Натта, Рейд Хоффман, Марк Пинкус және т.б. —  әр қайсысына 1% -тен төменге тиесілі болды.

Қалған 30%-ы  капитал салымшыларының арасында бөлініп алынды<ref>{{Cite news |title=Facebook's friend in Russia |url=http://tech.fortune.cnn.com/2010/10/04/facebooks-friend-in-russia/?source=cnn_bin&hpt=Sbin |accessdate=желтоқсан 18, 2010 |work =Fortune |date=4 қазан 2010}}</ref><ref>{{cite web
 | author        = 
 | authorlink    = 
 | datepublished = 30/09/2010
 | url           = http://htnew.ru/internet/facebook-i-skype-reshili-obedinitsya/
 | title         = Facebook пен Skype бірігуге шешім қабылдады
 | format        = 
 | work          = 
 | publisher     = HTnew.ru
 | accessdate    = 2009-06-13
 | lang          = ru
 | description   = }}</ref>.

===Басқару===
Маңызды басқару қызметшi Шерил Сандберг (COO ) және Дональд Грэм (төраға ), Крис Кокс (өнiм бойынша вице-Президент)  тұрады. 2011 жыл сәуiрiне ''Facebook-тың'' күйі бойынша 2000 қызметкерден астам және 15 елдердегi өкiлдiгi есептейдi<ref name="Facebook Factsheet">{{cite web |title=Facebook Factsheet|url=http://www.facebook.com/press/info.php?factsheet |accessdate=сәуір 10, 2011}}</ref>.

===Кіріс===
Facebookтың табыстарының көпшiлiгi жарнамадан түседi<ref>[http://mashable.com/2011/01/17/facebooks-ad-revenue-hit-1-86b-for-2010/ Facebook’s Ad Revenue Hit $1.86B for 2010]</ref><ref>[http://www.bloomberg.com/news/2011-09-20/facebook-revenue-will-reach-4-27-billion-emarketer-says-1-.html Facebook Revenue Will Reach $4.27 Billion, EMarketer Says ]</ref>. Демек, [[Microsoft]] ''Facebook-тың'' эксклюзивтiк әрiптесi болып табылады, Facebookтың баннер жарнамасының қызмет көрсетуi үшiн Microsoftтiң түгендеуiн жарнамаларда бар болатын тек қана жарнамалық хабарлаулар қызмет көрсетедi<ref>{{cite web |title=Product Overview FAQ: Facebook Ads |url=http://www.facebook.com/press/faq.php#Facebook+Ads |publisher=Facebook |accessdate=March 10, 2008}}{{Dead link|date=Желтоқсан 2011}}</ref>.

===Операциялар===
2011 жылы дерек өңдеу орталығының тапсырысы ''Facebook-тың'' салыстырғанда қазiргi дерек өңдеу орталықтарымен энергия тұтыну айтарлықтай ("38% төмен") төмендейдi<ref>{{cite news |accessdate=сәуір 16, 2011 |date=сәуір 16, 2011 |title=Zuckerberg makes surprise appearance at new Prineville, Ore. Facebook data center |agency=Associated Press
|url=http://www.washingtonpost.com/business/zuckerberg-makes-surprise-appearance-at-new-prineville-ore-facebook-data-center/2011/04/16/AFT4NamD_story.html |newspaper=The Washington Post}}{{dead link|date=мамыр 2011}}</ref>.

==Аккаунтты өшіру==
''Facebookтың'' пайда болғанынан бастап алғашқы жылдан-ақ әлеуметтiк желiден өз мәлiметтерiңді толық алып тастауға мүмкіндіктің болмауы турасында қолданушылар наразылықтарын айтты<ref name="Facebook Factsheet"/>.

[[2009 жылы]] [[аккаунт]]ты толығымен өшіру қызметін ойлап тауып, іске қосты. Баптаулар жүйесінен аккаунтты өшіруге болады, сонымен қатар сіз туралы мәліметтер сақталады, бірақ бұл мәліметтерді ''Facebook'' қолданушылары көре алмайды. Қолданушы өз есімімен сайтқа кейінірек кіргенде мәліметтер қайта қалпына келеді. Өз аккаунтыңыз толықтай өшіру және қайта қалпына келтірмес үшін арнайы қалыпты (форманы) толтыруыз қажет<ref name=no_exit>[http://habrahabr.ru/blogs/web_2_0/31425/ Facebook-ке тіркелдіңіз бе? Шатасып қалуызда мүмкін], habrahabr.ru, [[13 қаңтар]] [[2008 жыл]]</ref>.

==FBML==
XHTML-белгілерінің әртүрлілігін көрсететін FBML (Facebook Markup Language Fundamentals) деген интерфейс белгілерінің арнайы тілді қосымша бар екен. Бұл қосымша Facebookтың интерфейсiнiң дайын элементтерiн қолдану мүмкiндiгiн жеткiзiлiп берiледi.

==Facebook мәдениетте==
* 2010 жылдың [[Әлеуметтік желі (фильм)|«Әлеуметтiк желi» фильмі]] Facebookтың жасалу тарихына арналған<ref>{{cite news | url = http://www.telegraph.co.uk/technology/twitter/5327822/Oldest-Tweeter-talks-cuppas-and-casserole-on-Twitter-at-104.html | title = Oldest Tweeter talks cuppas and casserole on Twitter at 104 | newspaper = The Daily Telegraph | date = мамыр 15, 2009 | location = London }}</ref>.
* «Оңтүстiк бақ» мульттоптамасы, 14 маусым, 4 серия (1404), «You have 0 friends» <ref>{{cite news | first = Alex | last = Millson | url = http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1298433/Stars-pay-tribute-worlds-oldest-Twitter-user-Ivy-Bean-dies-aged-104.html?ITO=1490 | title = Stars pay tribute to world's oldest Twitter user Ivy Bean after she dies aged 104 | newspaper = Daily Mail | location = London | date = шілде 28, 2010}}</ref><ref>{{cite news |url=http://edition.cnn.com/2010/TECH/social.media/07/28/obit.ivy.bean/index.html?hpt=T2#fbid=txV8eA_Nah8 |title=Ivy Bean, 'world's oldest Twitter user,' dead at 104 |last=Gray |first=Melissa |date=шілде 28, 2010 |work =CNN |accessdate=шілде 31, 2010}}</ref>.
* «Компьютершiлер» сериалы, 3 маусым, 5 серия (Friendface)<ref name=DenOfGeek22March2009>{{cite web |url=http://www.denofgeek.com/Reviews/222991/the_it_crowd_series_3_dvd_review.html |title=The IT Crowd series 3 DVD review |work=Den Of Geek.com |date=March 22, 2009| accessdate=маусым 7, 2010 |quote=Anyone who passes more than 15% of their working day on Facebook will love the 'Friendface' episode in series 3, which gently suggests that the likes of [[Friends Reunited]] and Facebook have a tendency to dig up situations&nbsp;– and people&nbsp;– that were buried with good reason}}</ref>.
* «Дәрiгер хаус» сериалы, 7 маусым, 10 серия. Facebook емес, (негізінде онда Facebook емес, басқа атауы бар әлеуметтiк желi, бiрақ дизайнмен ұқсас)<ref>{{cite news |title=Egyptian names baby 'Facebook' |url=http://news.cnet.com/8301-1023_3-20034931-93.html |date=ақпан 22, 2011 | work = CNET News | first = Rich | last = Trenholm}}</ref>.
* «Сүтішерлер» сериалы, 3 маусым, 10 серия<ref>{{cite news |title=Israeli newborn named 'Like' in tribute to Facebook| url=http://latimesblogs.latimes.com/technology/2011/05/israeli-couple-names-daughter-like-in-tribute-to-facebook.html |date=мамыр 16, 2011 | work = Los Angeles Times | first = Nathan |last = Olivarez-Giles}}</ref>.
* Д. Киркпатриктің кітабы « Әлеуметтік желі. Facebookтың негізін қалаушы  $4 миллиард доллар мен 500 миллион досты қалай тапты»<ref>{{cite web|title=The Social Network (2010) |url=http://www.imdb.com/title/tt1285016/ |publisher = Internet Movie DataBase |accessdate=шілде 3, 2010}}</ref><ref>{{cite news |title=Mark Zuckerberg Calls The Social Network Inaccurate |url=http://www.limelife.com/blog-entry/Mark-Zuckerberg-Calls-The-Social-Network-Inaccurate-VIDEO/77351.html |date=20 қазан 2010 | first = Jeffery | last = Racheff |work = Limelife}}</ref>.

==Дереккөздер==
{{reflist|2}}

==Сыртқы сiлтемелер==
* {{Ресми веб-сайты|https://www.facebook.com}}
* [http://topics.nytimes.com/top/news/business/companies/facebook_inc/index.html Жаңалықтар және түсiнiктердiң жинағы] at ''[[The New York Times]]''
* [http://www.telegraph.co.uk/technology/facebook/ Facebook жаңалықтар және шолулар] at ''[[The Daily Telegraph]]'' (London)
* [http://www.ft.com/cms/s/2/67e89ae8-30f7-11df-b057-00144feabdc0.html#axzz1BfiyklYU Facebook және Google аралығындағы диаграммалар]
* [http://www.nytimes.com/2007/12/03/technology/03facebook.html?ref=business Facebook Founder Finds He Wants Some Privacy], in ''[[The New York Times]]'', желтоқсан 3, 2007
* [http://www.businessinsider.com/how-facebook-was-founded-2010-3 At Last -- Facebookты толық тарихы], in ''[[Business Insider]]'' March 5, 2010.
* [http://mashable.com/2011/02/07/facebook-privacy-guide/ Facebook Privacy: 10 Settings Every User Needs to Know], by Stan Schroeder, ақпан 7, 2011
* [http://www.infobag.in/games/facebook-hidden-chess-game/ Facebook Popular Hidden Chess Game], by syed kamran ,30 қыркүйек 2016.
{{Facebook navbox}}
{{Әлеуметтік желілер}}

{{Жақсы мақала}}

[[Санат:Facebook]]
[[Санат:Әлеуметтік желілер]]
[[Санат:Орыс тілді сайттар]]
[[Санат:Ағылшын тілді сайттар]]