Максимильен Робеспьер бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Сурет:Robespierre.jpg|thumb|180px| Максимильен Робеспьер]]
'''Максимильен Мари Изидор де Робеспьер (Robespіerre)''' (6.5.1758, [[Франция]], [[Аррас]] қаласы — 28.7.1794, [[Париж]]) — [[француз]] [[революция]]сының қайраткері, диктатор. [[Париж]]дегі [[Ұлы Людовик колледжі]]нде және [[Сарбонна]] ([[Париж]]) универcитетінің заң факультетінде ([[1780]]) оқыған. Сол кезде Робеспьерге ағартушылардың, әсіресе [[Ж.Ж.Руссоның]] идеясы зор ықпал еткен. 1781 жылдан [[Арраста]] [[адвокат]] болып істеп, саяси процестерге араласты. 1789 ж. наурызда Бас штаттарға үшінші сословиенің депутаты болып сайланды. Робеспьер [[халық]]тық өкімет билігін және саяси теңдік орнату үшін күресті. 1789 ж. 14 шілдеде басталған [[Ұлы француз революциясы]]н қызу қолдады. Бірте-бірте Робеспьердің [[халық]] арасында беделі артты, оны бірнеше [[демократия]]лық ұйымдар: [[Якобиншілер клубы]], [[Кордельерлер клубы]], [[Марсель]], [[Тулон]], т.б. қалалар клубтары қолдады. 1792 ж. наурыздан бастап өзі шығарған “Конституция қорғаушысы” атты журналда жалпыға бірдей сайлану құқығын енгізуді талап етті. 1792 ж. 11 тамызда [[Париж Коммунасы]]ның құрамына сайланды. Тамыздың аяғында [[Ұлттық Конвент]]ке депутат болды. [[Король]]ді тақтан түсіруге және оның өлім жазасына кесілуіне белсене араласты. Дегенмен кейбір депутаттар оны диктатураға ұмтылушы деп айыптады. Ол [[Ж.П. Марат]]пен бірге [[Жиронда]]ның өкімет билігін құлатқан [[халық]] көтерілісі (1793 ж. 31 мамыр — 2 маусым) нәтижесінде өкімет басына келген яковиншілердің саяси басшыларының бірі болды. 1793 ж. 27 шілдеде қоғамдық құтқару комитетінің құрамына кіріп, оның басшысы болып сайланды. Бұрын [[халық]] билігін, бостандық пен теңдікті жақтайтын ол билікке келген соң қатігез диктаторға айналды. Өзіне қарсы пікір білдірушілерді қырғынға ұшыратты. Тек [[Париж]]де ғана 1300 адам өлтірілді. Робеспьер өзінің жақын достарынан да қауіптеніп, елге жаппай террор енгізді. Ақырында өзі де террордың құрбаны болды. 1794 ж. 27 шілдеде [[Конвент]] Робеспьерді тұтқындау туралы шешім қабылдап, 28 шілде күні [[Революция]]лық трибунал шешімімен өлім жазасына кесілді.

<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 - том</ref>
<ref>ҚИзбр. тр., т. 1 — 3, М., 1965.</ref>
<ref>J.Massіn Robespіerre, Parіs, 1956; Мусский И., Сто великих диктаторов, М., 2000.</ref>
== Дереккөздер: ==
<references/>

{{wikify}}

[[Санат:Тұлғалар]]


{{stub}}