Өсімдіктің жынысты көбеюі бетінің бастапқы мәтінін қарау

[[Гүл]]де арнайы жыныс жасушалар -  аталық пен аналық жыныс жасушалары түзіледі . Аналық жыныс жасушасы - жұмыртқа жасушасы аналықтың түйініндегі [[тұқымбүршік]]те түзіледі . Аталық жыныс жасушалары - аталықтағы [[тозаңқап]]та түзілген тозаңда орналасады .'''Тозаңдану''' аталық тозаңының аналықтың аузына келіп түсуі.  Тозаңданудың мынадай түрлері болады :<br />
1.''Өздігінен тозаңдану'' - бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүл аналығының [[аузы]]на ( қос жынысты гүл ) түсуі . Мысалы ,ноқат, бидай.<br />
2.''Айқас тозаңдану'' бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүл аналығына түсуі . Айқас тозаңдануды бунақденелілер арқылы айқас тозаңдану және жел арқылы айқас тозаңдану деп екіге бөлінеді . Мысалы , жүгері.<br />
3.''Табиғи тозаңдану'' гүл тозаңдануының [[жел]] [[су]] [[жануар]]лар [[құс]]тар және [[бунақденелі]]лер арқылы іске асуы . Аналық аузына түскен тозаңының [[вегетатив]]ті жасушасынан жіңішке түтікше түзіліп өнеді . Тозаң түтікшесі ұзарып аналықтың жатынына жетеді .Тұқымбүршіктің ішінде жұмыртқа жасушасы және ең ірі жасуша болады .Тозаң түтікшесі [[тұқымбүршік]]пен түйіскенде [[спермий]]дің бірі жұмыртқа жасушасын ұрықтандырады . Мұны қосарлы ұрыұтану деп атайды . Ұрықтанудың бұл түрі тек жабық тұқымды гүлді [[өсімдік]]терде кездеседі . Қосарлы ұрықтануды алғаш рет [[1898 ж]] С.Г.Навашин ашқан .<br />
4.''Жасанды тозаңдану'' [[адам]] әрекетінің [[нәтиже]]сінде тозаңдану , яғни аталық тозаңды аналығына салу.<br />
'''Ұрықтану'''- аталық және аналық жасушаларының қосылуы .Ұрықтану тозаңданудан кейін болады .Тозаңдану мен ұрықтанудың аралығында бірнеше минуттан (көксағыз) бір жылға (қарағай) дейін уақыт өтуі мүмкін. Ұрықтанған ''тұқымбүршіктен тұқым жатыннан жеміс '' дамиды .

[[Санат:Биология]]