Қаратау Өмірзақұлы бетінің бастапқы мәтінін қарау

'''Қаратау Өмірзақұлы''' (18-19 ғда өмір сүрген) — ел қорғаған [[батыр]] ері би, [[Сырым Датұлы]]ның үзеңгілес жолдасы. Тегі — 12 ата Байұлына жататын ысық руының сары атасынан. Қ. 1773-75 ж. [[Пугачев Бастаған Шаруалар Соғысы|Е.Пугачев көтерілісін]] қолдап, патша әскеріне қарсы соғысқан. Сондай-ақ ол 1737-97 ж. Батыс Қазақстан аймағында өршіген ұлт-азаттығы қозғалысын ұйымдастырып, оның Датұлынан кейінгі басшыларының бірі болады. Бас Ордада билік жүргізген 7 старшынның бірі ері Сырымның көмекшісі ретінде ел билігіне, дау-дамай терелігіне араласады. 1787 ж. патша екіметінің бұрынғы тертібін бүэдырып, Жайық е-нен батысқа кешіп-қонуға рұқсат алған қазақ руларының арасында ең кебін — 110 мың үйлі ысықты басқарған. Калмыков бекінісіне (қаз. Тайпақ а.) таяу қоныстанған. Қ. батыр ауылы еріс пен жайылымдық жерді қорғап, атаман Мизинов басқарған орысказактармен жиі соғысқан. Қаратау батыр 1785 ж. 21 шілдеде Кіші жүз старшындарының II Екатерина патшайымға жолдаған хатына ысық руының атынан қол қойған. Хатта Нүралы ханды тақтан тайдыруды талап еткен. Бүл талап орындалмаған жағдайда Кіші жүздің 21 руы (негізінен 12 ата Байұлы тайпасы) Ресей өкімш-не бағынудан, келіссөз жүргізіп, бітімге келуден бас тартатындықтарын мелімдеген. Хат мазмүнын растап Кіші жүз пірі [[Әбу Жәлил]] қожа қолын қойып, Сырым батыр жеке мөрін басқан. Осы ультиматумның нәтижесінде орыс патшайымы 1786 ж. Нұралы ханды тақтан тайдырып, Уфаға жер аударғаны белгілі. Қаратаудан 2 ұл — Кішембай мен Қашқын қалған. Кішембайдан — Шопық, Шопықтан — Айболат, одан Сұлтанмұрат, одан Балғымбай тарайды. Ал Балғымбайдан 5 бала — Қойшықара, Өтеп, Өтәлі, Салтанат, Мақаш туады. Өгеп Балғымбайұлы [[ұлы Отан соғысы]] жылдарында ұшқыш болған. Кейін Жылой ауданы партия к-тінің 1-хатшылығына сайланған. Өтептің үлкен ұлы — Нұрлан Балғымбаев мұнай саласының белгілі маманы, мемлекет қайраткері. Балғымбавдың өзге балалары да еңбектерімен елге танылған. Салтанаты білікті мұнайшы-маман ретінде Ауғанстандағы кен орындарын игеруге қатысқан. Ал Мақашы — геология-минерал ғылымдарының кандидаты, Теңіз мұнайын игеруге қосқан үлесі үшін Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанған. Қаратау батырдың зираты Қаратөбе ауданындағы Жусандай а-ның маңындағы көне [[қорым]]да.<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8</ref>

==Дереккөздер==
<references/>

{{wikify}}

{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Тұлғалар]]


{{stub}}