Нұсқалар арасындағы айырмашылық: "Қазақ хандары"

Қазақстан Энциклопедиясы жобасынан алынған мәлімет
ш (А.С.Кизиров Қазақ хандарының тізімі бетін Қазақ хандығының ханы бетіне жылжытты)
(айырмашылығы жоқ)

08:48, 2016 ж. шілденің 31 кезіндегі түзету

Үлгі:Монарх (титул)

Қазақ хандығының ханы — Қазақ Хандығының басшысы, Қазақ әскерінің бас қолбасшысы.

Қазақ хандарының барлығы Шыңғыс ханның ұрпақтары, яғни Шыңғыс хан әулетіне жатады. Қазақ Хандығы өз заманындағы ең қуатты елдерінің бірі болатын. Қасым хан тұсында Қазақ әскерінде жауынгерлер саны 300 мыңға жетті, ал Есім хан тұсында олардың саны 400 мыңнан асты. Осы хандар тек саясатпен ғана емес, соғыс ісімен, заңнамамен де айналысқан.

Қасым хан дәуірінде "Қасқа жол", Есім хан тұсында "Ескі жол" және Тәуке хан заманында "Жеті жарғы" атты заңдар жинақтары жарық көрді.

Қазақ хандарының резиденциялары әртүрлі замандарда әртүрлі жерлерде болды. Қасым хан тұсында резиденция жуырда жаулап алынған Сарайшық қаласында болды. 1599 жылы Есім хан резиденцияны Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің Үлкен Ақсарай және Кіші Ақсарай атты бөлмелеріне көшірді. Сол кесенеде бірнеше қазақ хандары жерленді. Ал Есім ханның өзінде Түркістан қаласында жеке кесенесі бар. Қасым ханда Сарайшықтағы кесенесі бар.

Қазақ хандығы хандарының тізімі

№ Есімі Әкесінің аты Таққа отырған жылы Тақтан кеткен жылы Билік еткен уақыты
Құрылу дәуірі
(1465 жыл — 1533 жыл)
1 Керей хан Болат хан 1465 жыл 1474 жыл 9
2 I Жәнібек хан Барақ хан 1474 жыл 1480 жыл 6
3 Бұрындық хан Керей хан 1480 жыл 1511 жыл 31
4 Қасым хан I Жәнібек хан 1511 жыл 1521 жыл 10
5 Мамаш хан Қасым хан 1521 жыл 1523 жыл 2
6 Тахир хан Әдік сұлтан 1523 жыл 1533 жыл 10
Ханаралық дәуірі
(1533 жыл — 1538 жыл)
— Ахмет хан
Сырдария сұлтаны 		Жаныс сұлтан 1533 жыл 1535 жыл 2
— Тоғым хан
Түркістан сұлтаны 		Жәдік сұлтан 1533 жыл 27 шілде 1537 жыл 4
— Бұйдаш хан
Жетісу сұлтаны 		Әдік сұлтан 1533 жыл 1538 жыл 5
Өркендеу дәуірі
(1538 жыл — 1643 жыл)
7 Хақназар хан Қасым хан 1538 жыл 1580 жыл 42
8 Шығай хан Жәдік сұлтан 1580 жыл 1582 жыл 2
9 Тәуекел хан Шығай хан 1582 жыл 1598 жыл 16
10 Есім хан Шығай хан 1598 жыл 1628 жыл 30
11 ІІ Жәнібек хан Есім хан 1628 жыл 1643 жыл 15
Жоңғар шапқыншылығының дәуірі
(1643 жыл — 1718 жыл)
12 Жәңгір хан Есім хан 1643 жыл 1652 жыл 9
13 Батыр хан Бөлекей сұлтан 1652 жыл 1680 жыл 28
14 Тәуке хан Жәңгір хан 1680 жыл 1715 жыл 35
15 Қайып хан Қысырау сұлтан 1715 жыл 1718 жыл 3
Ыдырау дәуірі
(1718 жыл — 1847 жыл)
16 Болат хан Тәуке хан 1718 жыл 1729 жыл 11
17 Әбілмәмбет хан Болат хан 1734 жыл 1771 жыл 37
18 Абылай хан Көркем Уәли сұлтан 1771 жыл 1781 жыл 10
19 Кенесары хан Қасым сұлтан 1841 жыл 1847 жыл 6

Бетсуреттері

  • Kasymkhan.jpg

    thumb|Қасым ханның бетсуреті

  • Abylai Khan.jpg

    thumb|Абылай ханның бетсуреті

  • Ulyhanblack.jpg

    thumb|Кенесары ханның бетсуреті

Сілтемелер

«http://kk.encyclopedia.kz/index.php?title=Қазақ_хандары&oldid=589» бетінен алынған